معرفی بهترین مسکن قوی برای درد سنگ کلیه بر اساس نظر پزشکان

اخسنگ کلیه از رایج‌ترین عارضه‌های کلیوی است که در بسیاری از موارد، به مسکن قوی برای درد سنگ کلیه نیاز دارد. داروهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن از رایج‌ترین مسکن‌های خوراکی و دیکلوفناک، کتورولاک و مورفین از رایج‌ترین آمپول‌هایی هستند که به صورت تزریقی تجویز می‌شوند. نوع این دارو و روش درمان متناسب با شدت درد، پس از معاینه توسط پزشک تعیین می‌شود.

علت درد سنگ کلیه و فیزیولوژی آن

علت درد سنگ کلیه معمولا به حرکت سنگ در مسیر دستگاه ادراری، به‌ویژه حالب (لولۀ انتقال‌دهندۀ ادرار از کلیه‌ها به مثانه) مربوط می‌شود. این حرکت درد شدیدی ایجاد می‌کند که بسته به نوع سنگ و محل گیر کردن آن متغیر است. در ادامه، با انواع سنگ کلیه و دردهای ناشی از آن‌ها آشنا خواهید شد.

اختلال سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه، توده‌ای سخت و جامد است که از تجمع مواد معدنی و نمک در کلیه‌ها تشکیل می‌شود. انواع سنگ کلیه بر اساس رنگ و سایز متفاوت هستند و با توجه به مواد تشکیل‌دهنده، به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام درد متفاوتی ایجاد می‌کنند:

• سنگ‌های کلسیمی (اکسالات یا فسفات): سخت‌ترین و شایع‌ترین نوع سنگ‌کلیه با درد شدید هنگام حرکت در حالب؛
• سنگ‌های اسید اوریکی: رایج در افراد با ادرار اسیدی و رژیم پرپروتئین؛ نرم‌تر از سنگ‌های کلسیمی با ایجاد درد و انسداد؛
• سنگ‌های استرووایت (عفونی): رشد سریع و معمولا بدون درد، با ایجاد درد شدید در صورت حرکت؛
• سنگ‌های سیستئینی: نادرترین نوع سنگ کلیه، ژنتیکی و ارثی، سخت و مقاوم به درمان، با دردهای شدید و مکرر.

چرا درد سنگ کلیه شدید است؟

شدت درد سنگ کلیه ارتباط چندانی به نوع سنگ ندارد و بیشتر به محل گیر کردن آن و ایجاد اسپاسم حالب وابسته است. فیزیولوژی درد کلیه به این صورت است که هنگام حرکت سنگ در حالب، دیواره آن دچار کشیدگی و التهاب شده و همین تحریک عصبی، باعث ایجاد اسپاسم عضلات و درد تیرکشنده پهلو و شکم می‌شود.

حرکت سنگ در دستگاه ادراری به‌ویژه در حالب، ممکن است باعث انسداد مجاری ادراری شود. این انسداد، فشار و التهاب ایجاد کرده و با تحریک اعصاب، دردی شدید و ناگهانی به‌همراه دارد که با مصرف سریع مسکن قوی برای درد سنگ کلیه برطرف می‌شود.

انواع دارو‌های مسکن برای سنگ کلیه

پزشک متخصص اورولوژی تهران یا شهرهای دیگر برای تسکین درد سنگ کلیه، می‌تواند از داروهای خوراکی یا تزریقی استفاده کند. انتخاب مسکن قوی برای درد سنگ کلیه به عواملی مانند محل سنگ، شدت انسداد و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. قطعا بهترین مسکن برای درد پاشنه پا با درد سنگ کلیه تفاوت دارد. در ادامه، رایج‌ترین داروهای مسکن به‌همراه ویژگی‌های آن‌ها مقایسه شده‌اند:

دارو‌های خوراکی NSAID

داروهای NSAID مانند استامینوفن، ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن، خاصیت ضدالتهابی داشته و به همین دلیل، به‌عنوان داروی فوری سنگ کلیه در مراحل اولیۀ درمان شناخته می‌شوند. این داروها با جلوگیری از تولید پروستاگلاندین‌ها (ترکیباتی شیمیایی در بدن) و کاهش التهاب، درد ناشی از اسپاسم حالب را کاهش می‌دهند.

بزرگسالان می‌توانند بنا به شدت درد خود، در هر ۶ تا ۸ ساعت ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم استامینوفن مصرف کنند. البته بیماران با سابقه زخم معده، خونریزی گوارشی یا نارسایی کلیوی، باید این قرص درد کلیه را با احتیاط و تحت نظر پزشک استفاده کنند.

آمپول‌های تزریقی

در موارد درد شدید، استفاده از آمپول مسکن قوی برای درد سنگ کلیه ضروری است. داروهایی مانند کتورولاک (از خانوادۀ NSAIDها) و دیکلوفناک عضلانی با مهار التهاب و اسپاسم حالب، درد را به سرعت تسکین می‌دهند. این آمپول‌ها معمولا در دوز ۳۰ میلی‌گرم عضلانی تزریق می‌شوند و اثربخشی بالایی دارند.

گاهی در موارد بحرانی، ممکن است پزشک متخصص نفرولوژی از ترکیبات مخدر مانند مورفین هم استفاده کند که با مهار مستقیم گیرنده‌های درد در سیستم عصبی مرکزی، اثرگذاری قوی‌تری دارند. در هر صورت، هر آمپول مسکن کلیه باید با نظر پزشک و پس از بررسی شرایط قلبی، کلیوی و سابقه دارویی بیمار تزریق شود.

مقایسه اثربخشی و زمان عملکرد داروها

داروهای تزریقی به‌دلیل ورود مستقیم به جریان خون، سریع‌تر عمل می‌کنند و در کنترل درد شدید، مؤثرترند. در مقابل، داروهای خوراکی به زمان بیشتری برای جذب و اثرگذاری نیاز دارند؛ اما برای دردهای خفیف تا متوسط مناسب‌ترند. به‌طور کلی، در شرایط اورژانسی داروهای تزریقی در اولویت هستند؛ اما در شرایط پایدار و بی‌خطر، بهتر است از داروهای خوراکی استفاده شود.
سایت rxlist می‌نویسد:

“در دوران بارداری باید از مصرف مسکن‌های مخدر خودداری شود. بیشتر داروها در صورتی باید مصرف شوند که فواید آنها بر خطراتشان در دوران بارداری غلبه کند. قبل از مصرف این داروها در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.”

راهکار‌های خانگی و مکمل برای کاهش درد

روش‌های ساده و کم‌خطر درمان خانگی درد کلیه در کنار درمان‌های دارویی، می‌توانند در مراحل اولیه بروز درد یا پیش از مراجعه به پزشک مؤثر باشند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که استفادۀ بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت از راهکارهای خانگی به‌جای درمان تخصصی، ممکن است باعث پیشرفت بیماری و آسیب جدی به کلیه شود. بنابراین توصیه می‌کنیم از این روش‌ها فقط به‌عنوان مکمل در کنار درمان تخصصی کمک بگیرید!

نوشیدن آب زیاد

افزایش مصرف مایعات، به‌ویژه آب، یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای درمان بدون دارو و کمک به دفع طبیعی سنگ‌های کوچک کلیه است. نوشیدن روزانه حداقل ۲ تا ۳ لیتر آب باعث افزایش حجم ادرار و رقیق شدن آن شده و سنگ را راحت‌تر در مجاری ادراری عبور می‌دهد. در برخی موارد، آب‌درمانی می‌تواند شدت درد را هم کاهش داده و از تشکیل سنگ‌های جدید پیشگیری کند. اگر به دنبال یک نوشیدنی برای سنگ کلیه هستید، آب ساده، اولین و بهترین انتخاب است.

استفاده از گرما

از دیگر روش‌های تسکین طبیعی درد سنگ کلیه، استفاده از حولۀ داغ یا کیسۀ آب‌گرم است. گذاشتن کیسۀ آب‌گرم روی ناحیه درد (معمولا روی پهلو یا کمر) می‌تواند با شل‌کردن عضلات و کاهش اسپاسم حالب، به کاهش درد سنگ کلیه کمک کند.

ترکیبات طبیعی مانند آب لیمو یا چای قاصدک

شما می‌توانید از میوه های مفید برای دفع سنگ کلیه نیز استفاده کنید. برای مثال آب لیمو حاوی سیترات است که می‌تواند به شکستن سنگ‌های کوچک کمک کند. همچنین، دمنوش‌هایی مانند چای قاصدک موجب افزایش حجم ادرار می‌شوند و یه پاک‌سازی کلیه‌ها کمک می‌کنند. دقت داشته باشید که این روش‌ها اگرچه در طب مکمل توصیه می‌شوند، اما نمی‌توانند جای دارو یا مشاوره پزشکی را بگیرند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

عارضه‌هایی مانند تب و درد کلیه، خون در ادرار، تهوع و استفراغ، یا درد مداوم و مقاوم به مسکن، از مهم‌ترین علائم هشدار سنگ کلیه هستند و باید فورا بررسی شوند. پس از مشاهدۀ علائم زیر، باید با مراجعه به اورژانس تحت آزمایش خون، ادرار یا سونوگرافی قرار بگیرید تا نوع سنگ، اندازه و محل قرارگیری آن مشخص شود:

در صورت مشاهده این علائم و عدم امکان مراجعۀ حضوری، می‌توانید از طریق سایت طبیبی نو به صورت آنلاین با پزشک متخصص کلیه تهران مشورت کنید تا در صورت نیاز، تحت درمان قرار بگیرید.

نقش دارو‌های دفع سنگ (درمان ریشه‌ای)

علاوه بر استفاده از قرص و آمپول مسکن قوی برای درد سنگ کلیه، برخی داروها می‌توانند به خروج راحت‌تر سنگ کمک کرده و درد طولانی‌مدت را کاهش دهند. این داروها معمولا بر اساس نوع سنگ و وضعیت بیمار، با هدف پیشگیری از انسداد و کاهش عود بیماری تجویز می‌شوند.

تامسولوسین و نیفدیپین

تامسولوسین (Tamsulosin) از گروه آلفابلوکرها و نیفدیپین (Nifedipine) از دسته داروهای کاهنده فشار خون هستند که به‌عنوان شل‌کننده حالب عمل می‌کنند. این داروها با کاهش اسپاسم و باز کردن مسیر حالب، حرکت سنگ‌های کوچک‌تر از ۱۰ میلی‌متر را تسهیل کرده و احتمال دفع خودبه‌خودی را بالا می‌برند. در نتیجه، فشار روی کلیه کمتر شده و نیاز به مصرف مداوم داروی دفع سنگ کلیه یا مسکن کاهش می‌یابد. مصرف این داروها در مواردی که سنگ در حالب گیر کرده باشد، می‌تواند دردهای مکرر را به طرز چشم‌گیری کاهش دهد.

آلوپورینول و سیترات پتاسیم

برای درمان بیمارانی که مشکلات متابولیکی دارند و سوخت‌وساز بدنشان به خوبی انجام نمی‌شود، باید از آلوپورینول (Allopurinol) و سیترات پتاسیم (Potassium citrate) استفاده کرد. آلپورینول در بیمارانی با سنگ‌های اسید اوریکی کاربرد دارد؛ زیرا تولید اسید اوریک را مهار می‌کند و جلوی تشکیل مجدد سنگ را می‌گیرد. از سوی دیگر، سیترات پتاسیم محیط ادرار را قلیایی کرده و در پیشگیری یا حل‌کردن سنگ‌های کلسیمی و اسید اوریکی نقش مهمی دارد. این داروها نه‌تنها به دفع سنگ‌های موجود کمک می‌کنند، بلکه دردهای احتمالی آینده را هم کاهش می‌دهند.

درمان درد سنگ کلیه با روش‌های پزشکی

در این مقاله با روش‌های تسکین دردهای کلیوی آشنا شدیم و فهمیدیم که پزشک می‌تواند بسته به شدت درد، از ساده‌ترین قرص‌ها تا آمپول مسکن قوی برای درد سنگ کلیه را تجویز کند. در کنار این داروها، نوشیدن آب زیاد، استفاده از کیسۀ آب‌گرم و مصرف برخی داروهای کمک‌کننده به دفع سنگ، مثل تامسولوسین یا سیترات پتاسیم نیز می‌توانند روند درمان را راحت‌تر کنند.
اگر با درد سنگ کلیه روبه‌رو هستید، بهترین راه، مشورت با پزشک متخصص است. پس زمان را از دست ندهید و همین حالا از طریق سایت طبیبی نو برای رزرو وقت و راهنمایی دقیق پزشکی اقدام کنید.

سوالات متداول پیرامون مسکن قوی برای درد سنگ کلیه