مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل
بعد از کشیدن دندان عقل چه کنیم؟
آگاهی از شرایط دهان و دندان بعد از کشیدن دندان عقل و عصب کشی، علاوه بر کاهش استرس، آمادگی شما را در مواجهه با عوارض و علائم مختلف بیشتر می‌کند. پس از کشیدن دندان، شما باید برخی مراقبت های مهم را در راستای کنترل خونریزی، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از التهاب و کاهش درد انجام دهید. مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل سخت نیست اما رعایت اصولی آن‌ها تاثیر مستقیمی بر روند بهبودی شما خواهد داشت.
چرا مراقبت های پس از کشیدن دندان عقل حیاتی است؟
موقعیت خاص دندان‌های عقل و حساسیت ناحیه جراحی شده، اهمیت مراقبت های دوره نقاهت را بیشتر می‌کند. با استناد بر وبسایت ByfordSmiles:
“مراقبت از دهان خود پس از یک عمل دندانپزشکی مانند کشیدن دندان عقل ضروری است. این امر به بهبود سریعتر و سلامت طولانی مدت دهان کمک می‌کند و از شما در برابر عوارض احتمالی محافظت می‌کند. به یاد داشته باشید، کمی مراقبت بیشتر در حال حاضر می تواند از ناراحتی بعدی جلوگیری کند.”
هرگونه سهل‌انگاری، نه تنها سلامت دهان و دندان شما را به خطر می‌اندازد بلکه با بروز یا تشدید عوارض، دوره نقاهت را طولانی یا روند درمان را پیچیده خواهد کرد. بهتر است نکات مراقبتی با توجه به شرایط شما، به طور اختصاصی با پزشک هماهنگ شود.
مراحل بهبودی پس از کشیدن دندان عقل
پروسه درمان دندان عقل می‌تواند تا چند هفته شما را درگیر کند. جهت بررسی مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل به سه گام مهم در روند بهبودی و نکات آن می‌پردازیم:
گام اول: کنترل خونریزی و مراقبت های اولیه
بعد از کشیدن دندان، دندانپزشک یک گاز استریل روی زخم قرار می‌دهد. این گاز باید به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه جهت جلوگیری از خونریزی و تشکیل لخته خون در این محل باقی بماند. در ضمن بعد از کاهش اثرات اولیه و بازگشت به منزل، بهتر است استراحت کنید و از تغییرات ناگهانی بپرهیزید. برای حفظ لخته خون روی زخم، از نی استفاده نکنید، غذاهای سفت نخورید، مسواک نزنید و به سایر توصیه‌های پزشک توجه داشته باشید.
گام دوم: پیشگیری از عفونت
عفونت یکی از عوارض شایع کشیدن دندان است. پیشگیری از عفونت بعد از کشیدن دندان با چند اقدام زیر امکان‌پذیر خواهد بود:
- مصرف کامل آنتی بیوتیک‌های تجویز شده
- پرهیز از استعمال دخانیات و مصرف الکل
- رعایت بهداشت دهان به کمک مسواک و دهانشویه (از روز سوم)
- غرغره آب نمک (از روز دوم)
گام سوم: مدیریت درد و تورم
برای کاهش درد و التهاب ناحیه جراحی شده، مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل را باید بلافاصله آغاز کنید. استفاده از کمپرس سرد یکی از آسان‌ترین مراقبت های پس از کشیدن دندان عقل است که درد و تورم را کم می‌کند. حواستان باشد، ورود مواد غذایی یا انواع آلودگی به زخم می‌تواند درد آن را چند برابر کند؛ پس غذاهای سفت، تند یا ترد را تا مدتی از رژیم خود حذف کنید. برای مدیریت درد دندان مسکن‌های تجویزی پزشک را به طور مرتب مصرف نمایید.
مراقبت های بعد از عصب کشی دندان
در فرایند عصب‌کشی، کانال ریشه دندان (پالپ) از مواد عفونی و عصب خالی می‌شوند تا عفونت، درد و خرابی دندان کنترل شود. پس از این فرایند نیز با عوارضی مواجه خواهیم شد که با مراقبت های مشابه می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. در ادامه برخی از مهمترین راهکارهای مراقبت بعد از عصب کشی جهت جلوگیری از درد و التهاب را مشاهده می‌کنید:
- تکمیل دوره مصرف داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک
- جلوگیری از تجمع پلاک در دندان و مراقبت از بهداشت آن
- گزارش یا مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم غیرعادی
- پرهیز از جویدن غذاهای چسبنده و سخت تا تکمیل ترمیم دندان
نکات تغذیه‌ای برای بهبود سریعتر
با توجه به برخورد مستقیم مواد غذایی به محل جراحی شده، رژیم غذایی یکی از بخش‌های مهم مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل به شمار می‌رود. نکات تغذیه جهت تسریع درمان زخم‌های دندان عقل را به دو بخش بایدها و نبایدها تقسیم می‌کنیم.
غذا‌هایی که باید بخورید:
- غذاهای نرم از جمله سوپ، پوره سیب‌زمینی، ماست، اسموتی و…
- مواد غذایی غنی از پروتئین و ویتامین مانند تخم مرغ، ماهی، سبزیجات بخارپز و…
- مایعات سالم مانند آب، آبمیوه طبیعی، دمنوش و…
- غذا‌هایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید:
- مواد غذایی سفت و ترد مانند آجیل، نان، چیپس و…
- غذاهای داغ و گرم
- مواد غذایی تند مانند انواع سس، ادویه‌ها و…
- نوشیدنی‌های اسیدی و گازدار یا حاوی الکل
- مواد غذایی چسبناک مانند آدامس یا کارامل
درمان‌های خانگی برای تسکین درد و تورم
شاید توصیه‌های پزشکی در کاهش درد بعد از کشیدن دندان عقل نقش اساسی داشته باشد؛ اما درمان‌های خانگی نیز می‌توانند دوره نقاهت را از آنچه فکر می‌کنید کوتاه‌تر کنند. در ادامه برخی از مهمترین روش‌های طبیعی مراقبت های دندان را بررسی می‌کنیم:
- کمپرس سرد (در ۲۴ ساعت اول) و کمپرس گرم (از روز دوم) برای تسکین طبیعی درد
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد
- نوشیدن چای سبز ولرم یا استفاده از کیسه چای خنک شده برای کاهش التهاب
- شستشوی ملایم دهان با آب نمک برای جلوگیری از عفونت و تسکین درد
- مصرف عسل برای بهبود زخم به واسطه خاصیت ضدباکتریایی
- استفاده از گیاهان دارویی آرام‌بخش از جمله زنجبیل یا فلفل هندی
- خوردن بستنی از یک ساعت بعد از کشیدن دندان عقل برای خواهش درد و ناراحتی
خطرات و عوارض احتمالی پس از کشیدن دندان عقل و عصب کشی
شرایط هر فرد و مشکلات ایشان بعد از کشیدن دندان متفاوت خواهد بود. با این وجود شما بعد از عصب کشی دندان یا کشیدن دندان عقل احتمال دارد با عوارض زیر مواجه شوید:
- عفونت زخم دندان و محل عصب کشی
- خونریزی (به شکل طولانی مدت یا غیرطبیعی)
- خشک شدن حفره دندان (Dry Socket)
- آسیب رسیدن به اعصاب نزدیک دندان
- درد و تورم شدید و بیش از حد
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- ترشح بدمزه در دهانتب و ضعف
جهت جلوگیری از بروز این عوارض یا بهبود هرچه سریعتر آن‌ها کلیه مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل را جدی بگیرید. علاوه بر این برای عصب کشی دندان یا کشیدن آن، حتما به یک دندانپزشکی معتبر مراجعه کنید. پس از پایان کار نیز درباره اقدامات لازم در دوره نقاهت از دندانپزشک خود مشورت بگیرید. در این دوران هر نشانه غیرطبیعی جهت معاینه و پیگیری به پزشک خود مراجعه نمایید. چرا که ممکن است در مواردی جهت رفع علائم نیاز به دخالت پزشک و اقدامات پزشکی باشد.
نتیجه‌گیری
مراجعه به یک دندانپزشک ماهر جهت عصب کشی یا کشیدن دندان عقل اهمیت زیادی دارد. با این وجود اگر بعد از کشیدن دندان، مراقبت های لازم را انجام ندهید، ممکن است با عوارض مختلفی مواجه شوید. رعایت نکات تغذیه‌ای و رعایت بهداشت دهان و دندان، علاوه بر مدیریت درد از اتفاقاتی چون عفونت دندان جلوگیری خواهد کرد. در راستای بهبود سریع و درمان موثر پیشنهاد می‌شود درباره مراقبت های بعد از کشیدن دندان عقل و مراقبت های فردی با دندانپزشک خود مشورت کنید.