6 پماد درمان زخم مقعدی در اثر یبوست کدام است؟

یکی از رایج‌ترین مشکلات دستگاه گوارش، زخم مقعدی است که در اثر یبوست و خشکی مدفوع به وجود می‌آید. این مشکل می‌تواند با درد، سوزش، خون‌ریزی و اختلال در کیفیت زندگی همراه باشد. خوشبختانه روش‌های متنوعی برای درمان آن وجود دارد که یکی از مؤثرترین آن‌ها، استفاده از پماد برای درمان زخم مقعدی در اثر یبوست است. داروهایی همچون نیتروگلیسیرین، لیدوکائین، دیلتیازم و تتراسایکلین، معروف‌ترین پماد درمان زخم مقعدی بزرگسالان هستند که هریک، کاربردها و نحوه مصرف متفاوتی دارند. بنابراین بهتر است نظر پزشک متخصص را جویا شوید و پس از اطمینان، از داروی مناسب استفاده کنید.

روش‌های درمان زخم مقعدی

برای درمان ترک مقعد، روش‌های مختلفی وجود دارد که به‌طور کلی به سه دستۀ درمان خانگی، درمان غیرجراحی و درمان‌های تهاجمی تقسیم می‌شوند. البته برای درمان موفق و دائمی ابتدا باید تحت نظر متخصص گوارش یبوست خود را درمان کنید.

هدف از درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست، کاهش تحریک و فشار در ناحیه مقعد است. اقداماتی مانند مصرف رژیم غذایی پرفیبر، نوشیدن مایعات کافی، استفاده از ملین‌های سبک و نشستن در وان آب گرم (حمام سیتز) راهکارهایی ساده اما درعین‌حال موثر محسوب می‌شوند که برای موارد خفیف و شقاق‌های تازه‌تشکیل‌شده مناسبند.

در مرحله بعد، از روش‌های درمان غیرجراحی شقاق مانند پماد، کرم یا شیاف‌های مخصوص استفاده می‌شود که با خاصیت ضد درد، ضد التهاب یا افزایش جریان خون در محل زخم، به بهبود بافت آسیب‌دیده کمک می‌کنند. در این مرحله، می‌توان از چندین پماد درمان زخم مقعدی در اثر یبوست مانند نیتروگلیسیرین یا دیلتیازم استفاده کرد.

اما اگر زخم مزمن شود یا به درمان‌های قبلی پاسخ ندهد، نوبت به روش‌های تهاجمی‌تر می‌رسد. تزریق بوتاکس به عضله اسفنکتر داخلی مقعد یکی از گزینه‌های کم‌تهاجم برای کاهش اسپاسم عضلانی و تسهیل ترمیم زخم است. اما اگر این روش هم مؤثر واقع نشود، عمل جراحی (مانند برش جزئی عضله داخلی مقعد) به‌عنوان راه‌حل نهایی مورد توجه قرار می‌گیرد.

جدول زیر شما را با مزایا، معایب و میزان تاثیرگذاری این سه روش درمان زخم مقعدی در اثر یبوست، آشنا می‌کند:

معرفی انواع پماد درمان زخم مقعدی و مقایسه علمی

پمادهای موضعی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای تسکین و بهبود شقاق هستند؛ اما انتخاب پماد مناسب باید بر اساس شدت علائم و شرایط هر فرد انجام شود. در ادامه، چند نمونه از پمادهای پرکاربرد را معرفی کرده‌ایم تا بدانید برای زخم مقعدی چه پمادی خوبه و کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است.

1. پماد نیتروگلیسیرین

یکی از مؤثرترین درمان‌های موضعی برای کاهش علائم شقاق، استفاده از پماد نیتروگلیسیرین برای مقعد است. طبق توصیۀ انجمن تخصصی American Society of Colon and Rectal Surgeons، این پماد با شل کردن عضله اسفنکتر داخلی مقعد، جریان خون را در ناحیه زخم افزایش داده و به روند ترمیم بافت آسیب‌دیده سرعت می‌بخشد. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که دو بار استفاده از این دارو به مدت ۶ تا ۸ هفته، می‌تواند تا ۶۰ درصد موارد شقاق حاد را بدون نیاز به جراحی درمان کند.

لازم است بدانید که بسیاری از بیماران پس از مصرف این پماد، دچار سردرد می‌شوند که در برخی، شدت بیشتری دارد؛ بنابراین ممکن است ادامه مصرف را دشوار کند. به‌همین‌دلیل استفادۀ خودسرانه از پماد نیتروگلیسیرین ممنوع است و باید حتما با تجویز پزشک همراه باشد. 

1. پماد دیلتیازم

یکی دیگر از درمان‌های غیرجراحی مؤثر برای شقاق مقعدی، پماد دیلتیازم موضعی است که همان تاثیر نیتروگلیسیرین را دارد؛ با این تفاوت که سردردهای مضمن و آزاردهنده را به دنبال نخواهد داشت. شما می‌توانید پماد دیلتیازم ۲% را تهیه کرده و روزی ۲ یا ۳ بار، به ناحیۀ آسیب‌دیده بمالید. این پماد برای درمان زخم مقعدی بزرگسالان که به شقاق مزمن دچارند هم مناسب است و می‌تواند جایگزین خوبی برای بیمارانی باشد که به نیترات حساسیت دارند. البته اگر باردار هستید و به دنبال بهترین روش درمان یبوست در بارداری می‌گردید، به‌هیچ‌وجه بدون تجویز پزشک از این پماد استفاده نکنید.

1. پماد لیدوکائین

اگر می‌خواهید بدانید برای زخم مقعدی چه پمادی خوبه، توصیه می‌کنیم از پماد لیدوکائین استفاده کنید. کرم لیدوکائین یک بی‌حس‌کنندۀ موضعی است که برای کاهش سریع درد و سوزش ناشی از زخم مقعدی استفاده می‌شود. این پماد به صورت موقت، رشته‌های عصبی ناحیۀ مقعد را مسدود کرده و درد اجابت مزاج را کاهش می‌دهد. بنابراین، باید ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از دفع، استفاده شود تا از اسپاسم عضله و درد ناگهانی جلوگیری کند.

از آنجایی که لیدوکائین درمان‌کنندۀ مستقیم شقاق نیست و صرفا نقش مکمل را ایفا می‌کند، عوارض جانبی خاصی ندارد؛ اما در صورت استفادۀ طولانی‌مدت، ممکن است با سوزش یا حساسیت‌های پوستی همراه شود. بنابراین توصیه می‌کنیم حتما تحت‌نظر پزشک متخصص از آن استفاده کنید.

1. پماد تتراسایکلین

استفاده از پماد درمان زخم مقعدی در اثر یبوست زمانی تاثیر بیشتری دارد که علاوه بر کاهش درد و فشار عضلانی، از ورود عوامل میکروبی و آلودگی به بافت آسیب‌دیده جلوگیری کند! پماد تتراسایکلین در این زمینه نقش محافظتی ارزشمندی دارد. این پماد، یک آنتی‌بیوتیک موضعی است که با مهار کردن رشد باکتری‌ها، به کاهش التهاب مقعد و سرعت بهبودی شما کمک می‌کند.

اگر در کنار استفاده از این پماد، حمام آب گرم بگیرید و رژیم غذایی پرفیبری دنبال کنید، نتیجه موثرتری دریافت خواهید کرد. شما می‌توانید روزی ۲ بار، پس از شست‌وشوی ملایم ناحیه و خشک‌کردن آن، از این پماد استفاده کنید؛ اما دقت داشته باشید که در صورت مشاهدۀ آلرژی پوستی یا سوزش، حتما به پزشک مراجعه کنید.

1. پماد رکتول

کرم رکتول یک داروی موضعی گیاهی است که معمولا به‌عنوان پماد برای درمان زخم مقعدی بزرگسالان به‌کار می‌رود. این پماد با ترکیبی از عصاره‌های کالاندولا و هاماملیس، به رفع التهاب، کاهش درد و سوزش و ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک می‌کند. برای استفاده از پماد رکتول، روزی ۲ تا ۳ بار ناحیه مقعد را شستشو داده و به‌آرامی پماد را روی زخم بمالید.

این دارو به دلیل وجود ترکیبات گیاهی، عوارض جانبی خاصی ندارد؛ اما در موارد نادر ممکن است با واکنش‌های خفیف پوستی همراه باشد. بااین‌حال، بیشتر برای زخم‌های خفیف تا متوسط استفاده شده و به‌عنوان مکمل در کنار درمان‌های اصلی تجویز می‌شود.

1. پماد آنتی‌فیشر گیاهی

دیگر داروی گیاهی شقاق که به درمان زخم مقعدی در اثر یبوست کمک می‌کند، پماد آنتی‌فیشر است. این دارو با ترکیباتی مانند عصاره بلوط، گیاه مورد و بابونه، درد و التهاب ناحیه مقعد را کاهش داده و بافت آسیب‌دیدۀ این ناحیه را ترمیم می‌کند.

اگر در مراحل اولیۀ درد خود هستید، روزی ۲ بار از این پماد استفاده کنید تا نتایج آرامش‌بخش آن را ببینید. این پماد بدون داشتن ترکیبات شیمیایی، کاملا بدون عوارض بوده و فقط ممکن است با کمی حساسیت پوستی خفیف همراه باشد. بااین‌حال، بهتر است فقط به‌عنوان داروی مکمل و تحت نظر متخصص جراحی کولورکتال (روده بزرگ) استفاده شود.

چطور از پماد استفاده کنیم؟ راهنمای کاربردی و دقیق

در روند درمان زخم مزمن با دارو، نحوه استفاده درست از داروهای موضعی اهمیت زیادی دارد. بسیاری از بیماران بدون توجه به نحوه استفاده از پماد مقعدی، دچار عوارض ناخواسته یا کاهش اثر درمان می‌شوند؛ بنابراین، شناخت دقیق روش استفاده صحیح پماد‌، می‌تواند به تسریع بهبود و پیشگیری از اشتباهات رایج کمک کند:

نگرانی‌ها و سؤالات رایج بیماران

یکی از متداول‌ترین سوالات درباره شقاق این است که آیا استفاده طولانی‌مدت از پماد درمان زخم مقعدی در اثر یبوست می‌تواند خطرناک باشد؟

واقعیت این است که رایج‌ترین عوارض پماد زخم مقعدی مانند تحریک پوست، بی‌حسی مداوم یا مقاومت دارویی، زمانی مشاهده می‌شود که بیمار به پزشک مراجعه نکرده و به صورت طولانی‌مدت دارو مصرف می‌کند.

اگر دچار درد خفیف هستید و در مراحل اولیۀ بیماری به سر می‌برید، می‌توانید از روش‌های درمان بدون مراجعه حضوری استفاده کنید؛ اما اگر بیماری شما مزمن است و هنگام دفع، از درد شدید و خونریزی رنج می‌برید، حتماً باید توسط متخصص جراحی روده بزرگ (جراحی کولورکتال) معاینه شوید. همچنین، باید بدانید که پماد به‌تنهایی همیشه کافی نیست و بسته به شدت زخم مقعد، ممکن است به رژیم غذایی پرفیبر، تشت آب‌گرم، داروی خوراکی یا حتی اقدامات تهاجمی مکمل نیاز پیدا کنید.

پیشگیری از بازگشت زخم مقعدی

حالا که فهمیدیم برای زخم مقعدی چه پمادی خوبه و چطور باید از آن استفاده کنیم، بهتر است با رعایت چند نکته ساده ولی مؤثر، این بیماری را به طور کامل پشت سر بگذاریم. مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از زخم مجدد مقعد در اثر یبوست، عبارتند از:

• پیروی از رژیم ضد یبوست و مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل
• نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز
• ورزش و تحرک روزانه، حتی در حد پیاده‌روی سبک
• اجتناب از زور زدن هنگام دفع
• کنترل یبوست به‌صورت پیوسته و درمان کامل آن
• پرهیز از نشستن طولانی‌مدت در توالت
• شستشوی آرام و خشک‌کردن کامل ناحیه پس از دفع
• مراجعه منظم به پزشک در صورت مشاهدۀ علائم

رعایت این موارد، به پیشگیری شقاق مقعد کمک کرده و باعث می‌شود تا بیماری به‌مرور ضعیف‌تر شده و حتی به طور کامل، برطرف شود. بااین‌حال، برای شروعی ساده‌تر، می‌توانید کتابچه رایگان رژیم ضد یبوست را دانلود کرده و از همین حالا، اصلاح سبک تغذیۀ خود را آغاز کنید.

درمان زخم مقعدی توسط پزشک متخصص

پمادهای موضعی با اثرات ضد درد، ضد التهاب و ترمیمی، مؤثرترین راهکار تکمیلی درمان زخم مقعدی، به‌ویژه در مراحل اولیه بیماری هستند. کلیدی‌ترین نکته در نتیجه‌گیری درمان شقاق این است که اگر درمان به‌موقع آغاز شود، می‌توان از پیشرفت زخم و نیاز به جراحی جلوگیری کرد؛ بااین‌حال، با توجه به شرایط متفاوت هر بیمار، انتخاب نوع دارو و نحوه مصرف آن با نظر پزشک انجام شود. شما می‌توانید برای مشاوره پزشکی زخم مقعد یا ارزیابی تخصصی، همین حالا وقت معاینۀ خود را از طریق سایت طبیبی نو رزرو کرده و مسیر درمانتان را با اطمینان آغاز کنید.

سوالات متداول در مورد درمان زخم مقعدی بخاطر یبوست