اختلال شخصیت مرزی خاموش را می شناسید؟
اختلال شخصیت مرزی خاموش با ظاهری آرام اما تنشهای درونی شدید خود را نشان میدهد. بارزترین ویژگی افراد مبتلابه این اختلال درونریزی هیجانات و عدم بروز رفتارها به صورت آشکار است. طبق مطالعات اخیر، عدم بروز علائم بیرونی ناشی از این اختلال، باعث عدم تشخیص یا تشخیص اشتباه این عارضه شده است.
با درک اختلال مرزی خاموش، علائم، علل ایجاد و چالشهای آن، اقدام برای درمان این اختلال با کمک رواندرمانی و دارودرمانی برای شما بسیار شفافتر، راحتتر و نتیجهبخشتر خواهد بود.
تعریف و توضیح اختلال شخصیت مرزی خاموش (Quiet BPD)
افراد مبتلابه شخصیت مرزی خاموش نوسانات خلقی، رفتاری و عاطفی خود را به صورت بیرونی نشان نمیدهند و سعی میکنند که آنها را به درون خود هدایت کنند. این موضوع باعث شده است که معمولا اختلال شخصیت بوردرلاین خاموش تشخیص داده نشود یا به اشتباه تشخیص داده شود.
تفاوت اصلی بین اختلال شخصیت مرزی و BPD خاموش، مربوط به نحوه واکنش آنها نسبت به مسائل مختلف است. افراد مرزی به صورت کاملا طغیانی، بیرونی و هیجانی عمل میکنند؛ درحالی که واکنش افراد مرزی خاموش نسبت به تمامی وقایع، درونریزی یا برونریزی جزئی است.
از نظر روانشناسی، اصطلاح اختلال شخصیت مرزی خاموش برای توصیف افرادی به کار میرود که علائم ابتلابه اختلال شخصیت مرزی در آنها به صورت درونی و کمتر آشکارا خود را نشان میدهد و به درونریزی هیجانات تمایل دارند.
از نظر بیولوژیکی، عوامل ژنتیکی و تغییرات عصبی که باعث شکلگیری اختلال بوردرلاین میشوند، در ابتلای افراد به عارضه شخصیت مرزی خاموش نقش دارند. اختلال شخصیت مرزی در بسیاری از موارد، در اثر ابتلای والدین، در فرزندان رشد پیدا میکند.
علائم اختلال شخصیت مرزی خاموش
بخش قابل توجهی از علائم اختلال شخصیت مرزی رایج و نوع خاموش با یکدیگر همپوشانی دارند. تفاوت اصلی علائم این دو اختلال در میزان قابل مشاهدهبودن آنها برای دیگران است.
برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی خاموش عبارتاند از:
- نوسانات خلقی مخفی نظیر ناپایداری عاطفی و ناپایداری روانی
- خشم درونی
- اضطراب پنهان و شدید
- خودآزاری درونی
- انزوای روانی
- اضطراب اجتماعی
- وابستگی عاطفی شدید
- عدم توانایی در ابراز احساسات
- بیاعتمادی
مقایسه علائم شخصیت مرزی رایج و نوع خاموش به شما در تشخیص بهتر این اختلالات کمک میکند:
پارامتر | اختلال شخصیت مرزی | اختلال شخصیت مرزی خاموش |
نحوه بروز هیجانات | انجام رفتارهای پرخاشگرانه، خشم شدید و ناگهانی و طغیان کلامی | خشم فروخورده و درونی، سرزنشکردن خود، نوسانات خلقی داخلی و احساسات منفی درونی |
نحوه خودآزاری | خودزنی یا اقدام به خودکشی | خودآزاری پنهان و سطحی |
نحوه انجام رفتارهای تکانشی | مصرف مواد مخدر، رانندگی هیجانی، رابطه جنسی ناامن و انجام دیگر رفتارهای پرخطر به صورت کاملا آشکارا | پرخوری هیجانی و انجام رفتارهای پرخطر به صورت پنهانی |
نحوه واکنش نسبت به احساس پوچی | مصرف مواد مخدر | نشخوار فکری، سکوتکردن و منزویبودن |
نوع روابط بین فردی | روابط پرتنش و بیثبات | روابط ظاهرا پایدار با ترس پنهان از تردشدن |
نحوه واکنش نسبت به استرس | بدبینی | تغییر حالات درونی مانند ابتلابه سردرد و بروز مشکلات جسمانی |
تشخیص اختلال شخصیت مرزی خاموش
تشخیص اختلال شخصیت مرزی خاموش نسبت به اختلال شخصیت مرزی رایج، دشوارتر است؛ زیرا اغلب علائم اختلال شخصیت بوردرلاین خاموش از نظر ظاهری آشکار نیستند. بهترین راه برای تشخیص اختلال شخصیت مرزی، احترام به تجربیات فرد است تا علائم خود را گزارش دهد.
با توجه به احتمال همپوشانی علائم بیماری مرزی پنهان با اختلالاتی نظیر افسردگی، روانپزشکان و روانشناسان بالینی برای تشخیص ابتلابه این اختلال، در مرحله اول سوابق خانوادگی، تروماهای کودکی و ناهنجاریهای مرتبط را مورد بررسی قرار میدهند؛ اما این روشها برای تشخیص این اختلال به طور قطعی موثر نیستند. بنابراین، بایستی از روشهای تشخیص BPD خاموش که دقیقتر و علمیتر هستند، استفاده شود.
تشخیص نهایی اختلال شخصیت مرزی کمصدا براساس معیارهای DSM-5 انجام میشود. با این تفاوت که نشانههای BPD خاموش، اغلب بهصورت رفتار مرزی درونریز هستند. به طور کلی، تشخیص نهایی ابتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش، بایستی با تشخیص روانپزشک، روانشناس بالینی، انجام مصاحبه و ارزیابی سلامت روان، تطابق علائم با معیارهای DSM-5 و شرکت در تست شخصیت مرزی انجام شود.
درمان اختلال شخصیت مرزی خاموش (Quiet BPD)
موثرترین روشها برای درمان اختلال شخصیت مرزی خاموش، کاهش علائم و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلابه این اختلال، عبارتاند از:
- درمان دیالکتیکی: DBT با تمرکز بر ذهنآگاهی به مدیریت بحران، تنظیم هیجانات و بهبود روابط و کاهش سایر علائم ناشی از ابتلابه اختلال روانی مرزی خاموش کمک میکند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش با شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری منفی به درمان اختلال شخصیت بوردرلاین آرام کمک میکند. در CBT مهارتهایی در بیمار تقویت می شود که به او کمک میکنند در موقعیتهای استرسزا، واکنش بهتری داشته باشد و احساس طرد شدن او کاهش پیدا کند. این روش بایستی به صورت ترکیبی با روشهای دیگری مانند DBT استفاده شود تا نتیجهدهی موثرتری داشته باشد.
- درمان مبتنی بر طرحواره: این روش بر الگوهای فکری ناسازگار ناشی از تجربیات کودکی تمرکز دارد. در این روش، درمانگر به افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش کمک میکند تا پس از شناسایی طرحوارههای مخرب، الگوهای سالم را جایگزین آنها کند و سردرگمی شخصیتی او بهبود یابد.
- درمانهای روانپویشی: در این روش رواندرمانی، به بررسی تعارضات ناخودآگاه و تجربیات گذشته بیمار پرداخته میشود. در نهایت، با تمرکز بر رابطه درمانی، کنترل هیجانات و درمان اضطراب علائم بیماری شخصیتی مرزی خاموش در بیمار کاهش پیدا میکند.
رفتاردرمانی دیالکتیکی به عنوان بهترین روش برای درمان اختلال شخصیت مرزی خاموش شناخته میشود. با این وجود، آمار حاصل از درمان این اختلال با استفاده از این ۴ روش، نتایج بسیار امیدوارکنندهای را نشان میدهد.
ترکیب درمان روانشناختی و درمانهای دارویی، نقش موثری در کنترل علائم اختلال روانی مرزی خاموش و درمان این آسیب روانی خواهد داشت. روش درمانی مناسب برای هر بیمار با توجه به شدت این اختلال، بایستی توسط متخصص روان و مشاور روانشناسی تشخیص داده شود تا اثربخشی درمان در مدتزمان کوتاهتری حاصل شود.
چالشها و مشکلات مبتلایان به Quiet BPD
افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش، از نظر روانی، اجتماعی و اقتصادی با چالشهای متعددی روبهرو هستند. این چالشها باعث افت کیفیت زندگی آنها میشود. این موضوع اهمیت اقدام برای درمان اختلال مرزی خاموش را نشان میدهد.
اصلیترین چالشهای اختلال شخصیت مرزی که افراد مبتلا با آنها مواجه هستند، عبارتاند از:
- چالشهای روانی نظیر حساسیت روانی، درگیری ذهنی پنهان، ناتوانی در تنظیم هیجانات، بیثباتی هویتی، پوچی ذهنی، اضطراب پنهان و ترس از طرد شدن
- مشکلات اجتماعی نظیر مشکلات خانوادگی و ناتوانی در تعامل سالم با آنها، روابط ناپایدار، بروز مشکلات بین فردی، انزوا، ناسازگاری در روابط عاطفی، مشکلات عاطفی شدید و ابتلابه اضطراب اجتماعی
- چالشهای اقتصادی نظیر بیثباتی شغلی، وابستگی مالی و هزینههای لازم برای درمان این عارضه
این چالشها پیوسته باعث تشدید علائم شخصیت مرزی عملکردی در فرد مبتلا میشوند. در نهایت، تعاملات اجتماعی و خانوادگی را بیشتر تحت تاثیر قرار داده و اختلالات رفتاری و تجربه روابط ناسالم را افزایش میدهند.
تجربه و داستانهای واقعی از افراد مبتلا به Quiet BPD
افراد مبتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش معمولا آشفتگیهای خود را بروز نمیدهند. در بررسی تجربه افراد مبتلا به BPD خاموش مشخص شد که یکی از بیماران مبتلابه این اختلال، پس از ۱۱ ماه و گذراندن ۵۱ جلسه رواندرمانی به طور قابل توجهی بهبود یافته است. داستانهای واقعی، گفتههای بیمار و تجربه درمان BPD او در مقاله پژوهشی اختلال شخصیت مرزی خاموش درج شده است.
برای بهبود علائم BPD خاموش و مقابله با آن در زندگی روزمره، بایستی به صورت ترکیبی از راهبردهای عملی و حمایتهای تخصصی کمک بگیرید. پیوستن به گروههای حمایتی، تمرین مهارتهای ذهنآگاهی و ایجاد روالهای ثابت مانند برنامهریزی به کاهش تنشهای هیجانی ناشی از این اختلال کمک میکند.
درمانهای ترکیبی تاثیر فوقالعادهای بر درمان اختلال مرزی پنهان دارند. بنابراین، برای مقابله با اختلال شخصیت مرزی، بایستی در کنار روشهای رواندرمانی از داروهای توصیهشده توسط متخصص روان و روان درمانگر نیز برای بهبود این اختلال کمک بگیرید.
پیشگیری از Quiet BPD و راهکارهای آموزشی برای خانوادهها
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از اختلال شخصیت مرزی خاموش وجود ندارد؛ اما مداخلات زودهنگام در محیط خانواده و جامعه میتواند خطر ابتلابه BPD در زنان و مردان را به طور قابل توجهی کاهش دهد. بهترین روشهای روشهای پیشگیری از ابتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش عبارتاند از:
- ایجاد محیط امن و پایدار در کودکی
- کاهش عوامل استرسزا برای کاهش ترس از رها شدن
- آموزش مهارتهای تنظیم هیجانی و حل تعارض
- غربالگری روانشناختی در مراحل اولیه رشد
- آموزش خانوادهها
آموزش به والدین و خانوادهها درباره عوامل ابتلابه اختلال BPD خاموش و شناسایی علائم BPD نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و پیشگیری از ابتلابه این اختلال دارد. خانوادهها باید آموزش ببینند تا هنگام مواجهشدن با رفتارهای ناپایدار ناشی از ابتلابه این اختلال، به جای طرد و مقابله با او، واکنش همدلی و رفتاری حمایتی داشته باشند.
مشارکت در جلسات خانوادگی رواندرمانی BPD و استفاده از منابع آموزشی معتبر، نقش موثری در رفتار صحیح آنها با کودک، یادگیری مدیریت احساسات در خانه و کاهش خطر ابتلای او به اختلال شخصیت مرزی خاموش خواهد داشت.
اگر یکی از اعضای خانواده یا همکارانتان به اختلال شخصیت مرزی خاموش مبتلا است، او را به انجام فعالیتهای کاهنده استرس، استفاده از تکنیکهای خودآرامسازی، تعیین مرزهای سالم در روابط و انعطافپذیری در مواجهه با نوسانات خلقی تشویق کنید.
از فرد مبتلا بخواهید ارتباط منظمی با روانپزشک داشته باشد و جلسات مشاوره روانشناسی خود را در زمان مناسب بگذراند تا با استفاده از روشهای رواندرمانی و دارودرمانی در بازه زمانی کوتاهتری بهبود پیدا کند.
نتیجهگیری
اختلال مرزی خاموش، بدون علائم ظاهری و بیرونی، روان فرد را تحت تاثیر قرار میدهد و زندگی روزمره او را با چالشکهای روانی، اجتماعی و اقتصادی مختلفی مواجه میسازد. با توجه به نتایج حاصل از ابتلابه اختلال شخصیت مرزی خاموش، شناخت این اختلال و اقدام به موقع برای درمان اختلال شخصیت مرزی بسیار اهمیت دارد.
اگر خود، اعضای خانواده یا همکارتان به این اختلال مبتلا شدهاید، همین حالا برای ارزیابی روانشناختی و رزرو نوبت مشاوره روانشناسی آنلاین از دکترهای طبیبی نو اقدام کنید. این کار، اولین اقدام درمانی برای شروع درمان BPD در شما یا اطرافیانتان است.