تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی چیست؟

بیماری روماتیسم دارای زیرشاخه‌های بسیار متعددی است که روماتیسم قلبی و مفصلی از آن جمله هستند. تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی در علت ایجاد و علائم بیماری تعریف می‌شود. تنگی نفس و درد در قفسه سینه از علائم روماتیسم قلبی به شمار می‌رود.

اما نشانه‌های روماتیسم مفصلی شامل درد و تورم مفاصل و خشکی صبحگاهی مفصل‌ها می‌باشد. روماتیسم قلبی اغلب به دلیل عفونت‌های استرپتوکوکی در فرد بروز می‌کند. اما نوع مفصلی روماتیسم به علت اختلالات خود ایمنی و التهاب مفاصل ایجاد می‌گردد. شناخت تفاوت این دو نوع روماتیسم به تشخیص دقیق بیماری و درمان مناسب آن کمک زیادی می‌کند. با مراجعه به پزشک متخصص پروسه تشخیص و درمان بیماری را کوتاه‌تر و سریع‌تر خواهید کرد.

در وبسایت pmc.ncbi.nlm.nih.gov مطلبی جدید درباره تفاوت بین این دو نوع روماتیسم درج شده است:

” نقش التهاب در ایجاد بیماری قلبی به تازگی شناخته شده است. بیماری روماتیسمی را می توان به عنوان یک “آزمایش طبیعی” در تداخل بین التهاب مزمن و بیماری قلبی در نظر گرفت. این بیماری مکانیسم های اساسی را که باعث تسریع پیشرفت آترواسکلروز و بیماری قلبی می شود، روشن کند. روماتیسم مفصلی، با التهاب مزمن در سیستم‌های مختلف بدن، اغلب مفاصل، پوست، چشم‌ها، ریه‌ها و کلیه‌ها و همچنین در قلب مشخص می‌شود.”

روماتیسم چیست؟

به مجموعه‌ای از بیماری‌های خودایمنی که بافت‌های مختلفی از بدن را درگیر می‌کند بیماری روماتیسم می‌گویند. این بیماری دارای انواع متعددی بوده و اندام‌های مختلف بدن را درگیر می‌کند. درد و التهاب در بافت‌های همبند از مهم‌ترین علائم کلی این بیماری محسوب می‌شود. خستگی و حس ناخوشایند، کاهش وزن و کاهش دامنه حرکتی از دیگر علائم کلی بیماری روماتیسم هستند.

انواع روماتیسم

بیماری روماتیسم بسته به ناحیه درگیر در بدن به چندین نوع مختلف تقسیم می‌شود. شایع‌ترین انواع این بیماری عبارتند از:

• روماتیسم قلبی: در این نوع روماتیسم فرد به احتقان قلبی دچار می‌شود. در بسیاری از موارد نارسایی دریچه‌های قلب علت ابتلا به این نوع روماتیسم است.
• روماتیسم مفصلی: یکی از رایج‌ترین انواع بیماری روماتیسم نوع مفصلی آن است. در این بیماری مفاصل مختلف بدن ملتهب و دردناک می‌شود.
• روماتیسم سیستمیک: این نوع روماتیسم به روماتیسم لوپوس نیز مشهور است و نوعی بیماری مزمن و پیچیده خود ایمنی می‌باشد. در این نوع روماتیسم سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم حمله کرده و ایجاد آسیب می‌کند.

تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی

روماتیسم نوعی بیماری عفونی باکتریایی یا ویروسی است که می‌تواند مفاصل یا قلب را درگیر کند. برای تشخیص بهتر روماتیسم مفصلی از روماتیسم قلبی باید به تعریف و علائم هر کدام آشنا بود.

روماتیسم قلبی

روماتیسم قلبی نوعی بیماری التهابی است که بافت‌های قلب را هدف قرار می‌دهد. عامل اصلی این نوع از روماتیسم باکتری streptococcus می‌باشد که به قلب حمله می‌کند. در نتیجه بافت‌های قلب ملتهب شده و عوارض متعددی در بیمار بروز پیدا می‌کند. اگر بیماری روماتیسم قلبی به موقع شناسایی و درمان نشود به نارسایی قلبی در فرد منتهی می‌شود.

اندوکاردیت باکتریایی که عفونت داخلی قلب است از عوارض این بیماری می‌باشد. از دیگر عوارض روماتیسم قلبی که ایجاد وضعیت اورژانسی می‌کند پارگی دریچه قلب است.

روماتیسم مفصلی

این نوع روماتیسم در واقع به عنوان یکی از انواع آرتریت‌ها شناخته می‌شود. با وجودی که افراد در سنین مختلف به این بیماری مبتلا می‌شوند اما در سنین بالای ۴۰ سال شایع‌تر است. عامل اصلی روماتیسم مفصلی التهاب مفاصل و اختلال خودایمنی در بدن می‌باشد.

این بیماری می‌تواند بافت‌های مفصلی را هدف قرار داده و ایجاد التهاب کند. محدود شدن دامنه حرکتی و ضعف و خستگی شدید از عوارض این نوع روماتیسم به شمار می‌روند.

مقایسه بین روماتیسم قلبی و مفصلی

اصلی‌ترین تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی در بافت‌های تحت تاثیر باکتری ایجاد کننده عفونت است. در روماتیسم مفصلی اغلب بافت مفاصل مختلف بدن تحت تاثیر بیماری قرار می‌گیرد.

اما در روماتیسم قلبی بافت‌های قلب بیمار بر اثر این بیماری آسیب می‌بینند. با توجه به تفاوت بافت‌های درگیر علائم و شیوه‌های درمان روماتیسم قلبی و مفصلی نیز با هم فرق می‌کند.

علائم روماتیسم

یکی از روش‌های کاربردی برای تشخیص نوع روماتیسم توجه به علائم بیماری است.

علائم روماتیسم قلبی

از شایع‌ترین علائم روماتیسم قلبی می‌توان به:

• ضربان بالای قلب
• تورم بدن
• تنگی نفس
• احساس خستگی
• درد در برخی از مفاصل
• عدم تحمل ورزش و فعالیت‌های بدنی
• در موارد حاد از حال رفتن بیمار
• تب
• گره‌های لنفی
• حرکات بی‌اختیار دست و پا

اشاره نمود. این بیماری در کودکان می‌تواند به ناتوانی‌های مادام العمر منتهی گردد.

علائم روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی را می‌توان از روی علائم شایع آن شناسایی کرد. اصلی‌ترین علائم و نشانه‌های این نوع روماتیسم عبارتند از:

• درد در مفاصل بدن
• تورم و التهاب در مفصل درگیر
• سفت شدن و سختی مفاصل
• خستگی و ضعف
• محدودیت دامنه حرکتی به ویژه در اوایل صبح

احساس خستگی و ضعف از جمله علائم مشترک بین روماتیسم قلبی و مفصلی هستند.

درمان روماتیسم قلبی

بعد از شناخت تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی باید به درمان مناسب بیماری پرداخت.

روش‌های درمان روماتیسم قلبی

برای درمان این بیماری می‌توان از روش‌های مختلفی مانند دارو درمانی کمک گرفت. آنتی‌بیوتیک‌ها کمک می‌کنند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. از دیگر داروهای موثر روی بیماری روماتیسم قلبی داروهای ضد التهابی هستند. در مراحل پیشرفته روماتیسم قلبی نیاز به جراحی و ترمیم بافت‌های آسیب دیده قلب بیمار است.

پیشگیری از روماتیسم قلبی

عفونت‌های استرپتوکوکی در صورت عدم درمان به موقع به بیماری روماتیسم قلبی منتهی می‌شوند. عفونت‌های دهان و دندان از بارزترین انواع این نوع عفونت هستند. رعایت بهداشت دهان و دندان در کنار درمان به موقع و کامل عفونت روش پیشگیری از این بیماری است.

درمان روماتیسم مفصلی

درمان بیماری روماتیسم مفصلی به دو بخش درمان‌های اصلی و درمان‌های حمایتی تقسیم می‌شوند.

روش‌های درمان روماتیسم مفصلی

درمان‌های اصلی بیماری روماتیسم مفصلی شامل درمان دارویی با انواع داروهای بیولوژیک و ضد روماتیسمی می‌باشد. در این بیماری درد یکی از شایع‌ترین عوارض بوده و از داروهای مسکن غیراستروئیدی برای بهبود آن کمک می‌گیرند.

داروهای ضدالتهابی هم به بهبود وضعیت بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی کمک می‌کنند. انتخاب داروی مناسب برای درمان و دوز مصرفی و دوره درمان بر عهده پزشک متخصص می‌باشد. بنابراین از مصرف خودسرانه دارو برای بهبود بیماری روماتیسم مفصلی جدا خودداری کنید.

روش‌های کمکی درمان

درمان‌های کمکی که به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی کمک می‌کنند عبارتند از:

• اصلاح سبک زندگی: داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش از بهترین اقدامات برای بهبود روماتیسم مفصلی است.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی کمک می‌کند قدرت و توان مفاصل بازیابی شود. همچنین با افزایش انعطاف‌پذیری مفصل درگیر دامنه حرکتی آن را بهبود می‌بخشد.

تفاوت‌های درمانی روماتیسم قلبی و مفصلی

تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی در روش‌های درمان این دو بیماری نیز مشهود است. برای درمان روماتیسم قلبی بیشترین تمرکز روی دارو درمانی و درمان‌های کمکی نظیر فیزیوتراپی قرار دارد. اما برای درمان روماتیسم قلبی علاوه بر دارو درمانی امکان نیاز به جراحی برای رفع آسیب‌های وارده به دریچه قلب وجود دارد.

نکته مهم اینکه اگر روماتیسم مفصلی به موقع درمان نشود می‌تواند به قلب آسیب وارد کند. برای انتخاب روش درمان مناسب نوع روماتیسمی که بیمار به آن مبتلا شده اهمیت بالایی دارد. همچنین وضعیت بدنی و شدت بیماری از دیگر فاکتورهای مهم در درمان هر دو نوع روماتیسم به شمار می‌روند.

نکات کلیدی در تشخیص و درمان روماتیسم

روش تشخیص روماتیسم قلبی و روماتیسم مفصلی نیز با هم متفاوت می‌باشد.

تشخیص روماتیسم قلبی

برای تشخیص روماتیسم قلبی از روش‌هایی مانند اکوکاردیوگرافی و آزمایش خون کمک می‌گیرند. پزشک متخصص به کمک این روش‌های تشخیصی به وجود روماتیسم قلبی و شدت آن پی می‌برد.

تشخیص روماتیسم مفصلی

اصلی‌ترین روش‌های تشخیص روماتیسم مفصلی شامل:

• رادیوگرافی
• آزمایش‌های بیولوژیک

می‌باشد. بر اساس نتایج به دست آمده داروهای مناسب و تمرینات فیزیوتراپی موثر برای درمان روماتیسم مفصلی تجویز می‌شود. لازم است بیمار داروها و دوره درمان فیزیوتراپی را به پایان برساند.

نتیجه‌گیری

تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی در وهله اول مربوط به بافت درگیر می‌باشد. روماتیسم قلبی قلب و بافت‌های این عضو را هدف قرار می‌دهد. اما در روماتیسم مفصلی همانطور که از نامش پیداست مفاصل درگیر می‌شوند. درمان و روش‌های تشخیص این دو نوع روماتیسم نیز با هم تفاوت دارند.

در روماتیسم قلبی علاوه بر دارو امکان نیاز به جراحی قلب هم وجود دارد. اما در روماتیسم مفصلی علاوه بر داروهای ضدالتهابی و ضد روماتیسم از فیزیوتراپی و اصلاح سبک زندگی کمک می‌گیرند.

مراجعه به موقع به پزشک متخصص در درمان موثر و کامل روماتیسم قلبی و مفصلی از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشک با روش‌های تشخیصی دقیق به سرعت نوع روماتیسم و درمان مناسب آن را تعیین خواهد کرد.