بیماری روماتیسم عصبی چیست؟

روماتیسم در حالت کلی نوعی بیماری خود ایمنی است که انواع مختلفی دارد. یکی از پیچیده‌ترین انواع بیماری روماتیسم، روماتیسم عصبی یا فیبرومیالژیا نام دارد اما رماتیسم قلبی با روماتیسم مفصلی متفاوت است. برای اینکه بدانیم بیماری روماتیسم عصبی چیست باید با علائم و نشانه‌های آن آشنا شویم. درد گسترده در بدن از اصلی‌ترین نشانه‌های روماتیسم عصبی محسوب می‌شود. زیرا این بیماری با تاثیر روی سیستم عصبی مرکزی در بدن، سیگنال‌های درد را به شدت تقویت می‌کند.

علائم روماتیسم عصبی معمولا با نشانه‌های دیگری مانند افسردگی و اضطراب در فرد بروز پیدا می‌کند. ژنتیک و عوامل محیطی از مهم‌ترین پارامترهای ابتلا به این بیماری مزمن هستند. یکی از چالش‌های مهم در خصوص این بیماری تشخیص درست و به موقع آن است. هنوز آزمایش یا تصویربرداری خاصی وجود ندارد که قادر به شناسایی دقیق روماتیسم عصبی باشد. در اغلب موارد پزشک متخصص با توجه به علائم بیمار این بیماری را تشخیص می‌دهد.

توجه به نشانه‌های بیماری و درمان به موقع آن کمک زیادی به کوتاه شدن و اثربخشی بیشتر بهبود می‌کند. درمان‌های مختلفی از قبیل فیزیوتراپی، دارو درمانی و درمان شناختی رفتاری برای این بیماری مزمن وجود دارند.

بر اساس اطلاعات uptodate، این بیماری می تواند با مکانیسم‌های مختلفی از جمله اثرات مستقیم فشار یا تهاجم به بافت‌های عصبی و در نتیجه نوروپاتی واسکولیتی رخ دهد

روماتیسم عصبی چیست؟

سیستم عصبی با انتقال سیگنال‌های درد از بدن انسان محافظت می‌کند. اما اگر سیستم عصبی به درستی عمل نکند هشدارهایی غیر واقعی به مغز مخابره می‌شود. روماتیسم عصبی بیماری است که در آن سیستم عصبی بدن به دلیل التهاب زیاد سیگنال‌های اشتباه ارسال می‌کند. اندام‌های مختلف بدن بر اثر فشار روی سیستم عصبی درگیر می‌شوند. این بیماری زمانی در فرد ایجاد می‌شود که اعصاب محیطی که بخش مهمی از سیستم عصبی در انسان است آسیب دیده باشد.

در این بیماری روی بافت‌های مختلفی از بدن فشار مضاعف وارد می‌شود. روماتیسم عصبی با روماتیسم مفصلی هم ارتباط دارد. در بعضی از موارد روماتیسم مفصلی موجب آسیب به سیستم عصبی محیطی در فرد شده و در نتیجه ایجاد روماتیسم عصبی می‌کند. البته توجه داشته باشید که همه افرادی که آرتریت روماتوئید دارند به روماتیسم مفصلی مبتلا نیستند.

اما امکان ایجاد این بیماری توسط روماتیسم مفصلی در پاره‌ای از مواقع وجود دارد. روماتیسم عصبی می‌تواند روی عضلات مختلف بدن را درگیر کرده و عملکرد آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. دلیل این آسیب نیز مشکلاتی است که در این بیماری مزمن برای سیستم عصبی به ویژه سیستم عصب محیطی ایجاد می‌گردد. به همین دلیل برای کنترل این بیماری و جلوگیری از پیشروی آن باید به موقع به پزشک متخصص مراجعه نمود.

علائم بیماری روماتیسم عصبی

برای شناخت بهتر اینکه بیماری روماتیسم عصبی چیست باید به علائم و نشانه‌های هشدار بیماری توجه کنیم. برخی از علائم نظیر:

• مفاصل حساس و گرم و متورم: از دیگر علائم این بیماری افزایش میزان حساسیت بدن نسبت به عوامل محیطی نظیر لمس، نور و فشار و صداهای بلند است. این علائم که با نام آلودینیا شناخته می‌شوند موجب تشدید درد در فرد مبتلا به روماتیسم عصبی می‌گردند.
• سفتی مفاصل: افراد مبتلا به این بیماری اغلب با درد و سفتی عضلات و مفاصل خود مواجه می‌شوند.
• خستگی: از دیگر نشانه‌های این بیماری خستگی همیشگی و کمبود انرژی برای کارهای روزانه است. این افراد حتی بعد از استراحت و خواب نیز انرژی لازم برای فعالیت‌های روزانه خود را ندارند.
• تب
• از دست دادن اشتها

در بیماری روماتیسم عصبی شایع‌تر هستند. علائمی مانند خشکی مفاصل و دردهای عضلانی که در بیماران مبتلا به روماتیسم عصبی شایع است علائم عضلانی هستند. اما نشانه‌های دیگری نظیر سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی از علائم عصبی این بیماری به شمار می‌روند. الین بیماری در مراحل اولیه مفاصل کوچک بدن را درگیر می‌کند اما به مرور بخش‌های مختلفی مانند:

• مچ دست
• مچ پا
• آرنج
• باسن
• شانه

را نیز درگیر می‌کند که نشان دهنده پیشرفت بیماری است. علائم جدی در این بیماری شامل عدم توانایی در حرکت دادن دست و پاها و حساسیت شدید به لمس شدن می‌باشد. همچنین تورم در مفاصل نیز می‌تواند نشان دهنده گسترش و شدت گرفتن بیماری روماتیسم مفصلی باشد. با مشاهده این نشانه‌ها توصیه می‌شود فورا به پزشک متخصص برای آغاز درمان بیماری مراجعه کنید.

علت‌ها و عوامل خطر بیماری روماتیسم عصبی

کشف علت روماتیسم عصبی و عوامل خطر بیماری روماتیسم عصبی در پیشگیری یا درمان به موقع بیماری کمک کننده هستند. برای آنکه دقیق‌تر بدانیم بیماری روماتیسم عصبی چیست باید با علت ایجاد آن آشنا شویم. اصلی‌ترین دلایل و عوامل خطر در ابتلا به این بیماری مزمن خود ایمنی عبارتند از:

• ژنتیک: مانند بسیاری از بیماری‌ها ژنتیک ریسک ابتلا به بیماری روماتیسم عصبی در فر را افزایش می‌دهد. پس اگر سابقه این بیماری در خانواده شما وجود دارد باید مراقبت بیشتری داشته باشید.
• التهاب مزمن: برخی از بیماری‌ها در بدن ایجاد عفونت و التهاب مزمن می‌کنند. در نتیجه ریسک ابتلای بیمار به روماتیسم عصبی بر اثر این التهاب مزمن بیشتر خواهد شد.
• اختلال در سیستم ایمنی بدن: اگر به هر دلیلی سیستم ایمنی بدن در عملکرد خود با اختلال مواجه شود احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید بیشتر می‌گردد.
• مصرف بعضی از داروها: بعضی از داروها نظیر داروهای شیمی درمانی عوارضی در بدن ایجاد می‌کنند که باعث ابتلا به روماتیسم عصبی می‌شود.
• تومورهای سرطانی: گاهی تومورهای سرطانی به سیستم اعصاب در بدن فرد فشار وارد کرده و ایجاد التهاب در آن‌ها می‌کنند. در نتیجه این فشار و التهاب امکان ابتلا به این بیماری مزمن افزایش پیدا می‌کند.
• کمبودهای تغذیه‌ای: رزیم‌های غذایی نامناسب قادر نیستند همه نیاز بدن به ویتامین‌ها و مواد مغذی را تامین کنند. به ویژه کمبود ویتامین‌های گروه B ریسک ابتلای فرد به روماتیسم عصبی را به شدت افزایش می‌دهند، اگر شما هم با غذاهای ممنوعه در روماتیسم آگاهی ندارید حتما در این باره تحقیق کنید.

مصرف الکل و اختلالات متابولیک را نیز می‌توان به عنوان عوامل خطر در ابتلا به این بیماری خودایمنی معرفی کرد. با مراجعه به پزشک متخصص ریسک‌های ابتلا به این بیماری و عوامل ایجاد کننده آن شناسایی و درمان خواهند شد، برخی از این راهکار ها به عنوان درمان قطعی روماتیسم ستون فقرات شناخته می شود.

چگونه بیماری روماتیسم عصبی تشخیص داده می‌شود؟

از آنجایی که هنوز به طور دقیق مشخص نیست که بیماری روماتیسم عصبی چیست تشخیص آن نیز کمی چالش‌برانگیز است. پزشکان متخصص از سه روش اصلی برای تشخیص دقیق این بیماری استفاده می‌کنند.

ارزیابی بالینی بیمار و دریافت سوابق پزشکی

پزشک متخصص در گام نخست تشخیص بیماری روماتیسم عصبی سوالاتی از بیمار می‌پرسد. این سوالات اغلب به علائم ظاهر شده در بیمار و تاریخچه پزشکی وی می‌باشد.

سپس با معاینه فیزیکی تلاش می‌کند رفلکس‌ها و هماهنگی و تعادل سیستم عصبی فرد را مورد ارزیابی قرار دهد. حساسیت بیمار نسبت به دما یا لمس می‌تواند به پزشک اطلاعات مفیدی در تشخیص این بیماری بدهد. در بیشتر موارد پزشکان برای اطمینان بیشتر از روش‌های تشخیصی تکمیلی هم استفاده می‌کنند.

آزمایش خون

راه تشخیصی دیگر بیماری روماتیسم عصبی آزمایش خون است. از این طریق پزشک متوجه کمبود های بدن بیمار از جمله ویتامین‌های گروه B می‌شود. همچنین بیماری‌های خودایمنی به کمک آزمایش خون شناسایی می‌شوند. بنابراین پزشک می‌تواند از وجود این بیماری خود ایمنی و مزمن در بدن بیمار تا حد زیادی مطمئن شود.

تصویربرداری ( ام آر آی یا اولتراسوند)

تصویربرداری با MRI راهی برای مشاهده بخش‌های داخلی بدن بیمار برای تشخیص این بیماری است. در تصاویر به دست آمده از این روش پزشک می‌تواند تورم بافت نرم و از بین رفتن فضای متقارن مفصلی را به وضوح مشاهده کند. همچنین ساییدگی‌های زیر غضروف‌ها در مفاصل مختلف بدن از طریق این تصاویر مشخص می‌شوند.

پزشک متخصص با دیدن علائم تخریب در تصویر ام آی آر تشخیص دقیق‌تری از بیماری به دست می‌آورد. اولتراسوند نیز با تست هدایت عصبی در فرد می‌تواند آسیب‌های ایجاد شده در سیستم عصبی بدن را نشان دهند. با وجود همه راه‌کارهای گفته شده همچنان تشخیص قطعی بیماری روماتیسم عصبی دشوار می‌باشد.

درمان بیماری روماتیسم عصبی

بعد از تشخیص بیماری توسط پزشک باید درمان مناسب با وضعیت بیمار آغاز شود. در صورت کوتاهی در روند درمان بیماری پیشرفت کرده و وضعیت بیمار وخامت بیشتری پیدا می‌کند.

بنابراین لازم است بعد از تشخیص قطعی حتما نسبت به شروع درمان و پیشبرد کامل ان زیر نظر پزشک متخصص اقدام گردد. در این بخش بعد از توضیح اینکه بیماری روماتیسم عصبی چیست به روش‌های درمان آن اشاره می‌کنیم.

درمان دارویی

داروهای مختلفی هستند که به بهبود وضعیت آرتریت روماتوئید کمک می‌کنند. از جمله پرکاربردترین داروها برای درمان این بیماری می‌توان از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی نام برد. همچنین برای تسکین درد و مدیریت آن برخی از قرص‌های مسکن نیز برای بیمار مبتلا به روماتیسم عصبی تجویز می‌شود، بهترین قرص برای درمان روماتیسم مفصلی را پزشک متخصص می تواند تجویز کند.

در صورت تحلیل استخوانی مکمل‌هایی نظیر بیس فسفونات و کلسی تونین کمک کننده هستند. برخی از پزشکان داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده نیز برای کاهش عوارض این بیماری تجویز می‌کنند. لازم است دوره مصرف داروها را بر اساس تجویز و نظر پزشک طی کنید. داروهای مناسب برای درمان روماتیسم عصبی عبارتند از:

• داروهای کورتیکواستروئید
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
• داروهای نوروپاتی محیطی
• مسکن‌ها

کاردرمانی

یکی دیگر از درمان‌های موثر و مفید برای بهبود بیماری روماتیسم عصبی کاردرمانی است. بسته به شدت علائم بیمار چندین جلسه کاردرمانی برای وی تجویز می‌شود. در جلسات کاردرمانی مهارت‌های لازم برای کنار آمدن با شرایط ناشی از بیماری روماتیسم عصبی به بیمار آموزش داده می‌شود.

فیزیوتراپی

برنامه‌های تمرینی مختلفی وجود دارند که بیمار برای بهبود روماتیسم عصبی کمک می‌کنند. افزایش قدرت عضلات و مفاصل، گسترش دامنه حرکتی و ثبات از جمله مزیت‌های فیزیوتراپی برای بیماران مبتلا به روماتیسم عصبی می‌باشند.

درمان‌های خانگی و تغییر الگوی زندگی

تغییر رویکردهای زندگی مانند ورزش کردن، تغذیه مناسب و استراحت کافی می‌تواند به بهبود بیماری روماتیسم عصبی کمک کند. همچنین ماساژ درمانی و طب سوزنی نیز از روش‌های سنتی درمان این بیماری مزمن خودایمنی به شمار می‌روند.

دمنوش زنجبیل، بابونه و زردچوبه با خاصیت ضد التهابی خود برای بیماران مبتلا به روماتیسم عصبی مفید هستند. مصرف مواد غذایی که حاوی ویتامین‌های مورد نیاز بدن باشد نیز اهمیت بالایی دارد.

پیشگیری از بیماری روماتیسم عصبی

روش‌هایی برای پیشگیری از روماتیسم عصبی عضلانی وجود دارد که بسیار کمک کننده هستند. این بیماری مفاصل مختلف بدن را هدف قرار داده و اعصاب آن‌ها را درگیر می‌کند. یکی از اصلی‌ترین مفاصل درگیر در بیماری روماتیسم عصبی مفصل پا است.

این مفصل تحمل کننده وزن بدن و ثبات بدن بیمار است. به همین خاطر حفظ وزن مناسب و تغذیه اصولی کمک زیادی به پیشگیری از بیماری روماتیسم عصبی می‌کنند. کاهش سطح استرس هم فشار زیادی از روی سیستم عصبی بدن برداشته و از بروز این بیماری خودایمنی جلوگیری می‌کند.

کنترل برخی از بیماری‌ها نظیر دیابت در کنار فعالیت بدنی مناسب از دیگر عوامل کنترل کننده و پیگیرنده این بیماری هستند. نکته مهم اینکه مداخلات به موقع برای درمان بیماری باعث به حداقل رسیدن عوارض ناشی از آن می‌گردد. مراجعه به موقع به پزشک متخصص و معاینات دوره‌ای به تشخیص و درمان موثر بیماری روماتیسم عصبی کمک زیادی می‌کنند.

روماتیسم عصبی در بزرگسالان

افزایش سن یکمی از فاکتورهای مهم در شدت گرفتن علائم این بیماری مزمن خودایمنی می‌باشد. به همین دلیل در افراد بزرگسال و مسن شاهد چالش‌های بیشتری از بیماری روماتیسم عصبی عضلانی هستیم. از جمله این چالش‌ها می‌توان به:

• کاهش اشتها
• احساس خستگی و ضعف
• بی‌حالی
• کاهش وزن زیاد

اشاره نمود. همچنین در بزرگسالان و به ویژه افراد مسن شاهد التهاب بیشتری بر اثر بیماری روماتیسم عصبی هستیم. مراجعه به موقع به پزشک و اتخاذ رویکردهای مناسب در زندگی برای بهبود روماتیسم در افراد مسن موثر است و می تواند درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان باشد.

همچنین توصیه می‌شود این افراد از کاردرمانی و فیزیوتراپی برای بهبود شرایط جسمی خود بعد از ابتلا به این بیماری بهره بگیرند. در بزرگسالان و افراد مسن درمان این بیماری مزمن خودایمنی نیاز به پیگیری و توجه بیشتری دارد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله تلاش کردیم شرح دهیم بیماری روماتیسم عصبی چیست و چه عوارضی دارد. این بیماری در واقع نوعی بیماری خودایمنی مزمن محسوب می‌شود که مفاصل و عضلات بدن را درگیر می‌کند. خشکی مفاصل و دردهای عضلانی- مفصلی از نشانه‌های شایع این بیماری به شمار می‌رود.

برای تشخیص روماتیسم عصبی معاینات پزشکی و تصویربرداری و آزمایش خون از شیوه‌های متداول هستند. ژنتیک، بیماری‌هایی مانند تومورهای سرطانی و مصرف الکل ریسک ابتلا به این بیماری با شدت افزایش می‌دهند. روماتیسم عصبی عضلانی با روش‌های مختلفی مانند دارو درمانی، کاردرمانی و فیزیوتراپی درمان می‌شود. البته اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و ورزش هم روی روند بهبود این بیماری موثر هستند.

نکته مهم اینکه تشخیص به موقع و زودهنگام بیماری روماتیسم عصبی در روند درمان آن اثر بسیار زیادی دارد. بنابراین لازم است با مشاهده اولین نشانه‌های بیماری به پزشک متخصص مراجعه کرده و معاینه شوید. چراکه در صورت ابتلا هر چه سریع‌تر درمان را آغاز کنید زودتر هم نتیجه می‌گیرید.