کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود؟
به جرات می‌توان گفت دندان‌های سالم لازمه داشتن بدنی سالم است. زیرا فرآیند دریافت مواد مورد نیاز بدن از دهان و نرم شدن توسط دندان‌ها شروع می‌شوند. فاکتورهای مختلفی روی سلامت دندان‌ها اثر دارند که تغذیه یکی از مهم‌ترین آن‌ها است. از طریق مواد غذایی که مصرف می‌کنیم ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز دندان‌ها را تامین می‌کنیم. تاثیر ویتامین‌ها روی سلامت دندان‌ها بسیار زیاد است. ویتامین‌ها موجب تقویت مینای دندان و استحکام هرچه بیشتر آن می‌شوند. فقدان ویتامین‌های مورد نیاز دندان موجب میشود با مشکلاتی نظیر پوسیدگی و عفونت دندانی دست و پنجه نرم کنید. به همین خاطر بسیار مهم است بدانیم کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود. بر اساس مقالات بین‌المللی :
- کمبود ویتامین‌ها مهم است: کمبود ویتامین‌های ضروری مانند D، C و B می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان و مشکلات لثه شود.
- دندان‌های قوی به کلسیم و ویتامین D نیاز دارند: برای داشتن دندان‌های سالم و مقاوم در برابر پوسیدگی، از دریافت کافی کلسیم و ویتامین D اطمینان حاصل کنید.
- لثه‌های سالم به ویتامین C نیاز دارند: ویتامین C برای سلامت لثه ضروری است و از بیماری‌های لثه و از دست دادن دندان جلوگیری می‌کند.
- رژیم غذایی متعادل کلید سلامت است: مصرف رژیم غذایی متنوع شامل میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات و پروتئین‌های بدون چربی، تمام مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت دهان و دندان را تأمین می‌کند.
به همین خاطر رعایت یک رژیم غذایی مناسب و غنی نقش به سزایی روس وضعیت دندان‌ها به جای می‌گذارد. اگر ویتامین‌های مورد نیاز برای دندان‌ها از طریق غذاها دریافت نشوند نیاز به مصرف مکمل‌ها دارید. قبل از خرید مکمل‌های ویتامین باید به درستی بدانید که با کمبود کدام ویتامین‌ها در بدن مواجه هستید. پزشک با مشاهده نشانه‌ها و آزمایشات تکمیلی به راحتی کمبود ویتامین‌های مختلف در بدن را تشخیص می‌دهد. سپس بر اساس تشخیص داده شده توسط پزشک بهترین مکمل ویتامین توصیه و تجویز خواهد شد.
کمبود ویتامین و نقش آن در پوسیدگی دندان
برای داشتن دندان‌های سالم در کنار رعایت بهداشت دهان و دندان باید ویتامین‌های مورد نیاز آن‌های نیز تامین شود. کمبود ویتامین موجب آسیب‌پذیری شدید آن‌هادر برابر باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی می‌گردد.
۱- کمبود ویتامین D و اثر آن بر سلامت دندان‌ها
یکی از عوامل پوسیدگی دندان، کمبود ویتامین D در بدن است. این ویتامین به شیوه‌های مختلف روی وضعیت دندان‌ه اثر می‌گذارد. یکی از مواد بسیار مهم برای استحکامدندان‌ها کلسیم است. کلسیم در بدن ما به کمک ویتامین دی به شکل موثر جذب می‌گردد. بنابراین کمبود ویتامین D منجر به جذب نشدن کلسیم مورد نیاز دندان‌ها خواهد شد. بسیاری از اوقات مشکلات لثه بر اثر تضعیف استخوان‌های دندان می‌باشد. استخوان‌های ضعیف شده لثه در جای خود مستحکم و ثابت قرار نمی‌گیرند. در نتیجه با عوارضی مانند قرمزی و التهاب در این بخش مواجه خواهید شد. یکی دیگر از کارکردهای ویتامین D در بدن افزایش سیستم ایمنی می‌باشد. بهبود وضعیت سیستم ایمنی بدن باعث مقابله بهتر با باکتری‌های موجود در دهان میشود. شکل فعال ویتامین D کلسیتریول می‌باشد که در تمام بدن پخش میشود. ویتامین D در شکل فعال خود باعث رشد بهتر سلول‌ها شده و با عفونت و التهاب مبارزه می‌کند. در نتیجه کمبود ویتامین D باعث میشود بیشتر با مشکلاتی مانند عفونت و پوسیدگی دندان‌ها مواجه شویم. زیرا بدن توانایی کافی برای مقابله با عوامل ایجادکننده عفونت و التهاب را ندارد. پس در پاسخ این سوال که کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود؟ قطعا نام ویتامین دی را باید برد. در راس قرار دارد. علاوه بر مواد غذایی مانند ماهی سالمون و میگو نور خورشید نیز این ویتامین را در بدن تامین می‌کند. چنانچه با کمبود این ویتامین مهم در بدن مواجه هستید باید اقدام به مصرف مکمل‌های ویتامین D کنید. پزشک متخصص در تعیین دوز مناسب مکمل ویتامین دی به شما کمک خواهد کرد.
۲- کمبود ویتامین C و خطر بیماری‌های لثه
علاوه بر ویتامین D، ویتامین C نیز روی وضعیت دندان‌ها اثرگذار است. برای داشتن دندان‌های سالم باید لثه‌هایی سالم داشت. یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های موثر روی وضعیت لثه‌ها ویتامین سی می‌باشد.این ویتامین با تقویت سیستم ایمنی بدن از دندان‌ها در برابر باکتری‌ها محافظت می‌کند. نکته مهم اینکه بدن ما قادر به تولید ویتامین C نیست. بنابراین لازم است آن را در رژیم غذایی خود یا از طریق مکمل‌ها دریافت کنیم. ویتامین سی در تشکیل عروق خونی و سایر بافت‌های مهم لثه تاثیرگذار است. بنابراین در صورت مواجهه با کمبود ویتامین C لثه‌هایی ضعیف و سست خواهیم داشت که قادر به حفظ دندان‌ها نیستند. اغلب افرادی که با کمبود این ویتامین در بدن مواجه هستند با خونریزی‌های مکرر لثه مواجه می‌شوند. یک دلیل مهم این عارضه نقشی است که ویتامین سی روی کلاژن‌سازی در بدن ایفا می‌کند. بخش مهمی از بافت لثه با کلاژن‌سازی ترمیم و حفظ میشود. بنابراین یکی از عوارض کمبود ویتامین سی در بدن آسیب‌های جدی به لثه و در نتیجه دندان‌ها است. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات حاوی این ویتامین مهم و موثر هستند که باید در رژیم غذایی ما قرار بگیرند. توجه داشته باشید که مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین سی در بسیاری از اوقات کافی نیست. در این شرایط برای تامین ویتامین C مورد نیاز بدن باید به سراغ مصرف مکمل‌های حاوی این ویتامین رفت. برای تعیین مقدار مناسب از مکمل ویتامین سی با پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
۳- ویتامین‌های دیگر موثر در سلامت دندان
به جز ویتامین C و D کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود؟! قطعا باید از ویتامین‌های A و K به دلیل نقش مهم آن‌ها در سلامت دندان نام برد. اغلب ما ویتامین A را به عنوان بهبود دهنده بینایی و شفافیت پوست می‌شناسیم. در حالی که این ویتامین به حفظ رطوبت در غشاهای مرطوب بدن نظیر دهان نیز کمک شایانی می‌کند. کمبود ویتامین آ باعث میشود مخاط درون دهان به کندی التیام پیدا کنند. به جز ویتامین A برای داشتن دندان‌های سالم به ویتامین K نیز نیاز داریم. این ویتامین در لخته‌سازی خون و التیام آسیب‌های لثه کمک زیادی می‌کند. در نتیجه در پیشگیری و کاهش پوسیدگی دندان نقش موثر و مهمی ایفا می‌کند. سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ و بروکلی منبع خوبی برای تامین ویتامین K مورد نیاز بدن هستند.
علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین در بدن
کمبود هر ویتامین در بدن با نشانه‌ها و علائم به خصوصی همراه است. توجه به این نشانه‌ها در شناسایی به هنگام کمبود ویتامین و جبران آن کمک شایانی می‌کند.
۱- علائم عمومی کمبود ویتامین و تاثیر آن بر سلامت دهان
علائم عمومی و کلی کمبود ویتامین‌ها در بدن عبارتند از:
- خستگی
- عصبی شدن
- خشکی مو و پوست
- ریزش مو
- درد در مفاصل بدن
- افسردگی
- اضطراب
- گرفتگی عضلات
- مشاهده خون در مدفوع و ادرار
پزشک متخصص از روی این نشانه‌ها به خوبی می‌تواند کمبود ویتامین در بدن بیمار را شناسایی کند. علاوه بر نشانه‌های کلی و عمومی کمبود ویتامین عوارض نیز متوجه دندان‌ها خواهد شد. پوسیدگی دندان‌ها و خونریزی لثه از شایع‌ترین و اصلی‌ترین نشانه‌های کمبود ویتامین در بدن محسوب می‌شوند.گاهی اوقات نیز به دلیل کمبود ویتامین با تغییر رنگ دندان‌ها و زرد شدن آن‌ها مواجه می‌شویم. البته عوامل مختلفی مانند مصرف دخانیات و خوراکی‌هایی که می‌خوریم روی رنگ دندان‌ها اثر دارند. فقدان برخی از ویتامین‌ها به عنوان عامل درونی تغییر رنگ دندان‌ها شناخته میشود. از دیگر تاثیرات کمبود ویتامین روی دندان می‌توان به:
- حساسیت زیاد دندان‌ها در برابر نوشیدنی‌های گرم و سرد
- ضعف استخوان فک
- التهاب لثه‌ها
- شکستگی دندان‌ها
اشاره کرد. به همین دلیل اهمیت زیادی دارد که بدانیم کمبود کدام ویتامین در بدن باعث پوسیدگی دندان میشود.
۲- کمبود ویتامین و تاثیر آن بر پوسیدگی مینای دندان
مینای دندان یکی از سخت‌ترین پوشش‌های بدن انسان است که از بخش خارجی دندان محافظت می‌کند. کمبود ویتامین‌های مورد نیاز بدن، موجب فرسایش حداکثری مینای دندان میشود. وقتی مینای دندان تضعیف شود احتمال پوسیدگی دندان به شدت افزایش پیدا می‌کند. در واقع با کمبود ویتامین مینای دندان توان کافی برای استقامت در برابر باکتری‌ها و عوامل ایجاد کننده پوسیدگی را نخواهد داشت. بین همین خاطر باید گفت بین ویتامین‌ها و مینای دندان ارتباط مستقیم و قوی برقرار است.
راه‌های پیشگیری از کمبود و پوسیدگی دندان
برای محافظت بیشتر از دندان‌ها باید در تامینویتامین‌های مورد نیاز آن‌ها کشید. این کار از طریق تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین ممکن است.
۱- توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری از کمبود ویتامین
بهترین راه برای تامین ویتامین‌های مورد نیاز دندان مصرف مواد غذایی است که حاوی این ویتامین‌ها هستند. برای تامین ویتامین D باید مواد غذایی مانند:
- زرده تخم مرغ
- لبنیات غنی شده
- ماهی‌های چرب مانند سالمون
- غلات
را در رژیم غذایی خود قرار دهیم. ویتامین C مورد نیاز بدن در مواد غذایی نظیر:
- کیوی
- توت فرنگی
- فلفل قرمز و سبز
- گوجه فرنگی
- پرتقال و نارنگی
- آناناس
وجود دارد. ویتامین K را نیز با مصرف مواد غذایی مانند:
- جگر گاو
- کیوی
- آواکادو
- روغن سویا
- کلم بروکلی
- کلم پیچ
می‌توانید تامین کنید. ویتامین A هم در هویج و انبه و زردآلو یافت میشود.
۲- استفاده از مکمل‌ها برای جبران کمبود ویتامین
گاهی اوقات کمبود ویتامین در بدن ما شدت زیادی دارد. در این شرایط با تجویز و توصیه پزشک باید از مکمل‌های حاوی ویتامین‌ها برای جبران این کمبود استفاده کرد. در بازار مختلفی از مکمل‌ها برای تامین ویتامین D و C و K وجود دارد. تعیین دوز مناسب و شیوه مصرف بر عهده پزشک متخصص می‌باشد.
۳- نقش نور خورشید در جذب ویتامین D
بعد از اینکه فهمیدیم کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود باید راه جبران آن را نیز بدانیم. کلسترول موجود در پوست بدن با قرار گرفتن مقابل نور خورشید به ویتامین دی تبدیل میشود. این ویتامین به کبد و بعد از آن به کلیه‌ها می‌رود. در کلیه‌ها ویتامین D حاصل از تابش آفتاب به نوع فعال تبدیل می‌گردد. برای دریافت ویتامین دی از طریق نور خورشید نیازی نیست که حتما برنزه شوید. زمان دریافت این ویتامین از طریق نور خورشید تقریبا نصف زمانی است که پوست برنزه میشود. در نتیجه با چند دقیقه با قرار گرفتن مقابل آفتاب خطر پوسیدگی دندان‌های خود را به شدت کاهش می‌دهید.
درمان‌های خانگی و توصیه‌های دندانپزشکی
حفظ سلامت دهان و دندان در منزل با چند راه‌کار ساده امکان‌پذیر است.
۱- راه‌کارهای ساده و خانگی برای حفظ سلامت دهان و دندان
اولین گام برای داشتن دندان‌های سالم اهمیت دادن به بهداشت دهان و دندان است. برای این منظور باید به طور مرتب از مسواک، نخ دندان ودهانشویه‌های مناسب استفاده کنید. غرغره کردن محلول آب نمک نیز در پاکسازی آلودگی‌های محیط داخلی دهان موثر است. اقدام بعدی رعایت یک رژیم غذایی مناسب برای داشتن دندان‌هایی سالم است. در رژیم غذایی باید خوراکی‌هایی که حاوی ویتامین‌های مورد نیاز دندان‌ها هستند به مقدار کافی گنجانده شود. علاوه بر آن استفاده از مواد غذایی اسیدی و شیرینی جات را تا جایی که ممکن است محدود کنید. برخی از اب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌ها به دلیل خاصیت اسیدی روی دندان‌ها اثر نامطلوبی به جای می‌گذارند. باید بدانیم کمبود کدامویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود و نشانه‌های کمبود ویتامین‌ها چیست. سپس مواد غذایی حاوی ویتامین‌های مورد نیاز را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانیم. در روزهای آفتابی حتما زمانی را به قرار گرفتن در معرض نور خورشید اختصاص دهیم.
۲- مراجعه به دندانپزشک برای ارزیابی کمبود ویتامین
اگر با روش‌های خانگی و رعایت رژیم غذایی متعادل باز با کمبود ویتامین مواجه بودیم باید مکمل مصرف کنیم. نوع مکمل ویتامین و دوز مصرفی آن باید با تشخیص پزشک متخصص باشد. پزشک به کمک علائم فرد و آزمایشات مختلف می‌تواند نوع و میزان کمبود ویتامین را ارزیابی کند. مراجعات به موقع و دوره‌ای و مشاوره دندانپزشک نیز از بروز مشکلات جدی برای دندان جلوگیری می‌کند. چرا که اغلب پوسیدگی‌ها در مراحل اولیه به راحتی قابل حذف و درمان هستند. پس برای داشتن دندان‌های سالم مراجعات منظم به دندانپزشک را حتما جدی بگیرید.
نتیجه‌گیری
ویتامین‌ها از عوامل بسیار مهم در تامین سلامت بدن در بخش‌های مختلف هستند. یکی از بخش‌هایی که برای سالم ماندن و عملکرد بهینه به ویتامین نیاز دارد دندان و لثه است. برخی از ویتامین‌ها نقش پررنگ‌تری روی سلامت دندان‌ها به جا می‌گذارند. به طوری که کمبود آن‌ها ما را با مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان و التهاب و خونریزی لثه مواجه خواهد کرد. بنابراین باید بدانیم کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان میشود و منابع تامین کننده آن‌ها کدامند؟ ویتامین D- C و K و A از مهم‌ترین ویتامین‌های مورد نیاز برای سلامت دندان‌ها هستند. این ویتامین‌ها در ماهی‌های چرب- زرده تخم مرغ- سبزیجات، پرتقال و هویج و کیوی یافت می‌شوند. تغذیه مناسب برای دندان حاوی خوراکی‌هایی است که از نظر ویتامین‌های مورد نیاز غنی باشد. مکمل‌های حاوی ویتامین نیز در تامین مقدار مورد نیاز بدن به این مواد مهم موثر هستند. بر اساس نوع ویتامین مورد نیاز بدنتان و شدت کمبود آن باید مکمل‌های مناسبی را انتخاب کنید. برای ارزیابی وضعیت میزان ویتامین‌های مورد نیاز بدن و تعیین مکمل مناسب به پزشک متخصص مراجعه کنید. راهنمایی‌های پزشک و دندانپزشک در داشتن دندان‌های سالم و درخشان به شما کمک می‌کند.
