بررسی علت‌های درد پا از زانو به پایین و راه‌حل آن
۹ علت درد پا از زانو به پایین
علت درد پا از زانو به پایین هنگام خواب چیست؟ این سوالی است که ممکن است برای بسیاری از افراد که درگیر دردهای ساق پا و قسمت پایین زانو هستند به وجود بیاید. دردهای پا می‌توانند دلایل بسیار متنوعی داشته باشند. تشخیص علت و سر منشا درد در قسمت پایین زانو به عهده پزشک متخصص است، اما به‌طورکلی می‌توان علت این نوع دردها را در دسته‌بندی‌های زیر قرار داد:
- کشیدگی‌های عضلانی
- آسیب‌ها و فعالیت‌های ورزشی
- تاندونیت
- مشکلات عروقی
- بیماری شریان محیطی
- کرامپ‌ها و گرفتگی‌های مرتبط با بارداری یا استفاده بیش از حد از عضلات
- مشکلات اعصاب
در ادامه به بررسی هر یک از این عوامل می‌پردازیم.
کرامپ عضلانی
اولین علت درد پا از زانو به پایین کرامپ عضلانی است. کرامپ یا گرفتگی عضلانی زمانی اتفاق می‌افتد که حرکتی غیرارادی و غیرقابل‌کنترل را در ماهیچه احساس می‌کنید. کرامپ عضلانی در عضله ساق پا بسیار شایع است و می‌تواند خفیف یا شدید و دردناک باشد. گرفتگی عضلات در ساق پا می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. به‌ندرت، ممکن است کرامپ عضلانی بعد از گرفتگی برای چند روز باقی بماند.
علل کرامپ عضلانی
- کم‌آبی بدن و دهیدراتاسیون
- به‌هم‌خوردن تعادل در الکترولیت‌ها، به‌ویژه کلسیم، پتاسیم، سدیم یا منیزیم
- ورزش در گرمای شدید
- برخی از شرایط ثانویه مانند دیابت، بیماری‌های مرتبط با تیروئید یا بیماری کبد، فیبرومیالژیا، اختلالات عصبی یا عروق خونی
درمان کرامپ عضلانی
درمان‌های احتمالی کرامپ عضلات در قسمت زیر زانو در اکثر شامل موارد زیر می‌شود:
- کشش و ماساژ ملایم
- هیدراتاسیون
- اعمال گرما
- مصرف مکمل منیزیم یا کلسیم
- درمان سایر بیماری‌های زمینه‌ای که باعث درد زیر زانو شده‌اند.
تشخیص کرامپ عضلانی
به‌منظور تشخیص دقیق علت درد پا از زانو به پایین، حتماً باید به یک پزشک متخصص و باتجربه مراجعه کنید. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است یک عضله حساس یا یک توده کوچک را تشخیص دهد که برای تشخیص گرفتگی عضلات کافی است. در مواردی، آزمایش خون یا تصویربرداری به‌منظور تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای احتمالی نیز انجام می‌شود.
کشیدگی عضلات
کشیدگی دومین علت درد پا از زانو به پایین است. کشیدگی عضلانی در حقیقت یک پارگی کوچک در عضله است که در نتیجه کشش بیش از حد عضله ایجاد می‌شود. عضلات ساق پا بسیار مستعد کشیدگی عضلانی‌اند. کشیدگی عضلانی معمولاً باعث دردی خفیف می‌شود؛ اما هنگام فشار ناگهانی یا شدید ممکن است پارگی عضله را نیز تجربه کنید. ناحیه آسیب دیده علاوه بر درد ممکن است دچار تورم و کبودی نیز بشود.
علل کشیدگی عضلات
- حرکات ناگهانی و سریع
- استفاده بیش از حد از عضله ساق پا
- تروما
درمان کشیدگی عضلات
پزشکان پروتکل R.I.C.E را برای درمان کشیدگی عضلانی و درمان پادرد از زانو به پایین توصیه می‌کنند. RICE مخفف چهار کلمه Rest به معنای استراحت، Ice به معنای قراردادن یخ، Compression به معنای فشاردادن و Elevate به معنای بالابردن است. علاوه بر این، ممکن است پزشک متخصص مصرف یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) را نیز برای درمان کشیدگی عضلات توصیه کند. مصرف NSAID می‌تواند به کنترل التهاب و درد کمک کند. فیزیوتراپی نیز می‌تواند در بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره مؤثر باشد.
تشخیص کشیدگی عضلات
برای تشخیص علت درد و سوزش پا از زانو به پایین، باید حتماً به یک پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی برای تشخیص کشیدگی عضلانی در ساق پا کافی است. ممکن است پزشک متخصص برای رد شکستگی استخوان، عکس‌برداری با اشعه ایکس را نیز تجویز کند، به‌خصوص اگر درد آن‌قدر شدید باشد که حرکت پای شما را مختل کند.
شکستگی استرسی
سومین علت درد پا از زانو به پایین شکستگی‌های استرسی است. شکستگی استرسی در واقع یک شکستگی کوچک و میکروسکوپی در استخوان است که می‌تواند هر استخوانی را درگیر کند، اما وقوع آن در قسمت پایین ساق پا شایع‌تر است. علامت بارز شکستگی استرسی، درد موضعی و تیزی است که با استراحت بهبود می‌یابد.
علل شکستگی استرسی
شکستگی‌های استرسی آسیب‌های ناشی از استفاده بیش از حد هستند. اساساً عضلات اطراف استخوان در اثر استفاده بیش از حد از آنها خسته می‌شوند و در نهایت استرس را به استخوان منتقل می‌کنند. این موضوع منجر به یک شکستگی کوچک در استخوان می‌شود.
یک عامل خطر برای این نوع شکستگی، ورزش‌هایی است که استرس و فشار را به طور مکرر بر روی پا وارد می‌کنند. ورزش‌هایی که شامل دویدن و پریدن هستند، مانند ژیمناستیک، بسکتبال و تنیس، می‌توانند باعث شکستگی استرسی شوند.
درمان شکستگی استرسی
استراحت درمان اصلی شکستگی‌های استرسی محسوب می‌شود. بیمار معمولاً به مدت شش تا هشت هفته به استراحت نیاز دارد. پزشکان قراردادن یخ روی ناحیه آسیب‌دیده را نیز توصیه می‌کنند. برای کنترل درد حاد ناشی از شکستگی استرس نیز می‌توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- پاراستامول (استامینوفن)
- یک اپیوئید کم قدرت مانند نورکو (هیدروکودون + پاراستامول)
تشخیص شکستگی استرسی
ضروری است که برای تشخیص علت درد پای چپ از زانو به پایین حتماً به یک پزشک متخصص و باتجربه مراجعه کنید. پزشک متخصص از طریق موارد زیر می‌تواند شکستگی‌های استرسی را تشخیص دهد:
- رادیوگرافی
- CT
- MRI
ترومبوز ورید عمقی (DVT)
ترومبوز ورید عمقی (DVT) چهارمین علت درد پا از زانو به پایین است که می‌تواند به یک وضعیت جدی و خطرناک تبدیل شود.DVT یک لخته خون در ورید ساق پا است که می‌تواند به ریه‌ها برود و باعث آمبولی ریه شود. علاوه بر درد و گرفتگی ساق پا، سایر علائم DVT در ساق پا عبارت‌اند از:
- تورم
- گرما
- قرمزی ساق پا
علل DVT
- آسیب به دیواره سیاهرگ بر اثر ضربه یا جراحی
- وجود یک بیماری زمینه‌ای که احتمال لخته‌شدن خون را افزایش می‌دهد، مانند سرطان یا بارداری
- بی‌تحرکی
- بستری طولانی‌مدت در بیمارستان
- چاقی
درمان DVT
درمان DVT شامل مصرف داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده خون است. مصرف این داروها به جلوگیری از بزرگ‌تر شدن لخته فعلی کمک می‌کند و از تشکیل لخته‌های جدید نیز جلوگیری می‌کند.
تشخیص DVT
برای تشخیص DVT ، مراجعه به یک پزشک متخصص و باتجربه ضروری است. پزشک علاوه بر بررسی دقیق تاریخچه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی، می‌تواند وجود یا عدم وجود DVT را با سونوگرافی نیز تأیید یا رد کند.
نارسایی مزمن وریدی
پنجمین علت درد پا از زانو به پایین، نارسایی مزمن وریدی است. سیاهرگ‌های پا رگ‌هایی هستند که خون را به قلب باز می‌گرداند. دریچه‌های داخل سیاهرگ‌ها به هدایت جریان خون و کنترل فشار کمک می‌کنند. اگر دریچه‌ها به‌درستی کار نکنند، خون می‌تواند به سمت عقب، به داخل سیاهرگ‌ها جریان یابد و در پاها جمع شود. با گذشت زمان، این شرایط می‌تواند منجر به افزایش فشار وریدی شود. این وضعیت نارسایی مزمن وریدی نامیده می‌شود.
علائم نارسایی مزمن وریدی
- درد یا گرفتگی پا،
- ورم ساق پا و مچ پا،
- خارش، پوست خشک،
- لکه‌های پوستی که بنفش، قرمز تیره یا قهوه‌ای هستند،
- پوست سفت شده،
- وجود زخم‌هایی به نام زخم‌های وریدی، به‌ویژه در امتداد مچ پا داخلی،
- وجود رگ‌های واریسی.
علل نارسایی مزمن وریدی
افزایش فشار در وریدها می‌تواند به دریچه‌ها آسیب برساند و جریان خون را مختل کند. این می‌تواند باعث نارسایی مزمن وریدی شود. به‌عنوان‌مثال وضعیت‌هایی مانند ایستادن بیش از حد طولانی، چاقی و بارداری می‌توانند وزن و فشار بیشتری را روی رگ‌های پا وارد کنند که می‌تواند در نهایت منجر به آسیب دریچه سیاهرگ‌ها بشود. سابقه ضربه به پا نیز می‌تواند منجر به نارسایی مزمن وریدی شود. حتی گاهی وجود یک لخته در ورید نیز ممکن است جریان خون را مسدود کند و به دریچه‌ها آسیب برساند!
درمان نارسایی مزمن وریدی
درمان نارسایی وریدی شامل اقداماتی از قبیل بالا بردن ساق پا و پوشیدن جوراب‌های فشاری است. مصرف برخی از داروهایی که به بهبود جریان خون نیز کمک می‌کنند در درمان این بیماری موثرند.
تشخیص نارسایی مزمن وریدی
برای تشخیص نارسایی مزمن وریدی باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. اقدامات تشخیصی نارسایی مزمن وریدی شامل موارد زیر است:
- بررسی سابقه پزشکی
- معاینه فیزیکی
- سونوگرافی داپلر
بیماری شریانی محیطی (PAD)
ششمین علت درد پا از زانو به پایین، بیماری شریانی محیطی یا PAD است. در بیماری شریانی محیطی (PAD)، یک یا چند شریان پا باریک می‌شوند و این موضوع باعث اختلال در جریان خون پا می‌شود. برخی از علائم این بیماری عبارت‌اند از:
- افزایش زمان بهبودی زخم‌های ساق پا
- تغییر در ناخن پا
- پوست براق
- ریزش مو در نزدیکی ناحیه پایی که آسیب‌دیده است
علل PAD
باریک شدن شریان در نتیجه تجمع رسوب چربی در دیواره شریان رخ می‌دهد. به این وضعیت آترواسکلروز می‌گویند. برخی از عواملی که احتمال ابتلای فرد به PAD را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- سیگار کشیدن
- سابقه کلسترول بالا، فشارخون بالا و یا دیابت
- داشتن حداقل ۷۰ سال یا بیشتر
- سبک زندگی کم‌تحرک
- آترواسکلروز شناخته شده در سایر نواحی بدن، مانند بیماری عروق کرونر یا بیماری شریان کاروتید
درمان PAD
درمان‌های احتمالی این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترک سیگار
- شروع یک برنامه پیاده‌روی روزانه
- مصرف داروهایی مانند آسپرین یا پلاویکس (کلوپیدوگرل) برای رقیق کردن خون
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون بالا و کلسترول بالا با دارو
- آنژیوپلاستی (در موارد شدیدتر)
- جراحی بای‌پس
نوروپاتی محیطی
هفتمین علت درد پا از زانو به پایین نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی محیطی زمانی رخ می‌دهد که اعصاب اندام‌ها آسیب ببینند. نوروپاتی محیطی باعث کاهش حس در اندام‌ها می‌شود، و به‌طورکلی قبل از اینکه پاها و ساق پاها را درگیر کند، بر انگشتان پا تأثیر می‌گذارد. نوروپاتی محیطی می‌تواند باعث حساسیت مفرط، درد در هنگام استراحت و ضعف نیز بشود.
علل نوروپاتی محیطی
- دیابت کنترل نشده
- مصرف الکل
- کمبود ویتامین
- بیماری‌های التهابی سیستمیک
درمان نوروپاتی محیطی
شناسایی و درمان عوامل ایجاد کننده درد، اولین قدم در درمان نوروپاتی محیطی و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. در شرایطی که بیماری در حال بدتر شدن است، مصرف داروهای ضددرد نیز توصیه می‌شود. داروهایی که گاهی برای مدیریت درد نوروپاتی محیطی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:
- گاباپنتین
- آمی‌تریپتیلین
- نورتریپتیلین
- پرگابالین
تشخیص نوروپاتی محیطی
برای تشخیص نوروپاتی محیطی باید حتماً به پزشک متخصص مراجعه کرد. معاینه فیزیکی عموماً اختلال در حس و کاهش رفلکس در اندام‌های تحتانی را نشان می‌دهد. حساسیت بیش از حد به لمس نیز می‌تواند نشانه نوروپاتی محیطی باشد. گاهی اوقات برای تأیید تشخیص از Electromyography یا EMG استفاده می‌شود.
رادیکولوپاتی لومبوساکرال
هشتمین علت درد پا از زانو به پایین، رادیکولوپاتی لومبوساکرال است. رادیکولوپاتی لومبوساکرال که سیاتیک نیز نامیده می‌شود، عبارت است از فشرده‌شدن یا تحریک یک یا چند اعصاب که از پایین ستون فقرات به ساق پا می‌رسد.
علائم رادیکولوپاتی لومبوساکرال
رادیکولوپاتی لومبوساکرال باعث ایجاد درد الکتریکی یا شوک مانند در نواحی زیر می‌شود:
- پایین کمر
- باسن
- پایین پا
سایر علائم رادیکولوپاتی لومبوساکرال عبارت‌اند از:
- بی‌حسی
- مورمورشدن
- احساس سوزش
- ضعف در ساق پا
درمان رادیکولوپاتی لومبوساکرال
درمان رادیکولوپاتی لومبوساکرال اغلب شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- داروهای ضددرد به‌عنوان‌مثال، یک NSAID یا ضد دردهای اپیوئیدی
- شل‌کننده عضلات
- اصلاح فعالیت
- تزریق استروئید اپیدورال
- فیزیوتراپی
- جراحی (در افرادی که علائم پایدار و ناتوان‌کننده دارند)
تاندونیت
نهمین علت درد پا از زانو به پایین تاندونیت است. تاندونیت در حقیقت التهاب اطراف یک تاندون است. تاندون یک ساختار قوی و طناب مانند است که ماهیچه را به استخوان متصل می‌کند. تاندونیت یک آسیب شایع در افراد ورزشکار است، اما می‌تواند هر کسی را، صرف‌نظر از سطح فعالیت، تحت‌تأثیر قرار دهد.
درمان تاندونیت
مانند کشیدگی عضلات، پزشکان پروتکل R.I.C.E را برای درمان تاندونیت نیز توصیه می‌کنند. پروتکل – استراحت، یخ، فشرده‌سازی و بالابردن در اکثر موارد باعث بهبودی این وضعیت می‌شود. علاوه بر انجام این پروتکل و درمان خانگی، مصرف داروهای ضدالتهاب و فیزیوتراپی نیز می‌تواند در درمان تاندونیت مؤثر باشد.
درمان‌های احتمالی درد پا از زانو به پایین
درمان پا درد از زانو به پایین کاملاً وابسته به علت درد و منشأ آن است؛ اما به طور معمول، درمان‌ها و مراقبت‌های خانگی و مصرف داروهای ضددرد و ضدالتهاب در درمان طیف وسیعی از دردهای پایین زانو موثرند. در مواردی که وضعیت بسیار حاد است و درمان آن با روش‌های خانگی امکان‌پذیر نیست، ممکن است جراحی و فیزیوتراپی نیز در دستور کار قرار بگیرد. درمان‌های احتمالی درد پا از زانو به پایین عبارت‌اند از:
- پروتکل RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation)
- مصرف داروهای ضددرد و مسکن
- تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل و ویتامین
- مصرف داروهای مؤثر در درمان فشارخون بالا، کلسترول بالا و دیابت
- داروهای موثر در پیشگیری یا درمان لخته‌شدن خون
- مصرف داروهای موثر در بهبود جریان خون
- اصلاح سبک زندگی
- جراحی
چه زمانی برای درد پا از زانو به پایین به پزشک مراجعه کنیم؟
درد پایین پا می‌تواند نشانه یک مشکل جدی پزشکی باشد و حتماً باید در سریع‌ترین زمان ممکن توسط پزشک متخصص ارتوپد یا پزشک اورژانس بررسی شود. در صورت داشتن درد در قسمت پایین زانو که با هر یک از موارد زیر هم‌زمان باشد، باید به‌سرعت به پزشک متخصص یا اورژانس مراجعه کنید:
- حادثه، آسیب یا سایر ضربه‌های فیزیکی
- احساس سوزش
- خارش، خشکی پوست
- سفتی مفاصل در صبح
- بی‌حسی
- لکه‌های پوستی به رنگ بنفش، قرمز تیره یا قهوه‌ای
- قرمزی
- درد شدید، ناگهانی و یا مداوم در پا
- تورم
- سوزن‌سوزن‌شدن
- زخم یا زخم‌های دیر التیام روی پا
- رگ‌های واریسی
- گرم‌شدن و داغ‌شدن پوست پای آسیب‌دیده
- ضعف
- مصرف داروهای تجویزی استاتین
- ناتوانی در انداختن وزن بدن روی پا
- وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا فشارخون بالا
جمع‌بندی
در این مقاله با نه علت درد پا از زانو به پایین آشنا شدیم. خواندیم که شرایط پزشکی مختلفی می‌توانند باعث درد پا شوند. مراجعه به پزشک برای معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری می‌تواند به تعیین علت آن کمک کند. درمان درد پایین پا، به علت درد پا بستگی دارد. بسیار مهم است که کار تشخیص آسیب یا وضعیت پزشکی خود را به یک پزشک متخصص و کارآزموده بسپارید. شما می‌توانید برای جستجو و انتخاب بهترین پزشک متخصص نزدیک محل زندگیتان، از وبسایت طبیبی‌نو کمک بگیرید. ما با تهیه لیست بهترین متخصص در هر رشته اطراف محل زندگیتان به شما کمک خواهیم کرد تا روند یافت متخصص مد نظرتان را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید.
سؤالات متداول
علت درد پا از زانو به پایین پای چپ چیست؟
شرایطی مانند گرفتگی‌ها و کرامپ‌های عضلانی، کشیدگی‌های عضلانی، تاندونیت، شکستگی‌های ریز و میکروسکوپی، نارسایی‌های مزمن وریدی، ترومبوز وریدی عمقی یا DVT، بیماری شریانی محیطی، نوروپاتی‌های محیطی، رادیکولوپاتی لومبوساکرال و… می‌توانند باعث درد پا از زانو به پایین پای چپ شوند.
علت درد پا از زانو به پایین هنگام خواب چیست؟
عوامل متعددی می‌توانند باعث درد پا از زانو به پایین در شب بشوند. برای تشخیص علت دقیق این درد باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؛ اما مواردی مانند گرفتگی‌ها و کشیدگی‌های عضلانی از شایع‌ترین دلایل درد پایین پا در شب به شمار می‌روند.
آیا می‌توان بدون تجویز پزشک دارو مصرف کرد؟
مصرف خودسرانه دارو برای درمان درد پا از زانو به پایین به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود، اما در شرایطی می‌توان از برخی مسکن‌ها و داروهای ضد دردی که نیاز به تجویز ندارند یا به‌اصطلاح OTC هستند استفاده کرد.