قرص ضد تهوع

لیست‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع

قرص‌های ضد استفراغ داروهایی هستند که حالت تهوع یا استفراغ را کاهش می‌دهند. یک فرد ممکن است از داروی بدون نسخه یا نسخه‌ای برای کمک به علائم تهوع استفاده کند. قبل از مصرف داروهای ضد استفراغ باید از عوارض احتمالی آن آگاه بود. در ادامه به ‌قوی ترین و بهترین قرص ضد تهوع اشاره می‌کنیم:

قرص متوکلوپرامید (Metoclopramide)

متوکلوپرامید برای درمان تهوع و استفراغ مرتبط با شیمی درمانی، جراحی و گاستروپارزی (تاخیر در تخلیه معده) استفاده می‌شود. همچنین در درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) موثر است. متوکلوپرامید با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در مغز عمل می‌کند که به کاهش تهوع و استفراغ کمک خواهد کرد. همچنین تحرک دستگاه گوارش فوقانی را افزایش می‌دهد و به تخلیه سریع معده کمک می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       خستگی

·       بی‌قراری

·       دیسکینزی دیررس (یک اختلال حرکتی بالقوه غیرقابل برگشت)

·       علائم خارج هرمی مانند لرزش و سفتی عضلات

·       اختلال در فشار خون

قرص دمیترون (Demitron)

دمیترون یکی دیگر از‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع است که عمدتاً برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های سروتونین (۵-HT3) در مغز و روده عمل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       سردرد

·       یبوست

·       سرگیجه

·       اختلال ریتم قلب

·       درد در ناحیه شکم و معده

قرص سیزاپراید (Cisapride)

سیزاپراید برای درمان اختلالات حرکتی دستگاه گوارش از جمله یبوست مزمن شدید و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده شد. این قرص ترشح استیل کولین در دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد و تخلیه معده را تسهیل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       اسهال

·       افزایش تولید گاز در روده‌ها

·       سردرد

·       آبریزش بینی

·       درد شکمی

قرص دیمن‌ هیدرینات (Dimenhydrinate)

دیمن هیدرینات معمولاً برای پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از بیماری حرکت استفاده می‌شود. این قرص با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین H1 در مغز عمل می‌کند که به کاهش تهوع و جلوگیری از استفراغ کمک خواهد کرد. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       خشکی دهان

·       سرگیجه است

·       تاری دید

·       احتباس ادرار

·       مختل کردن هوشیاری ذهنی

قرص دومپریدون (Domperidone)

دومپریدون از‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع است که برای درمان حالت استفراغ و همچنین برای تقویت حرکت معده در شرایطی مانند گاستروپارزی و GERD استفاده می‌شود. دارو با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در روده عمل می‌کند که تحرک دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد و به جلوگیری از حالت تهوع کمک می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خشکی دهان

·       گرفتگی شکم

·       سردرد

·       آریتمی‌های قلبی

·       گرگرفتگی

·       تحریک پذیری

قرص اندانسترون (Ondansetron)

اندانسترون به طور گسترده‌ای برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی استفاده می‌شود. گیرنده‌های سروتونین (۵-HT3) در مغز و روده را مسدود می‌کند و سیگنال‌هایی را که باعث تهوع و استفراغ می‌شوند کاهش می‌دهد. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       سردرد

·       یبوست

·       سرگیجه

·       خستگی

·       اضطراب

قرص دگزامتازون (Dexamethasone)

دگزامتازون یک کورتیکواستروئید است که برای جلوگیری از تهوع و استفراغ مرتبط با شیمی درمانی استفاده می‌شود. همچنین برای کاهش التهاب در شرایط مختلف پزشکی کاربرد دارد. این دارو با کاهش التهاب و تعدیل پاسخ ایمنی بدن عمل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       افزایش وزن

·       پوکی استخوان

·       افزایش خطر عفونت

·       فشار خون بالا

·       عدم تعادل قند خون

·       بی‌خوابی

·       تغییرات خلقی

·       افزایش اشتها

پرومتازین (Promethazine)

پرومتازین یکی از‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع است که برای درمان استفراغ، بیماری حرکت و علائم آلرژی استفاده می‌شود. همچنین به عنوان آرام بخش کاربرد دارد. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین H1 عمل می‌کند و دارای خواص آنتی کولینرژیک قوی است. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       سرگیجه

·       خشکی دهان

·       تاری دید

·       افسردگی تنفسی

·       گیجی

قرص لورازپام (lorazepam)

لورازپام برای درمان تهوع ناشی از اضطراب، به ویژه در بیماران شیمی درمانی استفاده می‌شود. این دارو با افزایش اثرات گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز عمل می‌کند و اثر آرام بخشی دارد. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       سرگیجه

·       ضعف

·       گیجی

·       اختلال در هماهنگی

قرص‌های آنتی‌اسید (Antacid)

آنتی اسیدها برای خنثی کردن اسید معده و تسکین علائم سوء هاضمه، سوزش سر دل و ریفلاکس استفاده می‌شوند. این داورها اسید معده را خنثی می‌کنند و PH محتویات معده را افزایش می‌دهند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       یبوست با آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم

·       اسهال با آنتی اسیدهای حاوی منیزیم

قرص مکلیزین (Meclizine)

مکلیزین برای پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه ناشی از بیماری حرکت و سرگیجه استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین H1 در مغز عمل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       خشکی دهان

·       تاری دید

·       احتباس ادرار

·       اختلال در هماهنگی

قرص پروکلروپرازین (Prochlorperazine)

پروکلروپرازین از‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع است که برای درمان استفراغ شدید و همچنین اضطراب و اسکیزوفرنی استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در مغز عمل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از:

·       خواب آلودگی

·       سرگیجه

·       خشکی دهان

·       علائم خارج هرمی (مانند لرزش و سفتی عضلات)

·       دیسکینزی دیررس

قرص‌های ضد تهوع چطور عمل می‌کنند؟

داروهای ضد استفراغ با مسدود کردن گیرنده‌های خاصی که به مولکول‌های انتقال دهنده عصبی مانند سروتونین، دوپامین و هیستامین پاسخ می‌دهند، روی مسیرهای عصبی درگیر با استفراغ کار می‌کنند. بیشتر این مولکول‌های انتقال دهنده عصبی گیرنده‌های مرکزی هستند که در مرکز استفراغ ساقه مغز یافت می‌شوند، در حالی که گیرنده‌های محیطی در عصب واگ هستند.

هنگامی که دستگاه گوارش تهدیدی را احساس می‌کند، اطلاعاتی را به گیرنده‌های محیطی می‌فرستد که به نوبه خود اطلاعات را به گیرنده‌های مرکزی در مرکز استفراغ می‌رسانند. در پاسخ، مرکز استفراغ با تحریک دستگاه گوارش، عضلات شکم و دیافراگم باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌شود. داروهای ضد استفراغ با مسدود کردن یک یا چند مورد از این پیام ‌رسان‌های شیمیایی عمل می‌کنند. این داروها مانع از اتصال مواد شیمیایی به مکان‌های هدف خود می‌شوند.

معیارهای انتخاب بهترین قرص ضد تهوع

انتخاب بهترین قرص استفراغ شامل بررسی چندین معیار برای اطمینان از کاهش موثر علائم با حداقل عوارض جانبی است. در ادامه به معیارهای انتخاب قرص ضد حالت تهوع قوی اشاره می‌کنیم:

·    مشخص کنید که آیا تهوع به دلیل بیماری، بارداری، شیمی درمانی یا بیماری زمینه‌ای دیگر رخ است. پس قرص را مطابق با نوع بیماری انتخاب کنید.

·    عوارض جانبی احتمالی دارو را در نظر بگیرید. برخی از قرص‌های ضد تهوع ممکن است باعث خواب آلودگی، خشکی دهان یا سایر عوارض جانبی شوند.

·    تعیین کنید که آیا نسخه ضروری است یا یک دارو بدون نسخه کافی است. داروهای تجویزی ممکن است برای حالت تهوع شدید موثرتر باشند.

·    داروهایی را انتخاب کنید که برای استفاده در دوران بارداری یا شیردهی ایمن هستند. برای این مورد با پزشک زنان و زایمان مشورت کنید.

·    به اسم قرص حالت تهوع توجه کنید، زیرا برخی از داروها با نام‌های جدید وارد بازار می‌شوند و ممکن است قرص مورد نیاز شما نباشند.

·    قرص را بهتر است براساس سن انتخاب کنید. قرص ضد تهوع کودکان با داروی بزرگسالا و حتی افراد مسن متفاوت است.

انواع قرص‌های ضد تهوع

انواع قرص ضد استفراغ به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از دسته‌ها به دلایل خاصی بهتر از سایرین هستند و به عنوان‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع شناخته می‌شوند؛ بنابراین اگر داروی ضد استفراغ مصرف می‌کنید و مؤثر نیست، بهتر است با پزشک در میان بگذارید. دسته بندی اصلی بهترین قرص استفراغ عبارتند از:

آنتی هیستامین‌ها

آنتی هیستامین‌ها داروهایی هستند که با کاهش ماده شیمیایی به نام هیستامین، آلرژی را درمان می‌کنند. با این حال، برخی از آنتی هیستامین‌ها می‌توانند تهوع ناشی از سرگیجه را با مسدود کردن نه تنها هیستامین، بلکه ماده شیمیایی به نام استیل کولین (یک عامل تهوع‌آور) کاهش دهند. چندین آنتی هیستامین بدون نسخه وجود دارند که شامل درامامین (دیمن هیدرینات)، بانین (مکلیزین) و بنادریل (دیفن هیدرامین) هستند.

بیسموت ساب سالیسیلات

بیسموت ساب سالیسیلات که با نام‌های تجاری Pepto-Bismol و Kaopectate فروخته می‌شود، یک داروی ضد اسید و ضد اسهال است که به کاهش سایر علائم گوارشی از جمله حالت تهوع کمک می‌کند. بیسموت ساب سالیسیلات با کاهش التهاب و تحریک معده و در عین حال کاهش اسپاسم‌هایی که منجر به حالت تهوع می‌شوند، عمل می‌کند. ممکن است برای کاهش علائم تهوع مربوط به مسمومیت غذایی، آنفولانزای معده، بیماری ریفلاکس معده (GERD) و سایر شرایط استفاده شود.

کانابینوئیدها

کانابینوئیدها برای مدت طولانی برای درمان حالت تهوع به ویژه در میان افرادی که تحت درمان سرطان قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. ترکیبات فعال موجود در این دارو که کانابینوئید نامیده می‌شوند، با اتصال به گیرنده‌های عصبی که پاسخ عصب واگ را متوقف می‌کنند، عمل خواهند کرد. همچنین سازمان دارو غذا (FDA) همچنین سه کانابینوئید مصنوعی برای درمان تهوع ناشی از شیمی درمانی از جمله سزامت (نابیلون)، مارینول (کپسول درونابینول) و سندروس (محلول درونابینول) را توصیه می‌کند.

آنتاگونیست‌های دوپامین

دوپامین ماده‌ای است که می‌تواند حالت تهوع در مغز را تحریک کند. آنتاگونیست‌های دوپامین از اتصال دوپامین به مناطقی از مغز جلوگیری می‌کنند و جلوی حالت تهوع را می‌گیرند. رگلان (متوکلوپرامید) یک آنتاگونیست دوپامین است که برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از GERD، گاستروپارزی دیابتی و شیمی درمانی استفاده می‌شود. این داروها از‌ ‌قوی ترین قرص ضد تهوع محسوب می‌شوند.

آنتاگونیست‌های سروتونین

این آنتاگونیست‌ها با مسدود کردن سروتونین کار می‌کنند. سروتونین یک پیام رسان شیمیایی است که بخش خاصی از عوامل موثر در تهوع مانند عصب واگ را تحریک می‌کند. آنتاگونیست‌های سروتونین برای تهوع شامل زوفران (آندانسترون)، سانکوسو (گرانیسترون)، آلوکسی (پالونوسترون) و آنزمت (دولاسترون) هستند. این آنتاگونیست‌ها برای پیشگیری از تهوع ناشی از شیمی درمانی کاربرد دارند.

کورتیکواستروئیدها

داروهای کورتیکواستروئیدی مانند دگزامتازون و متیل پردنیزولون به کاهش تهوع و استفراغ بعد زا عمل کمک می‌کنند. کورتیکواستروئیدها برای درمان التهاب در اختلالات مختلف التهابی، تنفسی و خودایمنی استفاده می‌شوند. برخی از کورتیکواستروئیدهای تجویز شده معمولاً کورتیزون، هیدروکورتیزون، پردنیزون، پردنیزولون و متیل پردنیزولون هستند. اکثر کورتیکواستروئیدها فقط با نسخه در دسترس هستند.

تداخل دارویی و محدودیت‌های مصرف قرص ضد تهوع

‌قوی ترین قرص ضد تهوع می‌توانند با طیف وسیعی از داروها تداخل داشته باشند و به طور بالقوه اثربخشی آنها را تغییر دهند یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهند. به عنوان مثال، داروهایی مانند اندانسترون و گرانیسترون که آنتاگونیست‌های سروتونین (۵-HT3) هستند، زمانی که همراه با سایر داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها، ضد قارچ‌ها و داروهای ضد روان پریشی مصرف شوند،‌ باعث آریتمی‌های قلبی جدی خواهند شد.

متوکلوپرامید یک آنتاگونیست دوپامین است که در صورت استفاده با داروهای ضد روان پریشی می‌تواند علائم خارج هرمی را تشدید کند. علاوه بر این، داروهایی مانند لورازپام که بنزودیازپین‌ها هستند، در صورت ترکیب با سایر داروهای ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی از جمله مواد افیونی و الکل می‌توانند منجر به آرام بخشی بیش از حد و افسردگی تنفسی شوند. مکمل‌های گیاهی، داروهای بدون نسخه و انتخاب‌های غذایی نیز می‌توانند بر اثربخشی و ایمنی داروهای ضد تهوع تأثیر بگذارند.

محدودیت‌های قرص‌های ضد تهوع شامل عوارض جانبی آنها و احتمال استفاده نادرست یا وابستگی به ویژه با داروهایی مانند پرومتازین و لورازپام است. استفاده طولانی مدت از برخی داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید می‌تواند منجر به شرایط جدی مانند دیسکینزی دیررس شود که اغلب غیرقابل بازگشت است. علاوه بر این، این داروها ممکن است برای همه بیماران مانند کسانی که از قبل شرایطی مانند بیماری قلبی، گلوکوم یا انسدادهای دستگاه گوارش دارند، مناسب نباشند.

زنان باردار، کودکان و سالمندان به دلیل تغییر فارماکودینامیک و افزایش حساسیت به عوارض جانبی اغلب در هنگام تجویز داروهای ضد تهوع نیاز به توجه ویژه دارند؛ بنابراین، ارزیابی کامل تاریخچه پزشکی، مصرف داروهای فعلی و سلامت کلی بیمار برای به حداقل رساندن خطرات و اطمینان از استفاده ایمن از درمان‌های ضد تهوع بسیار مهم است.

جایگزین‌های خانگی قرص ضد تهوع

حالت تهوع که گهگاهی به دلایل مختلف رخ می‌دهد را می‌توان با راهکارهای خانگی مدیریت کرد. در ادامه به جایگزین‌های خانگی ‌قوی ترین قرص ضد تهوع اشاره می‌کنیم:

زنجبیل

زنجبیل می‌تواند به درمان ناراحتی معده کمک کند و بسیاری از مردم به همین دلیل آب زنجبیل می‌نوشند. از طرفی، نباید بعد از جراحی یا همزمان با داروهای رقیق کننده خون یا NSAID استفاده شود، زیرا ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهد. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. زنجبیل همچنین نباید همزمان با سیکلوسپورین استفاده شود. سیکلوسپورین‌ یک عامل سرکوب کننده سیستم ایمنی است که در برخی از اشکال شدید بیماری‌های التهابی روده (IBD) استفاده می‌شود.

هوای سرد یا کمپرس سرد

در صورت امکان به یک اتاق خنک بروید. چند نفس عمیق در هوای خنک می‌تواند برای جلوگیری از حالت تهوع مفید باشد (از تمرینات تنفسی زیر استفاده کنید). استفاده از کمپرس سرد روی پیشانی یا پشت گردن می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد. یک کمپرس سرد می‌تواند شستشو یک پارچه تمیز با آب سرد باشد یا کمپرس سرد مخصوص را از داروخانه خریداری کنید.

تنفس آگاهانه

آهسته کردن سرعت و تمرکز روی نفس کشیدن و خارج کردن آن می‌تواند به شما کمک کند تا بر کنترل حالت تهوع تمرکز کنید. توقف هر حرکت و تنها استراحت برای چند دقیقه می‌تواند به جلوگیری از استفراغ کمک کند. راه‌های زیادی برای تمرین تنفس عمیق وجود دارد و حتی می‌توان آن را با مدیتیشن مرتبط کرد.

مدیتیشن

مدیتیشن می‌تواند در موقعیت‌های مختلف از جمله حالت تهوع مفید باشد. ایده خوبی است که افراد مبتلا به IBD روی انجام یک برنامه مدیتیشن، حتی زمانی که احساس خوبی دارند کار کنند. استفاده از تکنیک‌های مختلف در مدیتیشن برای مقابله با اضطراب، درد یا استرس می‌تواند مفید باشد.

سدیم بیکربنات

بی‌کربنات سدیم که بیشتر به عنوان جوش شیرین شناخته می‌شود، علاوه بر استفاده در غذا، به عنوان درمانی برای حالت تهوع نیز کاربرد دارد. این ماده غذایی را می‌توان با حل کردن ۱.۲ قاشق چایخوری جوش شیرین در یک لیوان آب تهیه کرد. جوش شیرین ممکن است با تغییر PH اسیدهای موجود در معده به رفع حالت تهوع کمک کند.

کلام آخر

‌قوی ترین قرص ضد تهوع داروهایی هستند که برای درمان حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شوند. تهوع و استفراغ دو علامت بسیار رایج هستند که در اثر بسیاری از شرایط، درمان‌ها، بیماری‌ها و داروها (مانند مواد افیونی) ایجاد می‌شوند. اگرچه استفراغ به عنوان یک رفلکس محافظتی بدن برای دفع مواد سمی در معده و روده در نظر گرفته می‌شود، داروهای ضد استفراغ اغلب برای سرکوب استفراغ ضروری هستند. توصیه می‌کنیم در شرایط شدیدتر به متخصص گوارش یا متخصص داخلی مراجعه کند. برای انتخاب پزشک مناسب نیز می‌توانید از «وبسایت طبیبی‌نو» اقدام کنید.

سوالات متداول

آیا مصرف قرص تهوع به تجویز پزشک نیاز دارد؟

برخی از قرص‌های ضد تهوع مانند اندانسترون و پرومتازین نیاز به تجویز پزشک دارند، در حالی که برخی دیگر مانند دیمن هیدرینات و مکلیزین بدون نسخه در دسترس هستند.

آیا مصرف خودسرانه قرص تهوع عوارض خطرناکی به همراه دارد؟

بله، مصرف خودسرانه قرص ضد تهوع می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک و تداخلات دارویی شود.

آیا مصرف قرص ضد تهوع در بارداری مشکل‌زا است؟

بله، مصرف قرص‌های ضد تهوع در دوران بارداری می‌تواند مشکل ساز باشد. مصرف این قرص برای جلوگیری از خطرات برای مادر و جنین باید تحت نظر پزشک انجام شود.