برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
بیماری‌های تنفسی مثل عفونت ریه همچنان در دسته بیماری‌های شایع قرار دارند که سلامت بسیاری از افراد را به خطر می‌اندازند. عفونت شش با ورود میکروارگانیسم‌ها یا قارچ‌ها به سیستم تنفسی شروع می‌شود و طیف گسترده‌ای از علائم را برای بیمار پدید می‌آورد. به همین دلیل ضروری است که پیش از پیشرفت بیماری، زیر نظر متخصص مربوطه قرار بگیرید. احتمالا حالا از خود می‌پرسید که برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم.
پولمونولوژیست یا متخصص ریه، پزشکی است که تسلط کاملی بر عملکرد دستگاه تنفسی و بیماری‌های مربوط به آن دارد. متخصصان ریه با بررسی ریه‌ها، مجاری هوایی و عضلات تنفسی، مشکلات مربوط به این ارگان‌ها را بررسی می‌کنند. این پزشکان طیف وسیعی از بیماری‌ها اعم از آسم، COPD، عفونت ریه و حتی سرطان را درمان می‌کنند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای درمان عفونت ریه به یک متخصص حاذق مراجعه کنید. در این مطلب توضیحات بیشتری را در مورد پزشک معالج عفونت ریه ارائه می‌دهیم.
عفونت ریه چیست؟
قبل از پاسخ دادن به این سوال که برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم، باید با این بیماری آشنا شویم. عفونت ریه با ورود ارگانیسم‌های مختلف مثل ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها به دستگاه تنفسی آغاز می‌شود.
- عفونت‌های ویروسی: ایجاد شده توسط ویروس آنفولانزا یا ویروس تنفسی سینسیتیال (RVS)
- عفونت‌های باکتریایی: ایجاد شده توسط باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، مایکوپلاسما و کلامیدیا
- عفونت‌های قارچی: مثل قارچ پنوموسیستیس کارینی
در جریان این بیماری بافت ریه و کیسه‌های هوایی ملتهب شده و به دلیل حضور ترشحات، تنفس فرد دچار اختلال می‌شود. قرار گرفتن در معرض هوای آلوده یا حضور در محیط‌های بیمارستانی از مهم‌ترین علل ابتلا به عفونت و التهاب ریه هستند. بنابراین برای پیشگیری از عفونت ریه می‌توان در مکان‌های شلوغ، هوای آلوده یا محیط‌های درمانی از ماسک استفاده کرد.
انواع عفونت ریه
می‌توان عفونت‌های ریه را بر اساس علائم و نوع ارگانیسم‌ها به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد:
- ذات الریه (پنومونی): جلوگیری از تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید در کوچک‌ترین راه‌های هوایی (آلوئل‌ها)
- برونشیت: وجود عفونت در راه‌های هوایی بزرگ (نایژه‌ها) بر اثر عامل ویروسی
- برونشیولیت: شایع‌ترین علت وجود عفونت‌های ریوی در کودکان زیر ۲ سال
- کووید: درگیری طیف وسیعی از دستگاه تنفسی
- سل: عفونت ریه کشنده توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
- آنفولانزا: درگیری تنفسی در اثر ابتلا به آنفولانزای A و B
- کروپ: درگیری ساختارهای فوقانی دستگاه تنفسی (حنجره و نای)
- سیاه سرفه: عفونت ریه در نوزادان و کودکان و قابل پیشگیری با واکسن
- انتروویروس‌های غیر فلج اطفال: ایجاد عفونت در ریه و علائم سرماخوردگی
علائم عفونت ریه
تشخیص عفونت ریه و نوع آن با بررسی علائم بالینی هر فرد صورت می‌گیرد. نوع علائم و میزان شدت آن‌ها به فاکتورهای مختلفی مثل سن بیمار و میزان مقاومت سیستم ایمنی وی بستگی دارد. به طور رایج در اکثر افرادی که دچار عفونت تنفسی می‌شوند، علائم زیر به چشم می‌خورند:
- سرفه: بیماری‌های تنفسی عفونی معمولا سبب ایجاد سرفه خشک یا تر می‌شوند که این سرفه‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند.
- خس خس سینه: در معاینه فیزیکی، معمولا صدای خس خس در حین بازدم یا دم به گوش می‌خورد.
- تب: در عفونت کنترل نشده شاهد تب بالا هستیم.
- لرز یا تشنج: با نوسانات تب، معمولا در اثر عرق کردن لرز یا در مواقعی تشنج صورت می‌گیرد.
- تولید مخاط: مخاط موجود در دستگاه تنفسی معمولا به شکل مایعی شفاف، زرد، سبز یا قهوه‌ای است که در برخی شرایط بوی بدی نیز دارد.
- تنگی نفس: با توجه به وجود مخاط در مجاری تنفسی، فرد حالت تنگی نفس را تجربه می‌کند.
سایر علائم عفونت ریه:
- درد عضلانی
- خستگی
- علائم گوارشی مثل تهوع، استفراغ یا اسهال
- بی‌اشتهایی
- دردهای مفصلی
چه پزشکی برای درمان عفونت ریه مناسب است؟
با توجه به حساسیت بالای دستگاه تنفسی، سوال بسیاری از افراد این است که برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ انتخاب پزشک مناسب برای درمان این بیماری کار چندان راحتی نیست. با این حال می‌توانید با مشاوره پزشک آنلاین، از نظرات متخصصین مختلف بهره‌مند شوید.
پزشک عمومی یا متخصص ریه؟
انتخاب پزشک برای درمان عفونت ریه از دیگر دغدغه‌های مهم بیماران مبتلا به این نوع بیماری‌ها است. پزشک عمومی اولین شخصی است که می‌توانید برای درمان عفونت ریه به او مراجعه کنید. پزشکان عمومی با سابقه ۷ سال تحصیل در دانشکده پزشکی و گذراندن دوره اینترنی، دید خوبی نسبت به بیماری‌های ریه دارند. بنابراین می‌توانید در مراحل ابتدایی بیماری ریوی عفونی، به پزشک عمومی مراجعه کنید.
متخصص ریه فردی است که با گذراندن دوره تحصیل پزشکی عمومی، دوره رزیدنتی خود را با تمرکز بر روی بیماری‌های دستگاه تنفسی گذرانده است. این متخصصین با عناوین دیگری مثل پزشک شش، دکتر ریه یا پولمونولوژیست شناخته می‌شوند. این پزشکان در مقطع فوق تخصص می‌توانند در زمینه‌های زیر ادامه تحصیل دهند:
- بیماری عصبی عضلانی (بیماری‌های ناشی از نارسایی عضلات تنفسی)
- بیماری انسدادی ریه (بیماری‌های ناشی از انسداد یا مجاری هوایی)
- ریه شناسی مداخله‌ای(درمان سرطان ریه، اختلالات مجاری تنفسی، بیماری‌های پلور)
- بیماری بینابینی ریه (بیماری‌های مربوط به التهاب و زخم)
- متخصص ریه کودکان
نقش متخصص ریه در درمان عفونت ریه
پزشک متخصص عفونت ریه با معاینه فیزیکی، درخواست آزمایشات تصویری و آزمایشگاهی، نوع عفونت ریه را به درستی تشخیص می‌دهد و برنامه درمان تنفسی آن را طراحی می‌کند. معمولا با درمان آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد ویروسی و ضد قارچی، سد دفاعی محکمی در برابر بیماری عفونی ساخته می‌شود.
متخصص ریه با پیگیری و ارزیابی وضعیت بیمار، از بهبود علائم و عوارض بیماری ریه اطمینان حاصل می‌کند. جهت شناسایی و انتخاب بهترین پزشک برای درمان بیماری ریه، می‌توانید از نظر سایر مراجعین استفاده کنید.
زمان مراجعه به متخصص ریه
تا این قسمت شرح دادیم که برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم بهتر است. ممکن است از خود بپرسید که چه زمانی باید برای درمان عفونت دستگاه تنفسی به متخصص ریه مراجعه کرد. در صورتی که علائم بیماری ریوی شما با مراجعه به پزشک عمومی برطرف نشده است، می‌توانید به یک دکتر متخصص ریه مراجعه کنید. به این ترتیب از ایجاد بیماری ریوی مزمن و عوارض شدیدتر جلوگیری می‌کنید.
از سوی دیگر ممکن است پس از گذشت مدت زمانی، علائم بیماری ریه تشدید پیدا کند یا نیاز به درمان تخصصی‌تری باشد. متخصصان با تسلط بیشتر بر روی عملکرد و بیماری‌های دستگاه تنفسی، نقش موثری در درمان بیماری‌های عفونی ریه دارند. از دیگر شرایط ضروری برای مراجعه مستقیم به متخصص ریه، باید به بروز علائم بیماری عفونی در سالمندان، کودکان و افرادی با نقص سیستم ایمنی اشاره کرد. در چنین شرایطی تجربه و مهارت یک پزشک ریه در تهران بیشتر از پزشکان عمومی است. در صورت عدم دسترسی حضوری به این پزشکان می‌توانید از مشاوره آنلاین یا تلفنی بهره‌مند شوید.
چگونه عفونت ریه تشخیص داده می‌شود؟
اولین گام برای تشخیص عفونت ریه و درمان بیماری تنفسی بررسی علائم بالینی و معاینه شدن توسط پزشک متخصص است. پزشک با توجه به علائم، آزمایشات مختلفی را درخواست می‌دهد تا از وضعیت عفونت دستگاه تنفسی اطلاعات بیشتری به دست بیاورد.
آزمایش‌های تشخیصی برای عفونت ریه
بسته به نوع علائم ممکن است ترکیبی از آزمایشات مختلف مثل خون، کشت خلط، تست عملکرد ریه، اسپیرومتری یا برونکوسکوپی درخواست شود. با این حال بهترین روش تشخیص عفونت ریه و بررسی وضعیت دستگاه تنفسی، استفاده از روش‌های تصویربرداری مثل رادیوگرافی قفسه سینه یا سی‌تی اسکن است.
تشخیص عفونت ریه توسط متخصص
تشخیص دقیق عفونت ریه اهمیت زیادی در سیر خط درمانی و بهبود علائم بیماران دارد. پزشک مربوطه با بررسی آزمایشات و نتایج معاینات بالینی باید نوع دقیق بیماری و عامل ایجاد آن را تشخیص دهد. سپس با تجویز داروهای مناسب از پیشرفت بیماری و ایجاد عفونت‌های سیستمیک جلوگیری کند.
در صورت وجود بیماری زمینه‌ای دیگر مثل آسم، COPD، سایر مشکلات تنفسی یا قلبی، ممکن است روند درمان تغییر پیدا کند. به طور معمول می‌توان با مراجعه به کلینیک درمان تخصصی ریه در تهران یا شهرهای دیگر، تمامی مراقبت‌های لازم برای بهبود عفونت ریوی را دریافت کرد.
اکثر عفونت های ریه با آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد ویروسی قابل درمان هستند و عفونت های خفیف اغلب خود به خود برطرف می شوند. اگرچه در برخی موارد، عفونت ریه می تواند شدید باشد و منجر به بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ شود
منبع : lung.org
درمان عفونت ریه
برنامه درمانی عفونت ریه با توجه به تشخیص پزشک و وضعیت بیماری فرد تعیین می‌شود. تمامی روش‌های درمانی با هدف کاهش علائم و بهبود وضعیت عمومی فرد مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این ترتیب بدیهی است که پلن درمانی بیماری عفونی ریه در یک کودک با فرد سالمند تفاوت دارد. با استفاده از داروها، درمان‌های خانگی و در موارد خاص جراحی می‌توان بیماری‌های عفونی ریه را درمان کرد.
درمان‌های دارویی برای عفونت ریه
راه درمان عفونت ریه باید با توجه به نوع ارگانیسم عامل ایجاد بیماری تعیین شود. در حقیقت نمی‌توان با تجویز یک داروی ثابت همه انواع بیماری‌های عفونی ریوی را درمان کرد.
درمان عفونت ریوی باکتریایی
در صورتی که باکتری عامل ایجاد عفونت ریوی باشد، نمی‌توان درمان را بدون حضور آنتی‌بیوتیک پیش برد. بسته به نوع باکتری مورد نظر، آنتی‌بیوتیک مناسب برای مقابله با آن تجویز می‌شود. نوع تجویز دارو (خوراکی یا وریدی) با توجه به شدت علائم بیماری و وضعیت سلامتی فرد تعیین می‌شود.
درمان عفونت‌های ریوی ویروسی
هیچ‌کدام از آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی عفونت ریه ویروسی تاثیرگذار نیستند. در چنین شرایطی باید با توجه به علائم فرد از داروهای مناسب استفاده کرد. برای مثال در افراد مبتلا به آنفولانزای A، درمان زودهنگام با تامیفلو (اسلتامیومیر) می‌تواند شدت علائم را تا حد چشمگیری کاهش دهد.
درمان عفونت ریه قارچی و انگلی
در این نوع بیماری‌ها معمولا از داروهای ضد قارچ مثل فلوکونازول، کتوکونازول یا پوساکونازول استفاده می‌شود. البته انتخاب داروی مناسب برای بیماری‌های انگلی به نوع انگل نیز بستگی دارد.
در همه شرایط می‌توان به دستور پزشک از درمان‌های حمایتی و روش‌های خانگی برای بهبود وضعیت عمومی بیمار استفاده کرد.
روش‌های درمان خانگی
می‌توانید برا تسریع بهبودی عفونت ریه، با دستور پزشک از روش‌های درمان عفونت ریه در خانه استفاده کنید. در ادامه تاثیرگذارترین درمان‌های خانگی عفونت ریه برای کنترل علائم و بهبود شرایط شش‌ها را مشاهده می‌کنید:
- نوشیدن مایعات فراوان
- استراحت کافی و عدم انجام فعالیت‌های سنگین
- مصرف قرص و داروهایی که نیاز به تجویز پزشک ندارند مانند شربت تب بر یا قرص استامینوفن
- استفاده از بخور گیاهانی مانند اسطوخودوس و آویشن
- رعایت رژیم غذایی و مصرف غذاهای مغذی سرشار از ویتامین C، زینک و پروتئین‌ها
- تهیه انواع دمنوش گیاهی شامل زنجبیل، شیرین بیان، مریم گلی، زردچوبه و…
- انجام ورزش‌های مخصوص و حرکات یوگا برای کنترل تنفس
دقت داشته باشید که درمان‌های خانگی به عنوان روش مکمل باید مورد استفاده قرار بگیرند و جهت اجرای آن‌ها باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید. به طور کلی تاثیرگذاری درمان‌های گیاهی و خانگی نسبت به روش‌های تخصصی بسیار آهسته‌تر خواهد بود.
درمان‌های پیشرفته و جراحی
در مراحل پیشرفته بیماری عفونی باکتریایی، مریض در بیمارستان بستری می‌شود و آنتی‌بیوتیک‌ها از طریق ورید به بدن وی تزریق می‌شود. این روش با نام درمان سریع عفونت ریه نیز شناسایی می‌شود. در چنین شرایطی معمولا به دلیل کاهش سطح اکسیژن خون، بیمار اکسیژن حمایتی نیز دریافت می‌کند. برای تخلیه خلط و ترشحات موجود در ریه‌ها می‌توان از فیزیوتراپی تنفسی استفاده کرد که سبب بهبود تنفس و کاهش شدت علائم می‌شود.
در عفونت‌های مزمن که بافت ریه آسیب جدی دیده، ممکن است نیاز به برداشت بافت آسیب‌دیده باشد. این روند با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته جراحی صورت می‌گیرد و به طور معمول عوارض دشواری را در دوران نقاهتش به دنبال دارد. این تکنیک که لوبکتومی نام دارد ممکن است توسط یک متخصص ریه یا یک جراح سینه انجام شود.
نتیجه‌گیری
عفونت ریه یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که انواع مختلفی دارد و طیف گسترده‌ای از افراد را درگیری می‌کند. علائم شایع این بیماری شش شامل سرفه، افزایش خلط و ترشحات در دستگاه تنفسی، تب، تنگی نفس و خس خس سینه می‌شود. درمان سریع و صحیح این بیماری نقش موثری در کاهش شدت علائم و جلوگیری از ایجاد عفونت سیستمیک و نارسایی ریه دارد. به همین دلیل ضروری است که با مشاهده نشانه‌های مرتبط به یک پزشک حاذق مراجعه کنید.
با توجه به اهمیت تشخیص زودهنگام در این مطلب توضیح دادیم که برای عفونت ریه به چه پزشکی مراجعه کنیم. علاوه بر این به علائم و درمان عفونت ریه پرداختیم. با وجود این که پزشکان عمومی تسلط خوبی بر بیماری‌های تنفسی دارند، مراجعه به یک متخصص تنفسی می‌تواند اقدام هوشمندانه‌ای باشد. متخصصین ریه با انجام معاینات بالینی و درخواست آزمایشات متعدد، نوع و شرایط را به طور دقیق تشخیص می‌دهند و بهترین برنامه درمانی آن را تعیین می‌کنند. مراجعه به یک پزشک متخصص ریه باتجربه و ماهر می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر و عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.