درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب چیست؟

شاید شما هم زیر بار فشار استرس و اضطراب بیش از حد، دچار تنگی نفس شده باشید و اختلالاتی در زندگی روزمره‌تان شکل گرفته باشد. این حالت به دلیل وجود ناهنجاری‌های روانی و عدم توانایی مدیریت استرس بروز پیدا می‌کند و در طولانی مدت تبعات جبران‌ناپذیری دارد. بنابراین ضروری است که علل بروز این حالت را شناسایی کنید و به فکر درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب باشید. معمولا با راهکارهایی مثل اجرای تکنیک‌های تنفسی، مدیتیشن و یوگا یا در شرایط پیشرفته با درمان‌های دارویی می‌توان این شرایط را مدیریت کرد. در این مطلب توضیحات بیشتری را در مورد درمان درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب شرح می‌دهیم.

تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب چیست؟

تنگی نفس یا Dyspnea وضعیتی است که در آن نفس کشیدن به شدت دشوار شده و احساس خفگی به فرد دست می‌دهد. در این حالت احساس فشار یا تیر کشیدن قفسه سینه به همراه نفس نفس زدن مشاهده می‌شود. هنگامی که فرد در یک شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرد و توانایی مدیریت اضطراب تنفسی خود را ندارد، فشار روانی سبب بروز علائم فیزیکی می‌شود. در کنار علائم تنگی نفس ممکن است موارد دیگری مثل تپش قلب، سرگیجه، سردرگمی، ضعف، تهوع و احساس بی‌حالی به فرد دست بدهد.

علت‌های تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب

مغز ما توانایی تفکیک بین استرس و خطر را ندارد؛ بنابراین زمانی که در یک شرایط استرس‌زا قرار می‌گیریم، بدن برای مقابله با خطر آماده می‌شود. در چنین حالتی با تحریک سیستم عصبی سمپاتیک بدن و ترشح هورمون‌های مختلف مثل آدرنالین، تغییراتی در بدن پدید می‌آید. این تغییرات شامل افزایش ضربان قلب و فشار خون، انقباض ماهیچه‌ها و تند شدن ریتم تنفس می‌شود. مجموع این اتفاقات در برخی از افراد می‌تواند سبب تنگی نفس و مشکلات تنفسی عصبی شود.

زمانی که یک فرد به اختلالات روانی مختلفی مثل اضطراب مزمن، افسردگی یا حتی برخی فوبیاها دچار است، این تنگی نفس بروز بیشتری پیدا می‌کند. برای مثال در اپیزودهای حملات پانیک یا پانیک اتک، فرد غالبا علاوه بر افزایش ضربان قلب و سرگیجه، دچار تنگی نفس نیز می‌شود.

روش‌های درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب

راهکارهای زیادی برای درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب مداوم وجود دارد. می‌توان با دو رویکرد درمان غیر دارویی و درمان دارویی به جنگ تنگی نفس ناشی از اعصاب رفت.

درمان‌های غیر دارویی

هنگامی که تنگی نفس اضطرابی در مراحل اولیه قرار دارد، می‌توان با استفاده از تکنیک‌های مختلف غیر دارویی برای درمان این شرایط اقدام کرد:

تنفس عمیق

یکی از راهکارهای کمک‌کننده برای درمان تنگی نفس عصبی، آشنایی با تکنیک‌های تنفس عمیق است. در این روش درمان اضطراب و تنفس دشوار با تمرکز بر روی شیوه نفس کشیدن، تلاش می‌کنید که ذهن خود را از استرس‌های بیرونی دور کنید.

مدیتیشن و یوگا

انجام مدیتیشن یا حرکات یوگا می‌تواند با ایجاد ذهن آگاهی، سبب کنترل بهتر استرس شود. با گذر زمان و اجرای این حرکات، مشکل تنفسی به دلیل استرس کاهش پیدا می‌کند.

تمرینات فیزیکی و ورزشی

راه دیگر برای درمان کردن تنگی نفس ناگهانی ناشی از استرس، تقویت بدن با استفاده از ورزش کردن است. می‌توانید ماهیچه‌های تنفسی خود را قوی‌تر کنید تا کمتر دچار احساس نفس تنگ شدن بشوید.

درمان‌های دارویی و پزشکی

در صورتی که فشار روانی و تنگی نفس زندگی شما را مختل کرده است، می‌توانید از روش‎های دارویی مثل مصرف قرص برای تنگی نفس عصبی، کمک بگیرید. در این حالت باید با مراجعه به پزشک متخصص، داروی مناسب را برای مدت تعیین‌شده مصرف کنید.

معمولا داروهای تجویز شده برای درمان تنگی نفس ناشی از استرس شامل انواع بنزودیازپین‌ها مثل دیازپام، لورازپام و کلونازپام می‌شود. داروهای دیگری مثل دسته SSRIها شامل سیتالوپرام و سرترالین نیز می‌توانند در این پروسه نتیجه‌بخش باشند و سبب بهبود تنفس در مواقع استرس شوند. بر اساس تدستور العمل هلث لاین درمان تنگی نفس را می‌توان به عوامل زیر خلاصه کرد.

• تنفس عمیق آرامش بخش
• به مدت ۶ ثانیه از طریق بینی نفس بکشید (سعی کنید ابتدا شکم خود را پر کنید، سپس از طریق بالای سینه خود را بالا ببرید).
• نفس خود را برای ۲-۳ ثانیه نگه دارید.
• نفس خود را به آرامی از طریق لب های جمع شده آزاد کنید.
• ۱۰ بار تکرار کنید.
• راحت بنشین
• چشماتو ببند

راهکارهای خانگی و طبیعی برای کاهش تنگی نفس ناشی از استرس

برای درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب می‌توانید از راهکارهای خانگی مثل دمنوش‌های آرامش‌بخش استفاده کنید. بابونه، نعناع، گلاب و گل‌گاوزبان از بهترین گیاهان آرامبخش هستند. مصرف میزان مناسب این گیاهان می‌تواند سبب کاهش میزان استرس و افزایش آرامش شود. مصرف مداوم این گیاهان سبب برطرف کردن تنگی نفس ناشی از استرس می‌شود. بهتر است این چای‌های آرامبخش که را با تایید یک متخصص مصرف کنید.

ارتباط تنگی نفس با سلامت روان

با وجود این که تنگی نفس شامل علائم جسمانی است، این حالت از مشکلات روانی نشات می‌گیرد. بنابراین برای حل کامل این مشکل، باید به دنبال درمان ناهنجاری‌های روانی باشید. مراجعه به روانشناسان و مشاوران فعال در حوزه سلامت روان می‌تواند قدم خوبی برای بهبود و درمان تنگی نفس ناشی از استرس باشد. روانکاو ماهر به شما کمک می‌کند که با شناسایی ترس‌ها و اضطراب خود، شیوه مقابله با افکار منفی و مدیریت احساسات را بیاموزید. نتیجه جلسات مشاوره، بهبود توانایی شما در مدیریت استرس و درمان تنگی نفس اضطرابی است.

چطور تشخیص دهیم که تنگی نفس ناشی از استرس است؟

بسیاری می‌پرسند که چطور باید رابطه بین اضطراب و تنفس سخت را تشخیص دهیم؟ زمانی که تنگی نفس با احساس ترس یا نگرانی همراه است و تنها در موقعیت‌های استرس‌زا بروز پیدا می‌کند، باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه و درخواست آزمایشاتی مثل رادیوگرافی قفسه سینه، تست عملکرد ریه، اکو قلب و آزمایش خون، علت تنگی نفس را تعیین می‌کند. در واقع اگر بیماری زمینه‌ای دیگری به عنوان علت تنگی نفس شناسایی نشود، این حالت ناشی از اضطراب و استرس است. در چنین شرایطی باید به سراغ شیوه‌های رفع مشکل تنفسی ناشی از استرس و اضطراب رفت.

نتیجه‌گیری

برای بهبود و درمان تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب، راهکارهای زیادی وجود دارد. انواع درمان‌های غیر دارویی مثل استفاده از تکنیک‌های تنفسی، انجام مدیتیشن و یوگا یا فعالیت‌های ورزشی به بهبود این حالت کمک می‌کنند. همچنین می‌توان با مصرف قرص برای تنگی نفس عصبی، این وضعیت را به شکل چشمگیری بهبود داد. مصرف چای‌ها و دمنوش‌های آرامبخش نیز راه دیگری برای کنترل این شرایط است. با این حال باید برای دستیابی به سلامتی کامل از روش‌های درمانی تخصصی مثل مشاوره و روانکاوی بهره‌مند شوید.