عمل لوزه کودکان و مراقبت‌های آن
عمل لوزه در کودکان
لوزه‌ها دو توده بافتی هستند که کنار هم در پشت گلو قرار دارند. آدنوئیدها بالاتر در گلو، پشت بینی واقع شده‌اند. لوزه‌ها و آدنوئیدها بخشی از سیستم لنفاوی بدن هستند که مسئولیت پاکسازی عفونت‌ها و متعادل کردن مایعات بدن را بر عهده دارند. لوزه‌ها و آدنوئیدها میکروب‌هایی را که از طریق دهان و بینی وارد می‌شوند به دام می‌اندازد. عمل لوزه در کودکان معمولاً برای لوزه‌هایی که به طور مکرر عود می‌کنند یا برای لوزه‌های مزمن یا باکتریایی که به آنتی بیوتیک‌ها پاسخ مثبت نمی‌دهند توصیه می‌شود.
دلایل دیگری که عمل لوزه را ضروری می‌کنند عبارتند از:
- خروپف شدید
- آپنه انسدادی خواب (زمانی که تنفس کودک برای مدتی در حین خواب متوقف می‌شود)
- مشکل در بلع
- درمان نشدن آبسه یا آنتی بیوتیک
قبل از اینکه جراحی در نظر گرفته شود، پزشک ابتدا دارودرمانی را امتحان می‌کند. گلودردهای نادر، لوزه‌های خفیف و گلودرد استرپتوکوکی اغلب به صورت غیر جراحی درمان می‌شوند.
چه زمانی کودک نیاز به جراحی لوزه دارد؟
کودکان در هر سنی می‌توانند عمل جراحی لوزه را انجام دهند. اکثر مردم فکر می‌کنند که لوزه‌های کودکان در حدود ۱۲ سالگی برداشته می‌شوند، اما برداشتن لوزه ممکن است در هر سنی مورد نیاز باشد. با این حال، بهترین سن عمل لوزه در کودکان، چهار سال به بعد است. کودک شما همیشه نیازی به بیرون آوردن لوزه‌های خود ندارد.
شاید باید صبر کنید و ببینید که آیا مشکل به خودی خود بهتر می‌شود یا خیر. لوزه‌های بسیار بزرگ که تنفس از طریق بینی را مسدود می‌کنند یا باعث مشکل در بلع می‌شوند، نیاز به برداشتن دارند. عمل لوزه در کودکان باید توسط پزشک تشخیص داده شود.
مزایای انجام عمل لوزه برای کودکان
برداشتن لوزه‌ها با جراحی می‌تواند مزایای متعددی برای کودکان داشته باشد. در ادامه به این فواید اشاره می‌کنیم:
- کاهش عفونت: کودکانی که از لوزه مزمن یا مکرر رنج می‌برند، پس از برداشتن لوزه، عفونت‌های گلویی کمتری را تجربه می‌کنند.
- بهبود کیفیت خواب: جراحی لوزه‌ها می‌تواند جریان هوا را بهبود بخشد و به کیفیت خواب بهتر منجر شود.
- عفونت کمتر گوش: لوزه مزمن گاهی اوقات می‌تواند با عفونت‌های مکرر گوش همراه باشد. با برداشتن لوزه‌ها عفونت گوش کاهش پیدا می‌کند.
- خوردن و بلع بهتر: عمل لوزه در کودکان می‌تواند ناراحتی ناشی از خوردن غذا را تسکین دهد و بلع طبیعی را آسان‌تر کند.
- بهبود کیفیت زندگی: کودکانی که از لوزه مزمن رنج می‌برند، پس از برداشتن لوزه ممکن است فعال‌تر و پرانرژی‌تر شوند.
- کاهش خروپف: عمل لوزه می‌تواند به میزان قابل توجهی خروپف را کاهش داده یا از بین ببرد و به خواب بهتر کودک کمک کند.
انواع عمل لوزه در کودکان
اگر لوزه‌ها به طور مزمن ملتهب و عفونی شده باشند، پزشک گوش، حلق و بینی برداشتن آن را توصیه می‌کند. برداشتن لوزه یک روش نسبتاً ساده است که به صورت سرپایی انجام می‌شود. ممکن است بپرسید: «عمل لوزه چگونه است؟» این عمل از طریق روش‌های مختلف انجام می‌شود. در ادامه به پنج نوع مختلف جراحی لوزه اشاره می‌کنیم:
۱- جراحی اسکالپل یا چاقوی سرد
این روش قدیمی‌ترین شکل برداشتن لوزه است. جراحی اسکالپل سرد به این معنا نیست که لوزه‌های شما را منجمد می‌کند. اصطلاح «سرد» به فلز چاقوی جراحی اشاره دارد. در این روش، لوزه‌ها با استفاده از چاقوی جراحی به طور کامل برداشته می‌شوند. کودک شما تحت بیهوشی عمومی قرار دارد و حداقل خونریزی بعد از عمل را تجربه می‌کند.
۲- تشریح اولتراسونیک یا هارمونیک
در این روش از تیغه یک اسکالپل بسیار خاص استفاده می‌شود. این چاقوی جراحی با فرکانس بالا می‌لرزد. انرژی حاصل از ارتعاش از تیغه به بافت منتقل می‌شود. ارتعاش در فرکانس بالایی (۵۵ هزار چرخه در ثانیه) است که بافت به طور همزمان بریده شده و منعقد می‌شود. کودک شما تحت بیهوشی عمومی است و بعد از عمل خونریزی کمی خواهد داشت.
۳- برداشتن لوزه با کوتر الکتریکی
برداشتن لوزه با کوتر الکتریکی لوزه‌ها را می‌سوزاند. در این روش به طور همزمان لوزه را برداشته و ناحیه سوزانده می‌شود تا خونریزی متوقف شود. این روش ایمن، موثر و نسبتا رایج است. برداشتن لوزه با کوتر الکتریکی خطر آسیب به بافت اطراف لوزه را دارد و ممکن است دوره نقاهت بعد از عمل نسبتاً ناراحت کننده‌ای داشته باشد.
۴- تانسیلکتومی میکرودبریدر
میکرودبریدر یک دستگاه چرخشی است که بافت را از بین می‌برد. در این روش کل لوزه برداشته نمی‌شود و لایه‌ای از بافت لوزه روی ماهیچه‌های گلو باقی می‌ماند. تونسیلکتومی میکرودبریدر را می‌توان در مطب با بی‌حسی موضعی انجام داد. دوره نقاهت حداقل است و درد کمتری بعد از عمل تجربه می‌شود. این روش زمانی توصیه می‌شود که لوزه‌های بزرگ شده مانع تنفس شوند، اما برای لوزه‌های عفونی مناسب نیست.
۵- فرسایش با فرکانس رادیویی دوقطبی
فرسایش با فرکانس رادیویی دوقطبی به روشی اطلاق می‌شود که در آن انرژی به بافت منتقل می‌شود. یک لایه یونیزه با امواج فرکانس رادیویی شارژ می‌شود. این کار پیوندهای مولکولی را در بافت می‌شکند و آن را بدون آسیب رساندن به بافت اطراف جدا می‌کند. از این روش می‌توان برای کاهش سایز لوزه‌های بزرگ یا برداشتن کامل لوزه‌ها استفاده کرد. این روش درد کمی دارد و روند بهبودی آن بسیار سریع است.
بهترین زمان عمل لوزه برای کودکان
اگر کودک شما عفونت گلو داشته باشد که مدام عود می‌کند، ممکن است برداشتن لوزه توصیه شود. عفونت گلو به این معنی است که کودک شما گلودرد همراه با تب، تورم غدد گردن، تخلیه از لوزه‌ها یا تست استرپتوکوکی مثبت دارد. عفونت‌های مکرر گلو ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ۷ دوره گلودرد استرپتوکوکی در ۱۲ ماه گذشته
- ۵ دوره گلودرد استرپتوکوکی در سال طی ۲ سال متوالی
- ۳ دوره گلودرد استرپتوکوکی در سال طی ۳ سال متوالی
در صورتی که کودک شما عفونت‌های مکرر گلو و هر یک از موارد زیر را داشته باشد، ممکن است برداشتن لوزه نیز توصیه شود:
- قادر به مصرف آنتی بیوتیک نیست.
- تب، زخم در دهان، گلودرد و تورم غدد گردن دارد.
- ناحیه عفونی در نزدیکی لوزه‌ها دارد.
هر یک از شرایط فوق می‌توانند زمان عمل لوزه در کودکان را تعیین کنند. در نهایت، این پزشک است که نیاز به عمل را مشخص خواهد کرد. همچنین بهترین فصل برای عمل لوزه سوم تابستان است، زیرا کودکان می‌توانند زمان بیشتری استراحت کنند و مدرسه نروند.
عمل لوزه در کودکان چقدر طول میکشد؟
برداشتن لوزه تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح از دستگاه مخصوصی برای باز نگه داشتن دهان استفاده می‌کند تا بتواند لوزه‌ها را در حین جراحی ببیند. این روش تقریباً ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. در حقیقت، عمل لوزه کودکان چقدر طول میکشد؟ باید بگوییم این جراحی شامل بیهوشی، فرآیند عمل و زمان صرف شده در اتاق ریکاوری است. کودک شما یک شب در بیمارستان می‌ماند. با داشتن شرایط زیر می‌تواند صبح به خانه برود:
- امکان خوردن و نوشیدن راحت
- راحتی در خوردن دارو
- نداشتن درد شدید
- نداشتن خونریزی از بینی یا دهان
توجه: خطر خونریزی در عرض ۱۴ روز پس از ترخیص وجود دارد، بنابراین مهم است که شرایط خود را تحت نظر بگیرید.
مراقبت‌های پیش از جراحی لوزه کودکان
کودک شما نباید بعد از نیمه شب در روز جراحی چیزی بخورد یا بنوشد. همچنین یک هفته قبل از عمل یا دو هفته بعد از عمل آسپرین به کودک خود ندهید. حدود ۷۲ ساعت قبل از عمل نیز مصرف ایبوپروفن را قطع کنید. یک تا دو ساعت قبل از عمل به بیمارستان بروید. یک متخصص بیهوشی اطفال با شما ملاقات می‌کند تا به هر سوالی که ممکن است داشته باشید پاسخ دهد و سپس به کودک شما بیهوشی عمومی می‌دهد.
مراقبت‌های پس از عمل لوزه کودکان
کودک خود را به نوشیدن مایعات تشویق کنید. کم آبی شایع‌ترین عارضه این جراحی است. اگر کودک درد زیادی داشته باشد یا به هر دلیلی آب ننوشد، این اتفاق می‌افتد. حدود پنج تا ۱۰ درصد از کودکان به دلیل کم آبی شدید باید برای آبرسانی وریدی به بخش اورژانس مراجعه کنند. در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی و قبل از اینکه درد سراغ فرزندتان بیاید، به طور منظم داروهای ضد درد را طبق تجویز پزشک به فرزندتان بدهید. این موضوع به کودک شما کمک می‌کند پس از جراحی مایعات و غذای کافی مصرف کند.
دومین عارضه شایع خونریزی است و اغلب در حدود چهار تا هفت روز پس از جراحی دیده می‌شود. البته این عارضه به ندرت اتفاق می‌افتد اما در صورت خونریزی، حتما کودک را حتما به بخش اورژانس ببرید. گاهی ممکن است کودک برای درمان مجدداً در بیمارستان بستری شود. کودکان معمولاً پس از این عمل به سرعت بهبود می‌یابند. روند ریکاوری در سنین مختلف طبق جدول زیر است:
| سن | دوره بهبودی |
| سنین دو تا چهار سال | بهبودی در عرض یک هفته |
| سن چهار تا هفت سال | بهبودی در یک هفته |
| هفت و ۱۲ سال | بهبودی حدود ۷ تا ۱۴ روزه |
کودکان پس از طی کردن دوره نقاهت می‌توانند رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرند و به مدرسه یا فعالیت منظم خود برگردند. توصیه می‌شود تا حدود ۱۴ روز پس از جراحی، به دلیل خطر خونریزی با فعالیت شدید، کودک در هیچ فعالیت ورزشی شرکت نکند.
عوارض احتمالی عمل لوزه در کودکان
ممکن است بپرسید: «ایا عمل لوزه خطرناک است؟» برداشتن لوزه به طور کلی یک روش بی‌خطر است، اما مانند هر جراحی، خطرات و عوارض بالقوه‌ای دارد. در ادامه به عوارض عمل لوزه در کودکان اشاره می‌کنیم:
- گلودرد شایع است و می‌تواند تا دو هفته بعد از جراحی ادامه یابد.
- درد ارجاع شده به گوش نیز به دلیل مسیرهای عصبی مشترک با دهان شایع است.
- شاید خونریزی در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی اتفاق بیفتد.
- ممکن است خونریزی دو هفته پس از جراحی رخ دهد.
- امکان افزایش درد، تب و بوی بد دهان به دلیل عفونت وجود دارد.
- تورم در گلو بعد از عمل می‌تواند مشکلات تنفسی موقتی ایجاد کند.
- بیهوشی و بلع خون در حین جراحی می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.
- تغییرات موقتی در کیفیت صدا ممکن است به دلیل تورم و درد رخ دهند.
- برخی از کودکان ممکن است تغییراتی را در چشایی خود تجربه کنند.
- آسیب به ساختارهای مجاور مانند کام ممکن است رخ دهد، اما غیر معمول است.
- تورم یا خونریزی شدید ممکن است منجر به انسداد مسیر تنفسی شود.
- واکنش‌های آلرژیک شدید به داروها یا بیهوشی نادر است، اما شاید رخ دهند.
کلام آخر
اگر لوزه‌های کودک بسیار متورم و عفونی هستند، ممکن است پزشک اطفال عمل جراحی لوزه را توصیه کند. لوزه‌ها در حالت عادی کوچک هستند، اما وقتی متورم می‌شوند قرمز و دردناک خواهند شد. حتی ممکن است آنقدر متورم شوند که به هم برسند تا پشت گلو را لمس کنند. عمل لوزه در کودکان در هر سنی انجام می‌شود، ولی باید در صورت عفونت بالا جراحی صورت گیرد. در بسیاری از موارد، لوزه‌ها بدون مشکل برای همیشه در مکان خود باقی می‌مانند؛ اما اگر نیاز به عمل باشد، باید پزشک مجربی را برای فرزند خود انتخاب کنید. برای پیدا کردن بهترین پزشکان گوش، حلق و بینی از وبسایت «طبیبی نو» استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا عمل لوزه در کودکان خطرناک است؟
برداشتن لوزه در کودکان به طور کلی بی‌خطر است، اما خطراتی از جمله خونریزی و عفونت را به همراه دارد.
عمل لوزه با لیزر بهتره یا چاقو؟
برداشتن لوزه با لیزر می‌تواند خونریزی و درد بعد از عمل را کاهش دهد، اما هر دو روش لیزر و چاقو موثر هستند.
آیا کودک پس از جراحی لوزه نیاز به بستری دارد؟
کودکان معمولاً برای نظارت پس از برداشتن لوزه نیاز به بستری شدن در بیمارستان از چند ساعت تا یک شب دارند.