درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست
بهترین روش درمان خانگی زخم مقعد
زخم مقعدی که به پارگی یا خراش در اطراف ناحیه مقعد گفته می‌شود به دلایل مختلفی از یبوست بروز می‌کند. این مشکل در هر سنی در افراد بر.ز پیدا می‌کند و بر اثر فشار زیاد هنگام دفع ایجاد می‌گردد. درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست در مواردی که هنوز مزمن نشده باشد امکان‌پذیر است.
اولین راه‌کار خانگی موثر در بهبود زخم مقعدی نوشیدن مقدار زیادی آب است. حمام آب گرم نیز درد زخم مقعدی را تا حد زیادی تسکین داده و آن را بهتر می‌کند. همچنین استفاده از روغن‌ها و کرم‌های طبیعی حاوی ویتامین E نیز درمان خانگی زخم مقعدی به شمار می‌رود. آلوئه‌ورا، اسطوخودوس و بابونه نیز از گیاهان دارویی موثر روی شقاق مقعدی هستند، استفاده از روش های سنتی بهترین گزینه در برابر مصرف قرص سی لاکس برای یبوست است.
اصلاح رژیم غذایی و ورزش کردن هم از راه‌کارهایی خانگی و طبیعی بهبود و پیشگیری از زخم شقاق هستند. در موارد شدید یا مزمن یبوست و زخم مقعدی بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.
شقاق مقعدی و زخم مقعدی چیست؟
یکی از عوارض دیدناک یبوست‌های طولانی مدت و درمان نشده ابتلا به زخم مقعدی می‌باشد. این عارضه بسیار دردناک بوده و با ناراحتی زیادی در بیمار همراه است.
تعریف شقاق مقعدی
شقاق یا زخم مقعدی (Anal Fissure) پارگی یا برشی کوچک در پوشش مقعد است. این عارضه می‌تواند به شکل اسپاسم در حلقه عضله انتهای مقعد بروز پیدا کند. گاهی اوقات زخم مقعدی عمیق بوده و به بافت عضلانی زیر آن نیز آسیب می‌زند.
کشش و پارگی پوشش مقعد زمانی رخ می‌دهد که عمل دفع به سختی انجام گیرد. به همین دلیل شقاق بیشتر در افرادی که به یبوست شدید و طولانی مبتلا هستند دیده می‌شود. از علت‌های اصلی ابتلا به زخم مقعدی و شقاق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- یبوست
- اسهال
- رابطه مقعدی
- بارداری و زایمان
- کم تحرکی
- سرطان روده یا کرون
- تمیز کردن بیش از اندازه مقعد با دستمال زبر
در بین علل بالا، یبوست شایع‌ترین دلیل ابتلای افراد به زخم‌های مقعدی به شمار می‌رود. درمان خانگی زخم مقعدی در اثر یبوست به علت ایجاد آن نیز بستگی دارد. به عنوان مثال اگر شقاق به دلیل سرطان روده ایجاد شده باشد باید به سراغ درمان علت آن بود.
علائم زخم مقعدی
از مهم‌ترین علائم شقاق می‌توان به:
- خونریزی مقعدی: اگر ترک‌های عمیق روی دیواره مقعد ایجاد شده باشد در هنگام اجابت مزاج خونریزی رخ می‌دهد.
- خارش و سوزش مقعد: شقاق موجب برخورد مدفوع و ترشحات آن با ترک‌های پوستی می‌گردد. در نتیجه افراد مبتلا به این عارضه به سوزش و خارش مقعد مبتلا می‌شوند.
- درد در ناحیه مقعد: رایج‌ترین علائم بیماری شقاق درد ناحیه مقعد می‌باشد. احساس درد در این ناحیه بیشتر هنگام دفع مدفوع احساس می‌گردد. اما می‌تواند تا چند ساعت بعد از عمل دفع نیز ادامه داشته باشد.
- ترشحات چرکی: در برخی از بیماران مبتلا به شقاق در زمان دفع، عفونت و ترشحات چرکی نیز از مقعد خارج می‌شود. این نشانه بیشتر در بیمارانی که به شقاق مزمن مبتلا هستند دیده می‌شود.
اگر شما هم این علائم را با میزان شدیدی دارید پیشنهاد می کنیم به متخصص داخلی مراجعه کنید.
علل بروز زخم مقعدی و شقاق مقعدی
اشاره کردیم که اصلی‌ترین دلیل بروز شقاق مقعدی یبوست به ویژه از نوع مزمن آن می‌باشد، در برخی موارد ممکن است یبوست در کودکان بالای ۳ سال اتفاق افتد.
یبوست و فشار ناشی از آن
یبوست موجب سفت شدن مدفوع و در نتیجه دفع دشوار آن می‌گردد. در واقع این بیماری به علت ضعف در عملکرد روده‌ها در فرد بروز می‌کند. وقتی خروج مدفوع با سختی انجام شود فشار زیادی به عضلات و دیواره مقعد وارد می‌شود. این فشار می‌تواند به پارگی و ترک خوردن پوشش خارجی مقعد منجر گردد.
همچنین مدفوع سفت و خشک نیز در هنگام خروج از مقعد به آن آسیب وارد می‌کند. در نتیجه اغلب افرادی که به یبوست مزمن مبتلا هستند با شقاق و زخم مقعدی نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. بنابراین بخشی از درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست در واقع درمان یبوست فرد است.
نحوه بروز شقاق مقعدی
شقاق مقعدی به علت فشار بیش از حد روی دیواره مقعد و وارد شدن ضربه به آن است. در نتیجه هر عاملی که ایجاد فشار و ضربه روی مقعد بکند موجب شقاق و زخم مقعدی می‌شود.
دفع مدفوعی که سفت و خشک است با فشار زیادی روی دیواره مقعد همراه می‌باشد. به همین دلیل در حین اجابت مزاج پوشش مقعد خراشیده شده و آسیب می‌بیند. شدت آسیب وارده به دیواره مقعد نیز به سفتی مدفوع و فشار اعمال شده برای دفع آن بستگی دارد.
درمان خانگی برای زخم مقعدی و شقاق مقعدی
درمان شقاق مقعدی در خانه با چند اقدام و راه‌کار ساده انجام پذیر است، البته لازم است در صورت شدید شدن بیماری حتما به بهترین دکتر گوارش در تهران مراجعه کنید. بخشی از این درمان‌های طبیعی و خانگی در وهله اول به بهبود یبوست در فرد کمک می‌کنند. چراکه تا فشاری که به دلیل یبوست به مقعد وارد می‌شود از بین نرود شقاق نیز بهبود نخواهد یافت.
راهکارهای طبیعی و خانگی برای درمان شقاق مقعدی
اقدامات خانگی و ساده‌ای که برای درمان زخم مقعدی در خانه انجام می‌شود عبارتند از:
- نوشیدن آب زیاد: آب و مایعات مفید تا حد زیادی از بروز یبوست و شقاق ناشی از آن جلوگیری می‌کنند. زیرا سفت شدن مدفوع به دلیل کم آبی رخ می‌دهد و نوشیدن بیشتر آب می‌تواند این مشکل را رفع کند.
- سیتز بات: سیتز بات در واقع نشستن در آب گرم برای مدت ۱۵ دقیقه است. این راه‌کار خانگی روند درمان شقاق را تسریع می‌بخشد. انجام روزی ۲ تا ۳ بار سیتز بات موجب می‌شود علائمی نظیر سوزش و خارش ناشی از شقاق بهبود یابد.
- استفاده از روغن‌ها و کرم‌ها: روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل و آلوئه‌ورا کمک زیادی به بهبود زخم مقعدی می‌کنند. بنابراین توصیه می‌شود تا مقعد را به کمک این روغن‌های طبیعی ماساژ داده و چرب کنید. استفاده از روغن‌ها و کرم‌های مناسب به عنوان بهترین درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست شناخته می‌شوند. ویتامین E نیز برای بهبود زخم مقعدی کاربرد زیادی دارد. زیرا این ویتامین در بهبود زخم‌ها از جمله زخم مقعدی موثر است. می‌توانید کپسول ویتامین E را تهیه کرده و با قیچی برش بزنید. سپس با محتویات داخل آن روزی دو بار زخم مقعدی را ماساژ دهید. استفاده از پماد رکتول نیز می‌تواند به درمان شقاق مقعد کمک زیادی بکند.
گیاهان دارویی برای درمان زخم مقعدی
استفاده از گیاهان دارویی مختلفی نظیر آلوئه‌ورا، بابونه و اسطوخودوس برای درمان شقاق توصیه می‌شود. این گیاهان خاصیت تسکین دهندگی داشته و موجب احیاء بافت‌های آسیب دیده مقعد می‌شوند.
برای استفاده از گیاه آلوئه‌ورا باید ژل آن را استخراج کرده و سپس روی پوست ناحیه مقعد بمالید. از بابونه و اسطوخودوس به ۳ شیوه مختلف برای بهبود زخم مقعدی می‌توان استفاده کرد:
- به صورت دمنوش
- به صورت روغن موضعی و مالیدن روی مقعد
- نشستن در حمام آب گرم و گیاه بابونه و اسطوخودوس
اصلاح سبک زندگی برای جلوگیری از بروز مجدد شقاق مقعدی
برای پیشگیری از زخم مقعدی باید رژیم غذایی مناسبی داشت. ورزش و داشتن تحرک نیز روی وضعیت سیستم گوارش و جلوگیری از یبوست و عوارض آن موثر هستند.
رژیم غذایی مناسب
در رژیم غذایی پیشگیرانه از یبوست و در نتیجه زخم مقعدی باید مقادیر مناسبی فیبر وجود داشته باشد. فیبر ماده‌ای است که حرکات روده‌ای را تسهیل می‌کند و مانع از ابتلا به یبوست می‌گردد. کلم بروکلی، نخود فرنگی و انواع توت‌ها از منابع سرشار از فیبر به شمار می‌روند.
ورزش‌های مفید برای سیستم گوارش
بعضی از ورزش‌ها نظیر دوچرخه سواری و پیاده‌روی روی عملکرد سیستم گوارش بدن اثر می‌گذارند. یوگا و تمرینات آن نیز در گروه ورزش‌هایی قرار می‌گیرند روی سیستم گوارش تاثیرات مثبتی به جا می‌گذارند. بنابراین برای جلوگیری از شقاق مقعدی ناشی از آن باید به سراغ این گروه از ورزش‌های مفید برای سیستم گوارش رفت.
پیشگیری از زخم مقعدی و شقاق مقعدی
با پیشگیری از شقاق مقعدی از درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست بی‌نیاز خواهید بود. در این بخش خواهیم گفت که چگونه از بروز شقاق مقعدی جلوگیری کنیم.
اولین اقدام مهم برای مبتلا نشدن به شقاق مقعدی درمان به موقع یبوست است. استفاده از مسهل‌ها برای مدیریت و درمان یبوست کمک زیادی به فرد می‌کنند. رعایت نکات بهداشتی نیز از دیگر فاکتورهای مهم در پیشگیری از زخم‌های مقعدی محسوب می‌شوند.
در صورت عدم بهبودی، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درمان‌های خانگی روی وضعیت شقاق مقعدی اثر چندانی به جا نگذاشت باید به دکتر متخصص گوارش مراجعه شود . همچنین در صورت ابتلا به زخم مقعدی حاد نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های تخصصی آغاز شود.
خونریزی مداوم، دردهای شدید در ناحیه مقعد و عفونت از نشانه‌های شقاق حاد هستند. پزشک با تجویز داروهای مناسب یا روش‌های درمان تهاجمی نظیر جراحی برای درمان زخم مقعدی حاد اقدام می‌کند.
نتیجه‌گیری
برای درمان خانگی زخم مقعدی بر اثر یبوست می‌توان از روغن‌های گیاهی و ویتامین E استفاده کرد. همچنین نوشیدن آب زیاد و و استفاده از برخی گیاهان دارویی نظیر آلوئه‌ورا و بابونه نیز برای درمان شقاق موثر است. با تغییر سبک زندگی و اصلاح رژِم غذایی می‌توان تا حد زیادی از بروز این عارضه دردناک جلوگیری نمود.
اثربخشی ورزش‌های مفید برای سیستم گوارش نظیر پیاده‌روی را هم نباید نادیده گرفت. نکته مهم اینکه در صورت عدم بهبود زخم مقعدی با درمان خانگی باید با پزشک متخصص مراجعه کرد. بعلاوه توصیه می‌شود با مراجعه به موقع به پزشک از مزمن شدن یبوست و بروز زخم مقعدی هم جلوگیری شود.