افسردگی بعد از زایمان چقدر طول می کشد؟
افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد و دلایل و علائم آن چیست؟! با توجه به شایع بودن افسردگی بعد از زایمان داشتن اطلاعات و آگاهی در این زمینه ضرورت زیادی دارد. مادران بعد از زایمان و به ویژه در هفتههای اول دچار تغییرات خلقی زایمان میشوند.
این تغییرات خلقی در بسیاری از مواقع غم پس از تولد نوزاد تعبیر میگردد. در حالی که در اغلب موارد نوعی اختلال جدی روانی به شمار میآید که نیاز به توجه و درمان دارد. تغییرات هورمونی و کاهش ناگهانی استروژن و پروژسترون در بدن مادران از دلایل اصلی بروز افسردگی بعد از زایمان است. خستگی و مسئولیتهای جدید نیز از دیگر عواملی هستند که روی کیفیت زندگی و بروز مشکلات روانی مادران موثر میباشند.
در وهله اول مادران باید بدانند که این تغییرات خلقی بعد از زایمان طبیعی است. در نتیجه تنها در صورت طولانی شدن نیاز به مداخلات پزشکی دارد. شناخت مدت زمان طبیعی افسردگی بعد از زایمان روی روند درمان و بهبود مادران نقش به سزایی دارد. آگاهی کامل از وضعیت مادران بعد از زایمان در روند درمان و بهبود آنها اهمیت بالایی دارد.
علائم و نشانههای افسردگی پس از زایمان
برای اینکه بدانیم افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد باید به موقع آن را شناسایی کنیم. شناخت علائم و نشانههای افسردگی بعد از زایمان به تشخیص زودهنگام آن کمک میکند.
تفاوت بین بیبی بلوز و افسردگی پس از زایمان
نوسانات خلقی زایمان معمولا در سطوح مختلفی بروز پیدا میکند. افسردگی خفیف بعد از زایمان بیبی بلوز نامیده میشود که حالتی موقتی است. اغلب مادران (در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد) در روزهای اول بعد از زایمان علائم بیبی بلوز که عبارتند از:
- نوسانات خلقی زایمان
- گزیههای بدون دلیل بعد از زایمان
- تحریک پذیری
- و اضطراب مادران
را تجربه میکنند. این احساسات در حدود ۲ هفته ادامه یافته و سپس بهبود مییابد. خوشبختانه افسردگی خفیف بعد از زایمان یا همان بیبی بلوز نیاز به درمان تخصصی ندارد. این در حالیست که افسردگی بعد از زایمان پایدارتر و طولانیتر بوده و علائم آن نیز شدیدتر است.
مادرانی که به افسردگی بعد از زایمان دچار میشوند احساس بیارزش بودن میکنند. آنها نسبت به نوزاد خود بیتفاوت بوده و اضطراب غیر قابل کنترلی را تجربه میکنند. اصلیترین تفاوت بین بیبی بلوز و افسردگی بعد از زایمان در مادران در:
- شدت علائم
- مدت زمان ماندگاری تغییرات خلقی
- میزان اختلال عملکرد مادر در زندگی روزمره
است.
ویژگی | بیبی بلوز (غم پس از تولد) | افسردگی پس از زایمان |
زمان شروع | ۲ الی ۳ روز بعد از زایمان | ۴ هفته اول بعد از زایمان |
مدت زمان | اغلب ۲ الی ۳ هفته | هفتهها یا ماهها |
علائم و نشانهها | نوسانات خلقی- گریههای بدون علت- اضطراب خفیف | افسردگی شدید- احساس ناامیدی و بیعلاقگی به نوزاد |
شدت علائم | خفیف و موقتی | شدیدی و نیازمند به درمان |
نوع درمان | نیاز به درمان تخصصی ندارد- با حمایت عاطفی خانواده بهبود مییابد | نیاز به دارو درمانی- روان درمانی یا هر دو متد |
بدون درمان، علائم افسردگی پس از زایمان میتوانند ماهها و حتی سالها ادامه پیدا کنند. در مطالعه سایت hopkinsmedicine:
۲۵٪ از شرکتکنندگان حتی سه سال پس از تولد نوزادشان همچنان دچار افسردگی بودند. این فقط یک دلیل دیگر است که چرا ارزیابی و درمان سریع توصیه میشود.
علائم جسمی و روانی و عاطفی
اینکه افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد به علائم و شدت آنها بستگی دارد. هرچه این وضعیت در مادران زودتر تشخیص داده روند درمان و بهبود شریعتر خواهد بود. از نظر روانی مادرانی که به افسردگی بعد از زایمان مبتلا هستند دچار:
- احساس ناامیدی عمیق
- اضطراب شدید
- بیعلاقگی و بیتفاوتی به نوزاد
- احساس گناه
- ترس از ناتوانی در ایفای نقش مادری
- احساس سردرگمی
میشوند. در کنار این نشانههای روانی علائم جسمی مختلفی همچون:
- خستگی زیادی و طولانی مدت
- کاهش چشمگیر اشتها
- اختلالات خواب (شامل پرخوابی یا کم خوابی)
- کاهش سطح انرژی
نیز در این گروه از مادران بعد از زایمان مشاهده میشود. یکی دیگر از نشانههای افسردگی مادران بعد از زایمان حملات پانیک است. آمارها نشان میدهند ۱۰ الی ۲۰ درصد مادران از این اختلال روانی بعد از زایمان رنج میبرند.
دلایل و عوامل خطر افسردگی پس از زایمان
افسردگی بعد از زایمان ریشه در تغییرات هورمونی، عوامل محیطی و اجتماعی و عوامل روانی دارد. حتی سبک زندگی مادران نیز میتواند در بروز یا پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان نقش داشته باشد. اینکه افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد به عوامل بروز آن مرتبط است.
تغییرات هورمونی و بیولوژیک
یکی از اصلیترین و مهمترین عوامل بروز افسردگی بعد از زایمان تغییرات هورمونی شدید و ناگهانی است. در بدن مادران بعد از زایمان سطح هورمون پروژسترون و استروژن به سرعت کاهش پیدا میکند.
این افت ناگهانی میتواند منجر تغییرات خلق و خو در مادران گردد. از طرف دیگر عملکرد غده تیروئید نیز از دیگر علل افسردگی بعد از زایمان محسوب میشود. بنابراین لازم است نسبت به وضعیت جسمی مادران بعد از زایمان توجه ویژهای مبذول نمود. گاهی بیحالی و خستگیهای مداوم به علت مشکلات تیروئید بعد از زایمان است.
عوامل محیطی و اجتماعی
شرایط اجتماعی و محیطی نیز نقش پررنگی روی افسردگی بالینی و افسردگی بعد از زایمان دارند. گاهی کمبود حمایت عاطفی از سوی خانواده، مادران را در معرض احساسات منفی از جمله احساس تنهایی قرار میدهد.
احساس تنهای مادران گاهی ناشی از فشارهای فرهنگی و اجتماعی برای تبدیل شدن به مادر کامل ایجاد میشود. پژوهشها نشان دادهاند افسردگی بعد از زایمان در مادرانی که حمایت محیطی و اجتماعی مناسبی دریافت میکنند کمتر بروز میکند.
عوامل روانی و سبک زندگی
سلامت روان مادران قبل از بارداری و زایمان نیز روی وضعیت آنها روانی آنها اثر مستقیم دارد. اگر مادران قبل از بارداری به افسردگی یا اضطراب مبتلا باشند بیشتر در معرض افسردگی بعد از زایمان قرار دارند. سبک زندگی که شامل:
- رژیم غذایی مادران
- میزان فعالیت بدنی و ورزش
- سطح استرس روزانه
است هم از عوامل تاثیرگذار در بروز افسردگی بعد از زایمان میباشند. به همین دلیل توصیه میشود بعد از زایمان رژیمهای غذایی متعادل و غنی در کنار ورزشهای سبک داشته باشید. مدیریت استرس و خواب کافی نیز روی پیشگیری و درمان مشکلات روانی مادران بعد از زایمان نقش مهمی دارند.
افسردگی پس از زایمان چقدر طول میکشد؟
طول مدت افسردگی زایمان برای هر مادر با توجه به شرایط وی متفاوت خواهد بود. با این حال در شرایط کلی در حدود ۲ هفته تا ۶ ماه برای بهبود کامل تغییرات خلق و خوی مادران افسرده زمان نیاز است.
اگر مادران بعد از زایمان با بیبی بلوز یا افسردگی خفیف درگیر شده باشند ظرف چند هفته بهبود مییابند.اما اگر علائم برای مدت زمانی بیشتر از این حد طول بکشند نیاز به پیگیری جدی دارد. به طور کلی میتوان گفت زمان بهبود افسردگی مادران بعد از زایمان به عوامل مختلفی نظیر:
- شدت علائم
- میزان حمایت خانواده و اطرافیان
- وضعیت سلامت روان مادران قبل از زایمان
- میزان دسترسی به درمانهای مناسب
- شرایط اقتصادی
بستگی دارد. درمان افسردگی مادران در صورت فقدان شرایط مطلوب میتواند مدت زیادی طول بکشد. توصیه میشود در موارد طولانی حتما به روان درمانگر و مشاورهای روانشناس برای بهبود افسردگی بعد از زایمان مراجعه گردد.
جمعبندی و نکات پایانی
یکی از مشکلات روانی مادران بعد از زایمان که شیوع بالایی دارد افسردگی است. اینکه افسردگی بعد از زایمان چقدر طول میکشد به عوامل متعددی بستگی دارد. این مشکل روانی گاهی به صورت خفیف (بیبی بلوز) و گاهی به صورت شدیدتر در مادران مشاهده میگردد.
حمایت عاطفی خانواده، مراجعه به متخصص برای دریافت کمکهای حرفهای و اصلاح سبک زندگی از مهمترین عوامل دخیل هستند. سایت طبیبی نو پل ارتباطی شما و بهترین پزشکان و روانشناسان کشور در زمینه افسردگی بعد از زایمان است. مشاوره درمانی مادران به سلامت روحی زایمان و نشاط بیشتر آنها کمک زیادی میکند.