اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود
عصب کشی یا (Root Canal Treatment) فرایندی است که طی آن بافت زنده دندان (عروق و اعصاب) تخلیه و فضای خالی آن با مواد مخصوص پر می‌شود. این روش درمانی درد و عفونت را کنترل می‌کند و در حفظ ساختار دندان و ایجاد مشکلات جدی در آن موثر است. اما سوال بسیاری از مراجعین به دندانپزشکی این است که اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود؟ یا تأخیر در عصب کشی دندان چه عوارضی دارد؟
افراد زیادی به دلایل مختلف، از ترس و درد گرفته تا مشکلات مالی و حتی عدم آگاهی از انجام عصب‌کشی پرهیز می‌کنند. اگر دندان عصب کشی نشود عوارضی مانند درد شدید، گسترش عفونت در دهان، از دست دادن دندان، آبسه دندان و حتی تضعیف استخوان فک ایجاد خواهد شد. تمامی این موارد روند درمانی را پیچیده و گران‌تر می‌سازد. در این مطلب با دید جزئی‌تری به تعویق عصب کشی و پیامدهای آن خواهیم پرداخت.
عصب کشی دندان چیست و چرا انجام می‌شود؟
عصب‌زدایی دندان پوسیده با هدف عفونت‌زدایی ناحیه پالپ دندان و جلوگیری از پیشرفت آسیب‌ها انجام می‌شود. در واقع پس از بی‌حسی موضعی، متخصص دندانپزشکی با ایجاد سوراخی در پشت یا روی دندان به پالپ (بخش نرم و مرکزی دندان) دسترسی پیدا می‌کند. در این مرحله با ابزار مخصوص عصب دندان برداشته می‌شود و به کمک آنتی بیوتیک موضعی کانال‌های باز شده ضدعفونی خواهد شد. پس از پاکسازی کامل دندان، فضای خالی ایجاد شده توسط ابزار و مواد مخصوص پر می‌شود. در نهایت نیز روکشی روی دندان قرار می‌گیرد تا استحکام دندان و مواد درون آن حفظ شود.
دلایل اصلی نیاز به عصب کشی دندان
حال که مراحل عصب کشی دندان را می‌دانیم بهتر است نگاهی به علل نیاز به عصب کشی بیاندازیم. اتفاق‌های زیر همگی پالپ دندان را تحریک کرده و باعث التهاب و درد دندان خواهند شد:
- ایجاد پوسیدگی و خرابی در دندان
- ساییده شدن دندان‌ها
- آسیب‌های ناشی از ضربه
- شکستگی دندان
- آسیب‌های ایجاد شده در درمان‌های دندانپزشکی
اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود؟
حال می‌رسیم به این که عوارض عدم عصب کشی دندان چیست و چرا باید این روش درمانی را جدی گرفت. با توجه به گزارشات پزشکی و تحقیقات انجام شده، انجام ندادن عصب کشی و عدم اقدام به موقع دو دسته از عوارض فوری و عوارض بلند مدت را ایجاد می‌کند. طبق این گزارشها:
اگر عفونت پالپ دندان به درستی درمان نشود، وضعیت فقط بدتر خواهد شد. به همین دلیل باید درمان ریشه خود را به‌طور کامل انجام دهید. ممکن است درد گاهی اوقات ناپدید شود، اما این به معنای بهبود عفونت نیست. برعکس، این نشانه‌ای است که اعصاب داخل دندان عفونی شما از بین رفته‌اند. ممکن است دیگر دردی حس نکنید، اما عفونت همچنان در داخل دندان وجود دارد. در صورت عدم درمان، این عفونت می‌تواند به فک، مغز، جریان خون و سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد.
عواقب شدید عدم درمان عفونت دندان شامل:
- از دست دادن دندان
- درد فک
- آبسه‌های دندانی
- درد مفاصل
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- عفونت گسترده (سپسیس)
در ادامه به هر یک از این موارد خواهیم پرداخت:
عوارض فوری عدم عصب کشی دندان
از مهم‌ترین دلایل مراجعه به دندانپزشکی، وجود علائم درد و عفونت در دندان است. اگر دندان عصب کشی نشود، این علائم تشدید شده و گاهی صحبت کردن یا جویدن را برای شما غیرممکن خواهند ساخت. در ادامه عوارض و مشکلاتی که در مدت زمان کوتاهی بعد از پرهیز از عصب‌کشی مشاهده خواهد شد می‌پردازیم:
- درد شدید: از بارزترین عوارض عدم درمان دندان عفونی که ممکن است مداوم یا زمان تحریک دندان (جویدن، صحبت کردن و…) ایجاد شود.
- گسترش عفونت به نواحی دیگر: امکان سرایت عفونت به بافت‌های اطراف و ایجاد درد و تورم بیشتر وجود دارد.
- التهاب لثه: قرمزی و التهاب لثه و حتی خونریزی آن‌ها بر اثر مشکلات ناشی از عفونت دندان شایع است.
- تب و علائم عمومی: سردرد، تب و احساس ناخوشی در صورت تداوم عفونت در دندان ایجاد می‌شود.
- آبسه، ورم و نکروز: تکثیر باکتری در دهان آبسه موضعی یا مزمن ایجاد می‌کند و شاهد یک برجستگی شبیه به جوش در اطراف دندان یا ورم شدید در بافت صورت خواهید بود.
عواقب بلندمدت عدم عصب کشی دندان
به تعویق انداختن درمان عصب کشی دندان، می‌تواند آسیب‌های جدی و عمیق‌تری را با گذشت زمان برای شما ایجاد کند. در ادامه شایع‌ترین عوارض بلند مدت عدم درمان دندان با عصب کشی را مشاهده می‌کنید:
- از دست دادن دندان: اگر دندان عصب کشی نشود، گسترش آسیب و عفونت آن ممکن است تا جایی پیش رود که دندان دیگر قابل نگه‌داری نباشد.
- آسیب به استخوان فک: عفونت مزمن می‌تواند به تحلیل استخوان منجر شود. این آسیب می‌تواند ساختار فک را دگرگون سازد.
- تاثیر بر دندان‌های مجاور: گسترش عفونت، تغییر ساختار فک، پوسیدگی ریشه دندان و… به مرور زمان در دندان‌های مجاور نیز ایجاد و روش‌های درمانی دندان آسیب دیده با پیچیدگی بیشتری همراه می‌کند.
- هزینه درمانی بیشتر: با وجود این که بسیاری به دلیل مشکلات مالی از عصب‌کشی پرهیز می‌کنند، عقب انداختن این اقدام می‌تواند به پوسیدگی‌های عمیق دندان منجر شده و هزینه عصب کشی دندان را بیشتر کند.
نشانه‌ها و علائم نیاز به عصب کشی دندان
اقدام به موقع برای درمان دندان می‌تواند روند کار را تسهیل سازد. در این راستا باید به علائم نیاز به عصب کشی، آگاه باشید. در ادامه علائم اولیه دندان برای نیاز به عصب کشی را مشاهده می‌کنید:
- درد مداوم یا درد حین جویدن غذا
- حساسیت دندان به گرما و سرما
- تغییر رنگ دندان‌ها و لثه
- تورم و حساسیت در لثه
- ایجاد برآمدگی یا جوش در اطراف دندان (آبسه دندان)
- بوی نامطبوع دهان
چه‌طور بفهمیم دندان ما نیاز به عصب کشی دارد؟
با علائم عفونت در دندان و نیاز به عصب کشی آشنا شدیم. در همه موقعیت‌ها عصب کشی دندان لازم نخواهد بود. شما در صورت مشاهده این علائم باید به کلینیک دندانپزشکی معتبر مراجعه کرده و توسط پزشک ویزیت شوید. علاوه بر این تهیه رادیوگرافی دندان نیز روند تشخیص مشکل و روش درمان درد دندان یا سایر مشکلات آن موثر لازم خواهد بود.
گزینه‌های درمانی جایگزین عصب کشی
درمان‌های جایگزین عصب کشی، اقداماتی هستند که در مواقع خاص توسط پزشکان پیشنهاد می‌شود. در ادامه برخی از شایع‌ترین روش‌های درمانی جایگزین عصب کشی را مشاهده می‌کنید:
- کشیدن دندان و قرار دادن ایمپلنت به جای آن
- استفاده از آنتی بیوتیک‌ها
- ترمیم موقت دندان
عصب کشی یا کشیدن دندان!
اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود؟ آیا می‌توان به جای آن دندان را کشید؟ عصب کشی با هدف حفظ دندان طبیعی انجام می‌شود و دوره نقاهت کوتاه‌تری نسبت به کشیدن دندان دارد. عصب کشی احتمال عفونت مجدد را نیز کاهش می‌دهد. با این وجود تنها زمانی می‌توان از عصب کشی استفاده کرد که شرایط لثه و استخوان مناسب باشد و این روش به لق شدن دندان منجر نشود.
کشیدن دندان روشی کم‌هزینه و آسان‌تر است اما در صورتی که جای دندان با ایمپلنت پر نشود، در دراز مدت مشکلاتی مانند عفونت، تغییر حالت فک، تضعیف استخوان، حرکت دندان‌ها و… را شاهد خواهید بود. به همین دلیل عصب کشی نسبت به کشیدن دندان اولویت دارد.
مراقبت‌های پس از عصب کشی دندان
حال که پاسخ دادیم، اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود، بهتر است به این نکته بپردازیم که عصب کشی تمام روند درمان نیست. مراقبت‌های بعد از عصب کشی دندان نیز به اندازه درمان اهمیت دارند. در ادامه توصیه‌های مهم پزشکی برای مراقبت از دندان عصب کشی شده را مشاهده می‌کنید:
- مصرف به موقع تمامی داروهای تجویز شده توسط پزشک به خصوص آنتی بیوتیک‌ها
- رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از رشد مجدد باکتری‌ها
- فشار ندادن قسمت بی حس دهان بعد از عصب کشی
- توجه به برنامه غذایی بعد از درمان
- ویزیت دوره‌ای برای بررسی شرایط دهان و دندان
نقش ترمیم و روکش دندان پس از عصب کشی
دندان عصب کشی شده همواره در معرض شکستن و پوسیدگی قرار دارد. روکش دندان از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری می‌کند و ترمیم دندان راه ورود عفونت و باکتری‌های جدید را مسدود می‌سازد. پس استفاده از روکش دندان و هم‌چنین محافظت از آن ضروری خواهد بود.
پیشگیری از نیاز به عصب کشی دندان
اگر از عصب کشی می‌ترسید، هزینه آن برای شما زیاد است یا هر دلیل دیگری برای تحمل درد دندان بدون عصب کشی دارید، بهتر است اقداماتی را انجام دهید تا با حفظ سلامت دندان از این روش درمانی بی‌نیاز شوید. در ادامه نکات بهداشتی مهم برای جلوگیری از دندان‌درد و عفونت آن را مشاهده می‌کنید:
- حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
- نخ دندان را فراموش نکنید.
- از دهان‌شویه و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
- از خوردن غذای سفت خودداری کنید.
- نوشیدنی و غذاهای اسیدی را از رژیم خود حذف کنید.
- حین بازی، ورزش و سایر فعالیت‌ها از دندان خود محافظت کنید.
چگونه می‌توانیم از عفونت دندان جلوگیری کنیم؟
در ادامه چند توصیه علمی و پزشکی را برای جلوگیری از عفونت دندان مشاهده می‌کنید:
- هرگونه درد و سایر علائم پوسیدگی در دندان را جدی بگیرید و به دندانپزشکی مراجعه کنید.
- حفره‌های موجود در دندان را پر کنید تا به عصب آسیبی وارد نشود.
- سلامت دندان‌های خود را به صورت دوره‌ای چک کنید.
نتیجه‌گیری
در این مطلب با عصب کشی آشنا شدیم و فهمیدیم اگر دندان را عصب کشی نکنیم چه می‌شود! اگر دندان عصب کشی نشود با درد شدید، عفونت بیشتر، پخش شدن پوسیدگی و حتی آسیب به استخوان دهان مواجه خواهید شد. گاهی استفاده از روش‌های درمانی جایگزین می‌توانند این عوارض را کنترل کنند اما در صورت تعیین روش درمانی عصب کشی بهتر است نسبت به انجام آن اقدام کنید.
یادتان نرود اولین و بهترین کار حفظ سلامت دندان‌ها به کمک توصیه‌های پزشکی و بهداشتی است. با این وجود هرگاه علامتی از پوسیدگی یا عفونت در دندان خود مشاهده کردید، در اسرع وقت به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. ویزیت به موقع دندان می‌تواند روند درمانی آن را سریع‌تر و ساده‌تر سازد و حتی در مواردی شما را از عصب کشی بی‌نیاز کند.