آیا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد؟

بسیاری از افراد در اثر احساس شدید ترس، خشم یا اضطراب دچار حمله عصبی یا پانیک اتک می‌شوند که با علائم متعددی چون تنگی نفس، گرفتگی عضلات، حس مرگ و… همراه است. در اکثر منابع بین المللی از افزایش فشار خون به عنوان یکی از عوارض شایع  پانیک کردن، نام برده می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده، عوامل روانشناختی می‌توانند بر فشار خون موثر باشند؛ به همین دلیل است که حین حملات پانیک، سیستم عصبی فعال شده و فشار خون افزایش می‌یابد. پس پاسخ به این سوال که ایا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد باید گفت بله؛ اما می‌توان این مشکل را کنترل کرد! در منبع بالا هم به این موضوع اشاره شده که:

پانیک و فشار خون بالا، هر دو در صورت تکرار مداوم می‌توانند مشکلات مختلفی را در بدن از جمله قلب و عروق، سیستم کلیه، بینایی و حالات روانی ایجاد کنند. به این ترتیب اگر با هر یک از آن‌ها مواجه می‌شوید، بهتر است جهت معاینه و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.

حمله پانیک چیست؟

حملات پانیک (Panic Attack) به احساس اضطراب یا ترس بسیار شدید همراه حس مرگ گفته می‌شود که علائم جسمانی و روانی مختلفی را در افراد ایجاد می‌کند. این که هر فرد در طول زندگی خود و مواقع حساس حمله عصبی را تجربه کند، امری طبیعی است؛ اما اگر این حملات در فواصل کوتاه هفتگی یا ماهانه تکرار شوند، می‌گوییم فرد به اختلال پانیک دچار شده است. در ادامه علائمی که می‌تواند نشان‌دهنده ایجاد حمله پانیک باشد را مشاهده می‌کنید:

• تپش قلب، فشردگی در قفسه سینه و احساس تنگی نفس
• عدم تعادل و سرگیجه، ضعف شدید
• احساس نگرانی، وحشت یا استرس بسیار شدید و ایجاد حس دیوانگی
• تهوع و ناراحتی‌های شکمی
• کرختی در بدن و حس مورمور یا گرفتگی عضلات
• لرز شدید یا گُرگرفتگی

دلایل و عوامل ایجاد حمله پانیک

آشنایی با دلایل بروز حملات وحشت و فشار خون نقش مهمی در کنترل و برخورد با آن دارد. در ادامه شایع‌ترین دلایل ایجاد پانیک و فشار خون بالا را بررسی می‌کنیم:

• عوامل محیطی مانند تجربیات تلخ و استرس‌زا و تروماتیک از جمله مرگ عزیزان، ورشکستگی و… احتمال ایجاد حمله عصبی را زیاد می‌کند.
• اختلالات روانی، مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی یا اختلالات PTSD فرد را در معرض فشار عصبی قرار می‌دهد.
• مشکلات جسمی و بیماری‌های قلبی و تنفسی علائم حملات را تشدید می‌کند.
• ژنتیک و عوامل وراثتی احتمال تجربه حمله پانیک را تا هشت برابر بیشتر می‌کند.

فشار خون چیست و چه عواملی بر آن تأثیر می‌گذارند؟

فشار خون (Blood Pressure) نیروی وارد از سمت خون به دیواره شریان‌ها است که در حالت نرمال باید حدود  ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه باشد. فشار خون بالا به حالتی اطلاق می‌شود که فشار خون سیستولیک بدن بالای ۱۲۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولیک بالای ۸۰ میلی‌متر جیوه باشد.

فشار خون بالا می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و مشکلات کلیوی را افزایش دهد. با توجه به این که در جواب به سوال ایا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد پاسخ مثبت دادیم، باید در راستای کاهش اثر اضطراب بر فشار خون تلاش کنیم.

در ادامه عواملی که می‌توانند بر فشار خون موثر باشند را بررسی می‌کنیم:

• تاریخچه خانوادگی و ژنتیک
• استرس و اضطراب و هیجانات بیش از حد
• سن، وزن و میزان فعالیت بدنی
• میزان الکل و دخانیات مصرفی
• مصرف داروها مانند داروهای استروئیدی
• میزان خواب و کیفیت آن
• رژیم غذایی ناسالم و مصرف زیاد نمک، چربی و غذاهای فست فودی

ارتباط اضطراب با فشار خون

استرس و اضطراب روی ترشح هورمون‌ها، ضربان قلب، شریان خون در بدن و فشار خون موثر هستند. لازم به ذکر است که تجربه اضطراب و فشار خون بالا امری موقتی است. با این حال اگر این این اتفاق زیاد رخ دهد، در طولانی مدت خطرات زیادی را برای بدن به وجود خواهد آورد.

 بررسی چگونگی تأثیر اضطراب و استرس بر فشار خون

حین تجربه حمله پانیک و فشار خون عصبی، فرد میزان زیادی از استرس، ترس و هیجانات منفی را تجربه می‌کند. پس منطقی است که افزایش فشار خون به دلیل استرس در این شرایط بیشتر باشد. در ادامه به این که ایا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد و چگونه این اتفاق می‌افتد می‌پردازیم.

زمانی که فرد حمله اضطراب را تجربه می‌کند، بدن در حالت جنگ یا گزیر قرار می‌گیرد. این پاسخ فیزیولوژیکی بدن به طور کلی شامل سه مرحله هشدار (فعال شدن سیستم عصبی مرکزی)، مقاومت (تلاش برای برگشت به حالت عادی و مقابله) و فرسودگی (ایجاد خستگی یا کرختی) می‌شود.

یکی از مهم‌ترین واکنش‌های بدن در این شرایط ترشح هورمون‌های استرس آدرنالین و و کورتیزول است. این هورمون‌ها باعث تپش قلب هنگام استرس و تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شوند که در نهایت فشار خون را افزایش خواهد داد. عوامل مختلف زیر می‌توانند بر شدت و علائم افزایش فشار خون موثر باشند:

• هرچه حمله طولانی‌تر باشد، تاثیر آن بر فشار خون بیشتر خواهد بود.
• سطح اضطرابی که تجربه می‌شود بر بالا رفتن فشار خون موثر است.
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی و عروقی، علائم و عوارض را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

متاسفانه برخی افراد در مقابل فشارات عصبی و موقعیت‌های استرس‌زا، به رفتارهای ناسالم از جمله سیگار کشیدن، پرخوری، کم‌تحرکی، خواب زیاد و… روی می‌آورند. این عادات می‌توانند عوارض تجربه حملات اضطرابی را تشدید کرده و بر فشار خون و بیماری‌های قلبی موثر باشند.

شباهت علائم حمله پانیک و فشار خون بالا

تشابه علائم حمله پانیک و فشار خون بالا، برخی را در تشخیص مشکل دچار سردرگمی می‌کند. تپش قلب، تعریق، تنگی نفس، سرگیجه و حس اضطراب در هر دوی این حالات بروز پیدا می‌کند. در حملات پانیک این علائم ناگهانی و شدید اما کوتاه مدت هستند اما در اثر بیماری فشار خون آن‌ها را به تدریج مشاهده خواهیم کرد.

روش‌های مدیریت حملات پانیک و فشار خون بالا

کاهش استرس و ریسک فشار خون بالا با هدف پیشگیری از حملات پانیک و کنترل علائم و عوارض آن باید توسط افراد مستعد انجام شود. در ادامه بهترین راه کاهش اضطراب و چگونگی کاهش فشار خون ناشی از استرس را بررسی می‌کنیم:

استفاده از تکنیک‌های آرامش بخش

• تمرینات تنفسی: تنفس عمیق از بطن شکم و استفاده از تکنیک ۴-۷-۸ (به ترتیب زمان دم، نگه داشتن هوا و بازدم)
• یوگا و مدیتیشن: انجام تمرینات مراقبه و تمرکز و تکنیک‌های یوگا برای آرام‌سازی ذهن و بدن

تغییرات سبک زندگی

• خواب کافی و منظم
• تغییر در رژیم غذایی و افزایش مصرف ویتامین‌ها
• ورزش منظم و افزایش فعالیت بدنی
• قطع مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و…

داروهای ضد اضطراب و موثر بر فشار خون

• داروهای ضد افسردگی مانند ترازودون، میرتازاپین و دولوکستین (جلوگیری از حمله پانیک و فشار خون عصبی)
• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، پاروکستین، سیتالوپرام و سرترالین (افزایش سطح سروتونین در مغز و تنظیم خلق و خو)
• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز از جمله فنلزین، ایزوکاربوکسازید و ترانیل سیپرومین (تنظیم و کنترل سطح سروتونین خون و ایجاد حس بهتر و تجزیه دوپامین)
• مسدودکننده‌های بتا از جمله بیسوپرولول، پروپرانولول، آتنولول و کارودیلول (جلوگیری از رسیدن آدرنالین به گیرنده‌های بتای قلب و تپش قلب)
• بنزودیازپین‌ها مانند لورازپام و دیازپام (آرام‌بخش‌های ضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی)

مراجعه به متخصص

متخصص فشار خون و اضطراب یا یک روان‌شناس مجرب می‌تواند به کنترل حمله پانیک و فشار خون بالا کمک کند.

چرا کنترل استرس و پانیک برای سلامت قلب و عروق مهم است؟

استرس طولانی مدت و مزمن در اثر تجربه مداوم حملات اضطراب، عاملی برای تشکیل پلاک‌ها در شریان‌های خون در بدن خواهد شد. اگر در راستای کنترل و درمان حمله پانیک اقدام نکنید، به مشکلات جدی از جمله تپش قلب و حتی سکته قلبی دچار خواهید شد که ممکن است سلامت و حتی زندگی شما را به خطر بیاندازد.

حال که پاسخ مثبتی به سوال ایا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد دادیم، باید برای جلوگیری از اتفاق‌های ناگوار از بروز حملات پانیک و فشار خون بالا جلوگیری کنید. تغییر نگرش، مدیریت استرس و یادگیری روش‌های کنترل اضطراب در موقعیت‌های حساس، در کاهش علائم پانیک و فشار خون و احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی نقش مهمی دارد.

ایجاد تغییرات مثبت در زندگی خود و کاهش استرس برای سلامت قلب را به صورت مرحله به مرحله انجام دهید. زندگی در محیط‌های آرام، توجه به ورزش، خواب و رژیم غذایی، توجه به سلامت روان و آرامش شخصی و… می‌تواند از شما فردی قوی‌تر بسازد. علاوه بر این اگر از بیماری فشار خون یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای موثر بر حملات پانیک رنج می‌برید بهتر از در راستای کنترل و درمان آن‌ها اقدامات جدی داشته باشید.

نتیجه‌گیری

در این مطلب به سوال ایا حملات پانیک فشار خون را بالا میبرد و تأثیر پانیک بر قلب و عروق چیست پاسخ دادیم. متوجه شدیم که با توجه به تاثیر استرس و هیجانات منفی برا فشار خون بالا، حمله پانیک نیز می‌تواند باعث فشار خون عصبی شود و عوارض متعددی را در بدن شما به وجود آورد. اگر شما هم در فواصل زمانی کوتاه حملات پانیک را تجربه می‌کنید، هرچه سریع‌تر باید به یک مشاور یا متخصص برای کنترل این مشکل و هم‌چنین بررسی سلامت قلب و فشار خون خود مراجعه کنید.

در این مطلب روش‌های متعددی برای کنترل استرس و حمله پانیک و فشار خون بالا معرفی شد. البته بهتر است تمامی این اقدامات از جمله مصرف داروها و روش‌های درمانی فشار خون و استرس تحت نظر پزشک مجرب انجام شود تا تاثیرگذاری بیشتر و سریع‌تری داشته باشد.