عوارض لیفت صورت چیست، تا چه زمانی طبیعی است و چه زمانی باید نگران شویم؟

لیفت صورت می‌تواند افتادگی و شلی پوست را اصلاح کرده و جوانی را به شما بازگرداند. با این حال در این مسیر احتمال بروز عوارض نیز وجود دارد. از علائم طبیعی و موقتی مانند ورم و کبودی چند روزه، بی‌حسی موقت و… گرفته تا هماتوم، عفونت و اسکارهای نامطلوب. در موارد نادر حتی شاهد آسیب‌های عصبی نیز در لیست عوارض لیفت صورت هستیم. با این حال می‌توان گفت با مراقبت صحیح، انتخاب پزشک ماهر و معاینات دوره‌ای می‌توان تا حد زیادی از بروز این عوارض جلوگیری کرد. 

لیفت صورت چطور انجام می‌شود و چرا ممکن است عوارض ایجاد شود؟

در جراحی لیفت صورت یا Rhytidectomy معمولا برش‌هایی در ناحیه جلوی گوش، پشت گوش و خط رویش مو انجام می‌شود. از طریق این برش‌ها، پوست و لایه عضلانی، بافت همبند زیرین یا همان SMAS (Superficial Musculoaponeurotic System) یا لایه‌های عمیق‌تر به صورت کنترل شده لیفت و تثبیت می‌شوند.

با توجه به تکنیک مورد استفاده، میزان تغییر بافت‌ها و شرایط فرد و جراح احتمال بروز عوارض نیز متفاوت است. به طور کل در این روند ممکن است با موارد زیر درگیر شوید:

1. عوارض طبیعی و گذرا
2. عوارض جدی ولی قابل درمان
3. عوارض نادر

عوارض طبیعی و گذرای فیس لیفت

برخی از واکنش‌های بدن پس از عمل کاملا طبیعی و قابل انتظار هستند. این تغییرات بخشی از ترمیم بوده و معمولا بدون نیاز به مداخله پزشکی رفع می‌شود. عوارض جراحی کشیدن پوست صورت معمولا در هفته اول و دوم بروز پیدا می‌کنند و آگاهی از آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

۱- ورم

تجمع مایع میان بافتی به دلیل دستگاری بافت‌های پوستی، SMASو عروق کوچک تورم و التهاب را ایجاد می‌کند. این التهاب معمولا در هفته اول به اوج خود می‌رسد و با توجه به میزانش تا حدود یک ماه کاهش می‌یابد. البته رفع کامل التهاب به ۶ تا ۱۲ ماه زمان نیاز دارد.

۲- کبودی

شدت و محل کبودی در هر فرد و با توجه به روند جراحی متفاوت است. معمولا اطراف فک، زیر گوش و گردن بیشترین کبودی را دارند. دلیل این عارضه آسیب به رگ‌های خونی زیر پوست است و پزشکان آن را نگران‌کننده نمی‌دانند و حدودا طی ۲ هفته به طور طبیعی رفع خواهد شد.

۳- درد همراه با احساس فشار یا کشیدگی

بسیاری از افراد سفتی یا ضعف صورت را احساس نمی‌کند اما بروز آن که ناشی از آسیب و التهاب بافت‌های عضلانی و اعصاب حرکتی است طبیعی به شمار می‌رود. معمولا این عارضه نیز طی چند هفته و نهایتا ۱۲ هفته برطرف خواهد شد.

۴- بی‌حسی

در جریان عمل اعصاب حس سطحی دچار کشیدگی و التهاب می‌شود و در نتیجه فرد بی‌حسی یا احساس مور مور شدن را تجربه خواهد کرد. سرعت بازگشت حس به بافت صورت می‌تواند سریع باشد اما در مواردی تا یک سال نیز طول خواهد کشید.

۵- احساس سفتی و محدودیت در حرکات صورت

تورم و فشار اولیه و هم‌چنین ایجاد شبکه کلاژنی جدید در روند ترمیم هم انعطاف پوست و هم حرکات صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این محدودیت در هفته اول بیشتر به چشم می‌آید ولی عموما ارتباطی با آسیب‌های عصبی ندارد و به مرور رفع خواهد شد.

عوارض جدی لیفت صورت 

برخی از عوارض بعد از عمل لیفت صورت نیازمند توجه پزشکی، پیگیری دقیق و مداخله دارد. این عوارض لیفت صورت معمولا شناخته شده هستند و در صورت بروز علائم آن‌ها بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید تا با مدیریت صحیح رفع شوند. در صورت عدم پیگری امکان دائمی شدن آن‌ها یا تشدیدشان وجود دارد.

۱- هماتوم

تجمع خون در زیر پوست یا بافت‌های جابه‌جا شده را هماتوم می‌گویند که از عوارض شایع بوده و طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جراحی بروز پیدا می‌کند.

تحقیقی در سایت PubMed احتمال بروز را بین ۰.۶ تا ۱۴.۲ درصد گزارش کرده است. پارگی عروق کوچک، افزایش ناگهانی فشار خون یا عدم توجه به مراقبت‌های پس از لیفت صورت عوامل بروز هماتوم هستند. 

درد شدید و ناگهانی، ورم غیرطبیعی با افزایش سریع حجم در یک سمت صورت، تغییر رنگ یا براق شدن پوست، احساس فشار و نبض در ناحیه جراحی از علائم مهم این عارضه است. با مراجعه به موقع به پزشک، هماتوم در مطب یا اتاق عمل تحلیه می‌شود و پیامد دائمی نخواهد داشت. اگر هماتوم به موقع تخلیه نشود می‌تواند موجب اختلال در خون‌رسانی و نکروز پوستی شود. 

۲- سروما

تحریک و التهاب بافت‌های زیرپوستی یا واکنش به فضای خالی ایجاد شده می‌تواند باعث تجمیع مایع شفاف (سرم) در زیر پوست شود که به آن سروما می‌گویند. برجستگی نرم و قابل حرکت، احساس فشار و گاهی نشت مایع زرد از نواحی برش نشانه‌های سروما هستند. 

در اغلب موارد تخلیه سرپایی این مشکل را رفع می‌کند اما باید به موقع به پزشک مراجعه کرد. کاهش فشار خون حین عمل، استفاده از درن‌های جراحی مناسب و اجرای دقیق تکنیک‌ها احتمال بروز را کاهش خواهند داد.

۳- عفونت

برخلاف بسیاری از جراحی‌ها، عفونت در فیس‌لیفت شیوع زیادی ندارد اما ایجاد آن می‌تواند روند ترمیم را طولانی کند. علائم زیر نشان‌دهنده عفونت هستند:

• قرمزی و گرمی پوست
• درد فزاینده
• ترشح چرکی
• تب یا احساس کسالت عمومی

افرادی که دیابت کنترل‌نشده و سیستم ایمنی ضعیف دارند، سیگاری‌ها و کسانی که به مراقبت‌های بعد عمل توجه نمی‌کنند در معرض عفونت خواهند بود. در صورت بروز پزشک با توجه به شدت آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌کند یا نسبت به تخلیه و پاکسازی عفونت اقدام خواهد کرد.

۴- خونریزی تاخیری

فعالیت زیاد یا سنگین، ضربه، بالا رفتن ناگهانی فشار خون و… می‌تواند در روزهای پس از عمل خونریزی ایجاد کند. شاید مقادیر کم این خونریزی اورژانسی نباشد اما در صورت افزایش ورم، درد یا خونریزی از محل بخیه باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

۵- عوارض بیهوشی  

در لیفت صورت، بیهوشی عمومی معمولاً ایمن است اما می‌تواند عوارضی ایجاد کند. اغلب این عوارض خفیف و موقتی‌اند و طی چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شوند.

عوارض رایج و خفیف

• تهوع و استفراغ: شایع‌ترین پیامد؛ معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف می‌شود.
• گلودرد یا گرفتگی صدا: به‌دلیل لوله‌گذاری؛ ۱–۳ روز باقی می‌ماند.
• سرگیجه، خواب‌آلودگی، گیجی: چند ساعت اول پس از عمل.

عوارض کمتر شایع

• افت فشار خون یا فشار خون بالا: به‌دلیل واکنش بدن و داروها، معمولاً قابل کنترل است.
• لرزش یا احساس سرما: واکنش طبیعی بدن پس از خروج از بیهوشی.
• سردرد یا خشکی دهان: اغلب به کم‌آبی یا داروهای بیهوشی مرتبط است.

عوارض نادر اما مهم

• واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی: بسیار کم‌رخداد اما جدی.
• مشکلات تنفسی کوتاه‌مدت: معمولاً تحت نظر پزشک سریع رفع می‌شود.
• اختلال موقت حافظه در افراد بالای ۶۰ سال: قابل برگشت است. 

۶- نکروز پوستی

بین عوارض لیفت صورت، نکروز نادر اما مهم است که به دلیل قطع خونرسانی به بخشی از پوست ایجاد می‌شود. اگر جراحی تنها روی لایه سطحی پوست باشد یا بیمار دخانیات مصرف کند احتمال بروز بیشتر خواهد بود. علائم شامل موارد زیر است:

• تغییر رنگ پوست به بنفش، سیاه یا قهوه‌ای تیره
• درد یا بی‌حسی موضعی
• ایجاد زخم بعد از چند روز

ترمیم کند، نیاز به احتمال جراحی و ایجاد اسکارهای نامطلوب از پیامدهای نکروز هستند. این عارضه با دبریدمان (Debridement)، پانسمان‌ تخصصی و در صورت لزوم ترمیم با جراحی کنترل می‌شود.

مقایسه عوارض موقتی و جدی

عوارض نادر ریتیدکتومی

برخی عوارض بعد از عمل لیفت صورت شیوع زیادی ندارد اما در صورت اجرای نادرست جراحی، عدم توجه به مراقبت‌های بعد عمل و… در مواردی ایجاد می‌شوند.

اسکار نامطلوب و مشکلات زیبایی

اکثر اسکارهای لیفت صورت ظریف و قابل پنهان‌سازی هستند اما در صورت اختلالات ژنتیکی، فشار بیش از حد پوست، نکروز و مراقبت ناکافی از زخم ممکن است مشکلات زیر به وجود آید:

• اسکارهای پهن یا برجسته
• چسبیدگی لاله گوش
• بالا رفتن خط رویش مو
• عدم تقارن ظاهری صورت (به صورت دائمی)

لیزر، تزریق کورتیکواستروئید یا جراحی ترمیمی اقداماتی هستند که برای رفع این مشکلات زیبایی انجام می‌شوند.

آسیب به اعصاب صورت

پزشک سایت Scottsdale facial plastics می‌نویسد: “یکی از ترسناک‌ترین عوارض جراحی لیفت صورت، ضعف دائمی صورت به دلیل آسیب عصب صورت است. عصب صورت عصبی است که عضلات صورت را کنترل و حرکت می‌دهد و اگر از بین برود، صورت می‌تواند به طور دائم ضعیف شود. خوشبختانه، این عارضه بسیار نادر است و گزارش شده است که بین ۱٪ تا ۰.۱٪ موارد رخ می‌دهد.”

آسیب اعصاب حرکتی باعث ضعف در بالا بردن ابرو، افتادگی گوشه لب یا دشواری در حرکات ظریف صورت می‌شوند. معمولا طی چند ماه این آسیب رفع می‌شود اما در مواردی نادر آسیب‌های دائمی را نیز شاهد هستیم. گاهی نیز اعصاب حسی آسیب می‌بینند که با صبر، فیزیوتراپی و جراحی ترمیمی نسبت به درمان آن اقدام می‌شود.

در مجموع، جراحی لیفت صورت در دست جراح متخصص و با رعایت اصول صحیح، عوارض کم‌تری نسبت به سایر جراحی‌های زیبایی دارد؛ اما مانند هر عمل، نیازمند بررسی دقیق و آمادگی کامل است.

عوارض روان‌شناختی بعد از فیس لیفت

نمی‌توان تاثیرات روانی و نارضایتی برخی از بیماران پس از جراحی را نادیده گرفت. اما بدانید برخی از واکنش‌ها پس از جراحی طبیعی هستند و نیازمند صبوری شما خواهند بود؛ از جمله:

• شوک اولیه نسبت به ظاهر جدید: ناشی از ورم و کبودی اولیه است و معمولاً طی روزهای اول کاهش می‌یابد.
• اضطراب درباره نتیجه نهایی: به‌دلیل ظاهر موقت و نامنظم بافت‌ها در هفته‌های ابتدایی ایجاد می‌شود.
• کاهش موقتی اعتمادبه‌نفس: تغییرات اولیه صورت و محدودیت‌های اجتماعی کوتاه‌مدت بر احساس فرد اثر می‌گذارد.
• انتظارات غیرواقع‌بینانه: انتظار نتیجه آنی، بدون اسکار یا تغییرات کامل، احتمال نارضایتی را افزایش می‌دهد.

بهتر از قبل از عمل از روند طبیعی ترمیم، نتیجه جراحی و… اطلاعات کامل بدست بیاورید و با جراح خود مشاوره کنید.

راهکارهای پیشگیری و کنترل عوارض جراحی کشیدن پوست صورت

پیشگیری از عوارض لیفت نتیجه همکاری بیمار و جراح است. پس رعایت نکات زیر را جدی بگیرید:

اقدامات قبل از جراحی

• قطع سیگار: کاهش ریسک نکروز پوستی و بهبود گردش خون.
• کنترل فشار خون: جلوگیری از هماتوم و خونریزی پس از عمل.
• تنظیم داروهای رقیق‌کننده خون: کاهش احتمال خونریزی و تجمع خون زیر پوست.
• کنترل قند خون (دیابت): جلوگیری از عفونت و ترمیم کند زخم.
• انتخاب جراح دارای بورد تخصصی: کاهش عوارض جدی و افزایش کیفیت نتیجه نهایی.

اقدامات حین جراحی

• کنترل دقیق خونریزی: جلوگیری از هماتوم و سروما پس از عمل.
• انتخاب تکنیک مناسب (SMAS / Deep Plane): کاهش کشش غیرطبیعی و پیشگیری از اسکار نامطلوب.
• تثبیت درست بافت‌ها بدون کشش زیاد: پیشگیری از تغییر خط رویش مو، نکروز و ظاهر غیرطبیعی پوست.

اقدامات پس از جراحی

• استفاده صحیح از پانسمان و گن: کاهش ورم و کنترل خونریزی.
• پرهیز از فعالیت سنگین و خم شدن: جلوگیری از افزایش فشار و خونریزی.
• خوابیدن با زاویه مناسب سر: کاهش ورم و فشار روی بافت‌های جراحی‌شده.
• مصرف دقیق داروها (آنتی‌بیوتیک، مسکن): پیشگیری از عفونت و مدیریت درد.
• اجتناب از سیگار و الکل: حمایت از ترمیم مناسب و جلوگیری از عوارض پوستی.
• مراجعه منظم به جلسات پیگیری: ارزیابی روند ترمیم و مداخله به‌موقع در صورت نیاز.

جمع‌بندی

جراحی لیفت صورت مانند هر مداخله پزشکی با مجموعه‌ای از عوارض احتمالی همراه است. شناخت دقیق این عوارض به بیمار کمک می‌کند روند بهبود را به درستی ارزیابی و در صورت بروز علامت غیرطبیعی، سریع‌تر اقدام کند. در نهایت، توصیه می‌شود تصمیم‌گیری برای لیفت صورت بر اساس ارزیابی علمی، انتظارات واقع‌بینانه و مشاوره با جراح پلاستیک معتبر پیش رود تا بهترین و ایمن‌ترین نتیجه حاصل شود.