همه چیز درباره ی شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم

سرطان ریه به عنوان یکی از خاموش‌ترین انواع سرطان سالانه افراد زیادی را درگیر و سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد. با توجه به خطر بالای این مریضی، آگاهی و تشخیص زودهنگام آن اهمیت بسیار زیادی در جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی و درمان سرطان بدخیم دارد. شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم یکی از روش‌های درمانی موثر است که با هدف تخریب سلول‌های سرطانی و جلوگیری از درگیری قسمت‌های دیگر بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب به طور جامع داروهای شیمی درمانی سرطان ریه و این روش درمانی را با توجه به منابع خارجی بررسی می‌کنیم.

زمان استفاده از شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی درمان اصلی برای سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) است، اما پزشکان ممکن است از آن قبل یا بعد از جراحی، یا به‌جای جراحی، در سرطان ریه غیر سلول کوچک (NSCLC) نیز استفاده کنند.

• درمان کمکی (Adjuvant Therapy): شیمی‌درمانی که پس از جراحی سرطان ریه برای درمان باقی‌مانده‌های احتمالی سرطان انجام می‌شود.
• درمان نئوادجوانت (Neoadjuvant Therapy): شیمی‌درمانی که برای کوچک کردن تومور پیش از جراحی به‌کار می‌رود.

حتی افراد مسن مبتلا به سرطان ریه نیز می‌توانند این درمان را دریافت کنند. اگر به هر دلیلی امکان جراحی وجود نداشته باشد، ممکن است شیمی‌درمانی همراه با پرتودرمانی برای کوچک کردن تومور انجام شود.

webmd

شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم چیست؟

شیمی درمانی یا کموتراپی (Chemotherapy) به مجموعه‌ای از درمان‌ها اطلاق می‌شود که در آن از داروهای مختلف برای از بین بردن یا مهار گسترش سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. روش شیمی درمانی به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی درمان سرطان ریه بدخیم به شمار می‌رود که می‌تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از پروتکل درمانی سرطان استفاده شود. این روش در کنار جراحی ریه، پرتودرمانی یا رادیوتراپی ریه به بهبود بیماران کمک می‌کند. هدف اصلی از کموتراپی، جلوگیری از گسترش سرطان و کنترل متاستاز، کاهش اندازه تومور ریه و بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی و افزایش طول عمر آن‌ها است.

سرطان ریه به طور معمول به دو دسته سرطان سلول کوچک ریه (SCLC) و سرطان سلول غیر کوچک ریه (NSCLC) تقسیم می‌شود. نوع سرطان ریه سلول کوچک، گسترش سریع‌تر و جواب‌دهی کمتری نسبت به درمان دارد و در اکثر مواقع سرطان‌های بدخیم از همین نوع هستند. شیمی درمانی با آسیب زدن به DNA سلول‌های سرطانی، جلوی تکثیر آن‌ها را می‌گیرد و به مرور سلول‌های سرطانی را از بین خواهد برد.

موارد استفاده از شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم

داروهای شیمی درمانی سرطان ریه در سه موقعیت کاربرد دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• به عنوان درمان اولیه برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی و افزایش شانس موفقیت جراحی (نئوادجوانت)
• استفاده بعد از جراحی با هدف از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده
• استفاده در مرحله پیشرفته سرطان ریه با هدف کاهش علائم سرطان بدخیم ریه و افزایش طول عمر بیمار

دارو‌های شیمی درمانی مورد استفاده در سرطان ریه

داروهای شیمی درمانی سرطان ریه را می‌توان از نظر نوع مصرف (موضعی، تزریقی یا خوراکی)، عوارض و نحوه عملکردشان به دسته‌های متعدد تقسیم کرد. در ادامه به تقسیم‌بندی داروهای شیمی درمانی براساس عملکرد آن‌ها می‌پردازیم.

داروهای آلکیله‌کننده

این داروها از تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند و مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• کربوپلاتین (Carboplatin)
• سیس پلاتین (Cisplatin)
• سیکلوفوسفامید (Cyclophosphamide)
• آلترامین (Altretamine)

داروهای آنتی متابولیت

این دسته از داروها با دخالت در DNA و RNA سلول، از کپی‌برداری و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کند. در ادامه لیست داروهای پرمصرف این دسته را مشاهده می‌کنید:

• پاکلی تاکسل (Paclitaxel)
• جمسیتابین (Gemcitabine)
• اتوپوزاید (Etoposide)
• کپسیتابین (Capecitabine)
• کلوفارابین (Clofarabine)

داروهای هدفمند سرطان ریه

در درمان هدفمند با دارو، کنترل سرطان ریه از طریق مکانیزم‌های مختلفی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم انجام می‌شود:

• مهار رگ‌زایی
• تغییر در سیگنال سلولی
• تغییر در عملکرد پروتئین‌ها
• القای آپوپتوز
• تحریک سیستم ایمنی بدن

ترکیب داروهای شیمی درمانی

تاثیر داروها بر سلول‌های سرطانی با ترکیب چند مدل از آن‌ها می‌تواند بیشتر شود و به کاهش عوارض جانبی نیز کمک کند. ترکیب دارو در دوره‌های درمانی شیمی درمانی احتمال مقاومت دارویی را کمتر کرده و چند مکانیسم را به طور همزمان اجرا می‌کند. به طور معمول داروهای سیس پلاتین و کربوپلاتین به همراه دارویی دیگر در درمان سرطان ریه در مراحل اولیه رایج است. برای درمان‌های سرطان پیشرفته، ممکن است یک داروی درمانی هدفمند یا یک داروی ایمونوتراپی همراه با شیمی درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

مراحل و جلسات شیمی درمانی برای سرطان ریه

شیمی درمانی برای انواع سرطان ریه در مراحل مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.به طور معمول دوره اصلی شیمی درمانی در ۴ یا ۶ نوبت انجام می‌شود. در هر نوبت یک یا چند دارو تزریق و سپس یک دوره استراحت برای بیمار سرطانی در نظر گرفته می‌شود. در روند شیمی درمانی علاوه‌بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های سالم بدن نیز مورد حمله قرار می‌گیرند. به همین دلیل بعد از هر دوره تزریق یا مصرف دارو، زمانی برای بهبود بدن و ترمیم سلول‌های سالم داده می‌شود.

طول یک چرخه شیمی‌درمانی برای کنترل تومور (تزریق و استراحت) به وضعیت سلامت بیمار، نوع و دوز داروهای مورد استفاده، واکنش‌های بیمار به داروها،سطح تاثیرگذاری دارو بر سرطان و البته تشخیص پزشک معالج وابسته است. در مواردی احتمال دارد از شیمی درمانی نگه‌دارنده برای مدت زمان طولانی‌تر و با شدت کمتر با هدف پیشگیری از عود سرطان ریه استفاده شود.

اثرات جانبی شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان ریه

شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم با عوارض متعددی همراه است که شایع‌ترین آن‌ها را در ادامه مشاهده می‌کنید:

• مشکلات گوارشی مختلف
• کاهش سیستم ایمنی بدن (افزایش احتمال عفونت)
• خستگی، ضعف، کسالت عمومی و کاهش تمرکز
• کاهش سلول‌های خونی
• اختلالات لخته شدن خون
• ریزش موی موقت
• زخم دهان
• کاهش اشتها و کاهش وزن

به طور معمول متخصص با تجویز دارو شدت این عوارض را کاهش می‌دهد. مراقبت‌های درمانی و استفاده از روش‌های مکمل گیاهی نیز می‌تواند در این دوران کمک‌کننده باشد.

ترکیب شیمی درمانی با دیگر روش‌های درمانی

استفاده از شیمی درمانی در کنار روش‌های درمانی دیگر می‌تواند مقابله با سرطان ریه را موثرتر سازد. ترکیب شیمی درمانی و ایمونوتراپی، رادیوتراپی و جراحی ریه سه رویکرد رایج برای درمان سرطان ریه بدخیم است. پرتودرمانی به کوچک‌ کردن تومور یا تخریب بافت آن کمک می‌کند و ایمنوتراپی در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. جراحی ریه نیز با حذف بخش مشخصی از بافت سرطانی ریه، احتمال گسترش و تشدید سرطان را کاهش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

در این مطلب شیمی درمانی را به عنوان روشی موثر برای جلوگیری از گسترش سرطان ریه بدخیم و شکست آن معرفی کردیم. اگر به علائم سرطان آگاه باشید و پس از ابتلا به آن به موقع به پزشک مجرب مراجعه کنید با روش‌های درمانی موجود از جمله شیمی درمانی و ترکیب آن با سایر روش‌ها، احتمال درمان شما بیشتر خواهد بود. شیمی درمانی سرطان ریه بدخیم یک ابزار است و با پایبندی به برنامه درمانی و حفظ روحیه خود می‌توانید در مسیر بهبودی و زندگی باکیفیت قدم بردارید.