سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین چه ارتباطی با هم دارند؟
تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک در دوران بارداری علائم مختلفی را ایجاد می‌کند. تهوع، سوزش معده و نوسانات خلق و خو از جمله شایع‌ترین این علائم هستند. در این بین از سوزش معده می‌توان به عنوان رایج‌ترین عارضه بارداری در زنان نام برد. در فرهنگ و باورهای قدیمی سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین به یکدیگر مرتبط هستند.
عده‌ای سوزش و ترش کردن معده را نشان دهنده دختر بودن جنین در شکم مادر می‌دانند. در حالی که افزایش سطح هورمون پروژسترون در بارداری باعث شل شدن دریچه معده و مری در زنان می‌شود. در نتیجه اسید معده امکان بازگشت به سمت بالا را پیدا کرده و ایجاد سوزش معده می‌کند.
امروزه جنسیت جنین به روش‌های علمی مختلفی نظیر سونوگرافی و آزمایش‌های ژنتیکی قابل تشخیص است. همچنین هیچ شواهد علمی مبنی بر ارتباط بین سوزش معده و جنسیت جنینی وجود ندارد. چنین باورهای خرافی نادرست تنها بار روانی و استرس زنان باردار را افزایش می‌دهد.
برای بهبود سوزش معده در بارداری راهکارهای متعددی نظیر اصلاح رژیم غذایی، دراز نکشیدن بعد از غذا خوردن و دارو درمانی وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه ادامه این مقاله از طبیبی نو را مطالعه بفرمایید.
سوزش معده در بارداری: علل و دلایل علمی
یکی از شکایت‌های شایع زنان در دوران حاملگی سوزش معده و رفلاکس است. این مشکل بیشتر به علت تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک در بدن مادر ایجاد می‌گردد. بر اساس آمارهای منتشر شده در نشریات معتبر پزشکی در حدود ۴۵ تا ۸۰ درصد از زنان باردار به سوزش معده دچار می‌شوند. البته این عارضه بارداری در افراد مختلف در سطوح متفاوتی بروز پیدا می‌کند.
عضلات صاف بدن از جمله دریچه بین مری و معده به دلیل سطح بالا پروژسترون شل می‌شوند. همین امر عامل اصلی بازگشت اسید معده و سوزش آن است. شدت این عارضه در سه ماه سوم بارداری که رحم فشار زیادی به اعضای داخلی از جمله معده وارد می‌کند بیشتر است.
سوزش معده در بارداری با وجودی که بسیار آزاردهنده است اما عارضه‌ای بی‌خطر ارزیابی می‌شود. خواب و تغذیه مادران باردار تا حد زیادی تحت تاثیر مشکل سوزش معده در آن‌ها قرار می‌گیرد. بنابراین توصیه می‌شود پزشک متخصص داخلی خود را از این مشکل مطلع کنید تا راهکارهای درمانی برای آن پیشنهاد دهد.
جنسیت جنین و افسانه‌ها: بررسی علمی و فرهنگی
از گذشته دور در فرهنگ‌های مختلف تلاش می‌کردند تا از روی علائم بارداری جنسیت جنین را پیش‌بینی کنند. زیرا هنوز راهکار علمی و قطعی برای تشخیص جنسیت جنین وجود نداشت. در باورهای رایج گذشته سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط بوده‌اند.
افسانه های بارداری
سوزش معده در بارداری یعنی نوزادت پرمو خواهد بود.
حقیقت اینه که هیچ ارتباطی بین سوزش معده و میزان موی نوزاد وجود نداره. ممکنه در دوران بارداری سوزش معده زیادی داشته باشی ولی نوزادت کاملاً بی‌مو به دنیا بیاد. رفلاکس اسیدی (ترش کردن) در بارداری رایجه، اما معیار دقیقی برای این نیست که قراره چند تا کش یا گیره مو برای نوزادت بخری!منبع:bestcare
این عارضه در باورهای سنتی نشانه‌ای برای دختر بودن جنین محسوب می‌شد. بنابراین گفته می‌شد اگر زنی در دوران بارداری دچار سوزش معده نشود احتمالا پسر باردار است. این باورها به صورت نسل به نسل بدون اینکه پایه و اساس علمی داشته باشند منتقل شده است.
امروزه تحقیقات علمی نشان داده هیچ نوع ارتباط معناداری بین سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین وجود ندارد. نتایج علمی در این زمینه با بررسی تعداد بسیار زیادی از زنان باردار و در نظر گرفتن علائم آن‌ها انجام شده است.
سوزش معده و دیگر نشانه‌های بارداری تنها به دلیل تغیرات هورمونی و فیزیولوژیک در بدن مادر ایجاد می‌شوند. بنابراین نمی‌توان هیچ یک از علائم و عوارض بارداری را به جنسیت خاصی از جنین نسبت داد. برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه در دوران بارداری باید بین واقعیت و افسانه تفاوت قائل شد.
علائم سوزش معده و تشخیص‌های پزشکی
سوزش معده در دوران بارداری از جمله عارضه‌های بسیار آزاردهنده محسوب می‌گردد. به طوری که روی کیفیت زندگی و کیفیت خواب مادر باردار اثرات منفی زیادی به جا می‌گذارد و در برخی موارد به علت شدید بودن آن به دکتر متخصص گوارش مراجعه می کنند.
علائم سوزش معده در بارداری
سوز معده اغلب به صورت حس سوزش در ناحیه قفسه سینه در زنان باردار بروز پیدا می‌کند. همچنین ممکن است این عارضه را در پشت استخوان سینه نیز احساس کنند.
در بیشتر مواقع گسترش حس سوزش تا گلو ادامه پیدا می‌کند. سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط نبوده و بیشتر زنان این عارضه را تجربه می‌کنند. از دیگر علائم سوزش معده در بارداری عبارتند از:
- طعم ترش یا تلخ در دهان
- احساس بازگشت غذا و مایعات درون معده به مری
- نفخ شدید
- حالت تهوع ( در برخی از موارد)
علامت‌های سوزش معده بارداری بعد از خوردن غذا تشدید می‌شود. به ویژه اگر مادر باردار بعد از صرف غذا بلافاصله دراز بکشد شدت این عارضه دو چندان خواهد شد. در بیشتر مواقع شب‌ها و هنگام خواب زنان باردار با سوزش معده مواجه می‌شوند.
در علم پزشکی سوزش معده زنان باردار با رفلاکس معده به مری (GERD) مرتبط می‌باشد. در دوران حاملگی سطح هورمون پروژسترون در بدن زنان افزایش پیدا می‌کند. این هورمون دریچه‌های تحتانی مری را شل می‌کند.
در نتیجه اسید معده امکان بازگشت به مری را پیدا کرده و رفلاکس رخ می‌دهد. بالا بودن سطح هورمون پروژسترون در بدن زنان باردار تنها علت علمی سوزش معده در آن‌ها نسیت. فشار فیزیکی که رحم به اندام‌های داخلی وارد می‌کند نیز عامل تشدید رفلاکس است.
روش‌های تشخیص پزشکی سوزش معده
در اغلب موارد پزشکان برای تشخیص سوزش معده در بارداری به علائم بالینی اکتفا می‌کنند. به بیان دیگر تشخیص سوزش و رفلاکس معده مادران باردار اغلب به روش‌های تشخیصی تهاجمی نیاز ندارد. اما در موارد شدیدتر سوزش معده در دوران بارداری از شیوه‌های مختلف مانند:
- اندوسکوپی: این روش راهکاری تشخیصی و کم تهاجمی است که در آن وسیله‌ای مجهز به دوربین وارد مری و معده می‌کنند.
- مانومتری (پایش ۲۴ ساعته اسید مری): این کار با عبور دادن یک کاتتر مجهز به مبدل‌های فشار انجام می‌گیرد.
برای تشخیص دقیق‌تر کمک می‌گیرند. در اغلب موارد تشخیص سوزش معده در بارداری به ویژه سه ماه سوم از روی علائم بالینی امکان‌پذیر می‌باشد.
ارتباط سوزش معده با مشکلات گوارشی دیگر در بارداری
عدم ارتباط سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین به دلیل مستقل نبودن این مشکل نیز قابل اثبات است. سوزش و رفلاکس معده به عنوان یک عارضه از مجموعه مشکلات گوارشی دوران بارداری شناخته می‌شود.
سایر مشکلات گوارشی که در کنار سوزش معده در دوران بارداری مشاهده می‌شوند عبارتند از:
- یبوست
- نفخ
- سوء هاضمه
- احساس پری معده
دلایل متعددی در بروز عارشه‌های گوارشی در دوران حاملگی دخیا هستند. اصلی‌ترین علل این مشکلات شامل:
- افزایش فشار داخلی شکم
- تغییرات هورمونی
- کاهش تحرک روده‌ها
می‌باشد. بسیاری از مادر باردار بعد از غذا خوردن احساس سنگینی زیادی کرده و درگیر آروغ‌های مکرر می‌شوند. همچنین حالت تهوع یا استفراغ نیز ممکن است در کنار سایر مشکلات گوارشی در زنان باردار مشاهده شود.
رشد جنین در رحم علاوه بر معده به روده‌ها نیز فشار وارد می‌کند. در نتیجه چندین عارضه گوارشی برای مادران باردار به ویژه در سه ماه سوم ایجاد می‌گردد. خوشبختانه روش‌های مختلفی برای پیشگیری از عوارض گوارشی در دوران بارداری وجود دارد.
توصیه‌های پزشکی برای پیشگیری از مشکلات گوارشی به ویژه سوزش معده در این دوران عبارتند از:
- افزایش تعداد وعده‌های غذایی و کم کردن حجم هر وعده
- پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ، سرخ شده و چرب
- نوشیدن آب به مقدار کافی
- مصرف مقادیر بیشتری فیبر در دوران حاملگی
- قدم زدن کوتاه بعد از هر وعده غذایی برای هضم بهتر
- بالا نگه داشتن بخش فوقانی بدن در زمان خواب برای جلوگیری از بازگشت اسید معده
در موارد شدید سوزش معده و دیگر مشکلات گوارشی حتما به پزشک متخصص و معالج خود مراجعه کنید؛ شما می توانید لیست پزشکان فوق تخصص گوارش را در طبیبی نو مشاهده کنید. مصرف برخی از داروهای گوارشی و ضد اسید با تجویز پزشک می‌توانند کمک زیادی به بهبود علائم نماید.
رفع نگرانی‌ها و دغدغه‌های زنان باردار در مورد سوزش معده
با وجود اطمینان از عدم ارتباط بین سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین نگرانی‌هایی از بابت سلامت جنین وجود دارد. برخی از مادران باردار تصور می‌کنند که سوزش معده می‌تواند نشان دهنده یک مشکل یا اختلال در رشد جنین باشد.
به همین دلیل سوزش معده و مشکلات گوارشی از این دست به یکی از دغدغه‌های بارداری تبدیل شده است. در حالی که این تصور کاملا اشتباه بوده و سوزش معده از عوارض کاملا بی‌خطر در دوران بارداری محسوب می‌گردد.
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که ۵۰ تا ۸۰ درصد از مادران باردار در طول دوره حاملگی خود دچار این عارضه گوارشی می‌شوند. همچنین سوزش معده هیچ خطر و آسیبی برای جنین یا مادر به همراه ندارد.
در اغلب موارد این عارضه بدون نیاز به دارو و تنها با اصلاح رژیم غذایی برطرف می‌شود. همچنین داروهای ضد اسید ایمنی در بارداری وجود دارند که توسط پزشک برای بهبود سوزش معده تجویز می‌شوند.
نتیجه‌گیری
سوزش معده یکی از چندین علائم گوارشی است که زنان در دوران بارداری تجربه می‌کنند. این عارضه به دلیل شل شدن دریچه مری و بازگشت اسید معده به آن ایجاد می‌شود. فشار فیزیکی رحم به اندام‌های داخلی به ویژه در سه ماه پایانی بارداری و تغییرات هورمونی از دلایل اصلی این عارضه هستند.
در گذشته برخی از افراد باور داشتند که بین سوزش معده در بارداری و جنسیت جنین ارتباط معناداری وجود دارد. اغلب این باورهای سنتی سوزش معده مادر باردار را علامت دختر بودن جنین می‌دانند.
در حالی که امروزه علم پزشکی اثبات کرده است هیچ ارتباط معناداری بین جنسیت جنین و سوزش معده وجود ندارد. همچنین این عارضه گوارشی در حاملگی خطری برای جنین و مادر به همراه ندارد.
همچنین با رعایت رژیم غذایی و مراجعه به پزشک می‌توان تا حد زیادی این مشکل گوارشی را مدیریت نمود. برای تماس با بهترین پزشکان زنان در کشور از طریق سایت طبیبی نو اقدام کنید.