چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم؟ بهترین روش طبق نظر پزشکان

سوزش ادرار معمولاً به دلیل عفونت‌های دستگاه ادراری، التهاب مثانه، سنگ کلیه یا بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و درمان آن بسته به علت، شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، دارو‌های تسکینی، نوشیدن مایعات فراوان، رعایت بهداشت فردی و پرهیز از محرک‌ها است. در مواردی مانند بارداری، کودکان، مردان مبتلا به پروستاتیت یا وجود علائم هشداردهنده‌ای همچون تب، خون در ادرار یا درد پهلو، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. با ترکیب درمان‌های پزشکی و تغییر سبک زندگی، می‌توان علائم را کاهش داد و از تکرار عفونت‌ها جلوگیری کرد.

سوزش ادرار چیست؟

سوزش ادراری یا دیسوریا برای توصیف احساس درد، سوزش یا ناراحتی در هنگام دفع ادرار به‌کار می‌رود. این مشکل می‌تواند در هر گروه سنی و هر دو جنس رخ دهد، اما در زنان شایع‌تر است. دیسوریا به‌خودی‌خود یک بیماری نیست، بلکه علامتی از یک اختلال زمینه‌ای محسوب می‌شود.

سوزش و درد ادراری ناشی از عفونت‌ها معمولاً با علائم همراه مثل تب، تکرر ادرار، ادرار بدبو یا وجود ترشحات همراه است، در حالی‌که سوزش ادرار ناشی از علل غیرعفونی (مثل سنگ کلیه، تحریک شیمیایی یا خشکی واژن) بدون تب و علائم عفونی بروز می‌کند و اغلب پس از رفع عامل محرک برطرف می‌شود.

علل شایع سوزش ادرار

شناخت علت سوزش ادرار نخستین قدم برای انتخاب روش درمان مناسب است، زیرا درمان یک عفونت ساده با درمان سنگ کلیه کاملاً متفاوت است حتی درمان انواع سنگ کلیه بر اساس رنگ و ترکیب نیز تفاوت خواهد داشت. در جدول زیر علل مختلف سوزش ادراری را بررسی کرده‌ایم:

درمان‌های پزشکی سوزش ادرار

پس از مراجعه به یک متخصص اورولوژی برای اینکه بفهمیم چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم، اولین اقدام آزمایش یا کشت ادرار برای تعیین علل زمینه‌ای است. پس از آن با توجه به بیماری موجود یکی از داروهای زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

۱- آنتی‌بیوتیک‌ها

اگر علت سوزش ادرار عفونت باشد، پزشک در پاسخ به برای سوزش ادرار چی خوبه؟ آنتی‌بیوتیک‌ها را پیشنهاد می‌کند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

• نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin): برای درمان عفونت‌های شایع مثانه
• فسفومایسین (Fosfomycin): گزینه سریع برای موارد ساده‌ی عفونت ادراری
• تری‌متوپریم-سولفامتوکسازول (TMP-SMX): برای عفونت‌های شایع دستگاه ادراری در افراد غیرحامله
• فلوروکینولون‌ها (مثل سیپروفلوکساسین): تنها برای عفونت‌های پیچیده یا مقاوم به درمان‌های اولیه

۲- داروهای تسکینی

برای کنترل علائم کاهش درد و سوزش داروی فوری سوزش ادرار توسط متخصص اورولوژی تهران یا سایر شهرهای ایران تجویز می‌شود:

• فنازوپیریدین (Phenazopyridine): برای کاهش سوزش و درد هنگام ادرار، همراه آنتی‌بیوتیک مصرف می‌شود
• ایبوپروفن یا استامینوفن: برای کم کردن درد، التهاب و تب

۳- داروهای سوزش ادرار برای درمان‌ها اختصاصی

دلیل سوزش ادرار همیشه عفونت نیست پس اینکه چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم هم راهکارهای متفاوتی دارد که در ادامه به دو نمونه اشاره شده است:

• پروستاتیت: ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها + داروهای ضدالتهاب برای کنترل التهاب غده پروستات
• بیماری‌های مقاربتی (STI): داروهای اختصاصی مانند داکسی‌سایکلین برای کلامیدیا یا سفتریاکسون برای سوزاک
• تیازید دیورتیک‌ها: ادرار آور و تحریک مجاری ادرار فقط در صورتی که سوزش ادراری ناشی از احتباس مایعات یا ورم در مجاری ادراری باشد

۴- معرفی سایر داروها

برای درمان و کنترل سوزش ادرار احتمال تجویز داروهای زیر نیز وجود دارد:

• فلوکونازول:مهار رشد قارچ‌ها و کاهش علائم عفونت برای درمان عفونت قارچی مجاری ادراری یا واژینال
• کتوکونازول: داروی ضد قارچ و کاهش سوزش ادرار
• آسیکلوویر: داروی ضد ویروسی برای درمان عفونت‌های ویروسی و تسریع بهبودی

سایت معتبر hopkins medicine می‌نویسد:

“از عفونت ادراری رنج نبرید و منتظر نمانید که خود به خود از بین برود. برای تشخیص و درمان با پزشک خود صحبت کنید تا احساس بهتری داشته باشید. درمان عفونت ادراری فقط به معنای احساس بهتر در حال حاضر نیست – مهم است که آن را درمان کنید تا به عفونت جدی‌تری مبتلا نشوید. بنابراین، اگر هرگونه تغییری در ادرار یا درد لگنی بی‌دلیل را تجربه می‌کنید، به پزشک خود مراجعه کنید. با درمان مناسب، می‌توانید در عرض چند روز کوتاه به زندگی فعال خود بازگردید.”

بهتر است سرخود قرص‌هایی مانند قرص مترونیدازول یا سایر داروهای در دسترس را مصرف نکنید.

۵- داروهای گیاهی برای سوزش ادرار

در مواردی ممکن است پزشک برای درمان یا به عنوان یک مکمل قرص‌های گیاهی حاوی کرن‌بری، کاسنی، گزنه و… را نیز تجویز کند. این گیاهان عموما خاصیت ضدالتهاب و ضدباکتریایی دارند و به کنترل علائم بیماری و تسریع درمان کمک می‌کنند.

درمان‌های خانگی و طبیعی

حال که با درمان‌های پزشکی آشنا شدیم لازم است به این بپردازیم که در خانه چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم؟ دقت داشته باشید که راهکارهای زیر عمدتا باید به عنوان درمان مکمل به کار بروند و جایگزین راهکارهای پزشکی نیستند:

• نوشیدن مایعات فراوان: مصرف حداقل ۸ لیوان آب در روز برای رقیق کردن ادرار و دفع باکتری‌ها
• مصرف کرن بری برای عفونت و زغال اخته: ترکیبات آن مانع چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه می‌شوند
• ویتامین C: افزایش اسیدیته ادرار ممکن است رشد باکتری‌ها را محدود کند
• پروبیوتیک‌ها (ماست، کفیر): کمک به تعادل میکروب‌های مفید و کاهش عود عفونت
• کمپرس گرم: گذاشتن حوله گرم روی شکم یا لگن برای کاهش درد
• پرهیز از محرک‌ها: قهوه، الکل، نوشابه گازدار و ادویه‌های تند می‌توانند مثانه را تحریک کنند

شما می‌توانید رژیم غذایی برای UTI را جهت رفع فوری سوزش ادرار با راهنمایی آنلاین یک متخصص بیماری‌های عفونی یا متخصص اورولوژی و… تنظیم کنید.

پیشگیری از سوزش و عفونت ادراری

سوزش ادرار به خصوص به واسطه عفونت با اقدامات ساده‌ای مانند رعایت بهداشت اداری قابل پیشگیری هستند. در ادامه به چند نکته مهم برای پیشگیری از عفونت ادراری و به تبع جلوگیری از سوزش ادرار پرداخته‌ایم:

• رعایت بهداشت فردی: خانم‌ها همیشه پس از شستشو یا دستشویی رفتن، از جلو به عقب خشک کنند تا باکتری‌های روده‌ای وارد مجرای ادرار نشوند. مردان نیز با شستشوی منظم ناحیه تناسلی از عفونت جلوگیری کنند.
• نوشیدن آب کافی: حداقل ۲ لیتر آب در روز باعث رقیق‌شدن ادرار و شستشوی باکتری‌ها از مجاری ادراری می‌شود.
• تخلیه مثانه پس از رابطه جنسی: به‌ویژه در خانم‌ها، ادرار کردن بعد از رابطه کمک می‌کند باکتری‌های احتمالی وارد شده به مجرا خارج شوند و خطر عفونت کمتر شود.
• انتخاب لباس مناسب: استفاده از لباس زیر نخی و گشاد جریان هوا را بهتر می‌کند و مانع تجمع رطوبت و رشد باکتری‌ها می‌شود. از پوشیدن طولانی‌مدت شلوارهای خیلی تنگ و لباس‌های پلاستیکی خودداری کنید.
• عدم استفاده از مواد عطری و شیمیایی: استفاده مکرر از اسپری‌ها، دئودورانت‌ها یا شوینده‌های معطر در ناحیه تناسلی احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
• مراقبت‌های ویژه در زنان یائسه: کاهش استروژن باعث خشکی و نازکی بافت‌های واژن و مجرای ادرار می‌شود که زمینه‌ساز عفونت است.کرم‌ها یا شیاف‌های استروژن موضعی (با تجویز پزشک) می‌توانند به بازسازی بافت و کاهش خطر سوزش ادرار کمک کنند.

چک لیست پیشگیری از UTI

این چند مورد را نوشته و در معرض دید قرار دهید تا به مرور به رعایت آن‌ها عادت کنید:

• آب کافی
• دفع ادرار بعد از رابطه
• لباس زیر نخی
• اجتناب از مواد بهداشتی معطر

درمان‌های خاص برای گروه‌های ویژه

برخی گروه‌ها مانند زنان باردار، کودکان یا مردان لازم است از درمان‌های اختصاصی‌تری بهره‌مند شوند یا به محدودیت‌های موجود در این زمینه که چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم توجه داشته باشند:

الف) درمان سوزش ادرار برای زنان باردار

سوزش ادرار در بارداری نیازمند تشخیص و درمان فوری است، زیرا عفونت‌های ادراری می‌توانند منجر به زایمان زودرس، عفونت کلیه یا حتی مشکلات جنینی شوند. پزشکان معمولاً از آنتی‌بیوتیک‌های ایمن در بارداری مانند سفالکسین یا آمپی‌سیلین استفاده می‌کنند و داروهای ممنوعه مانند فلوروکینولون‌ها و تتراسایکلین‌ها اجتناب می‌شوند.

هیچگونه خوددرمانی در این دوران عقلانی نیست و به هیچ عنوان نباید خودسرانه از دارویی استفاده شود چرا که علاوه‌بر سلامت مادر، ممکن است سلامت جنین نیز به خطر بیفتد. حتی درمان خانگی عفونت واژن در بارداری و سایر مشکلات باید تحت نظر پزشک باشد.

ب) درمان سوزش ادراری کودکان

در کودکان، سوزش ادرار می‌تواند نشانه اختلالات ساختاری دستگاه ادراری یا عفونت کلیه باشد، بنابراین بررسی دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است. پزشک بسته به سن و وضعیت کودک، آنتی‌بیوتیک‌های ایمن برای کودکان را تجویز می‌کند و در صورت تکرار عفونت، پایش با سونوگرافی یا سایر تست‌های تصویری انجام می‌شود تا مشکلات زمینه‌ای شناسایی شود.

کودکان معمولا توانایی بالایی در زمینه توضیح و بیان اختلالات ندارند. پس کوچک‌ترین نشانه‌ها را جدی بگیرید و با توجه به اینکه بدن ایشان نسبت به عفونت و بیماری ضعیف‌تر است، درمان عفونت ادراری کودکان را پشت گوش نیندازید.

ج) سوزش ادراری در مردان و درمان آن

درست است که بروز سوزش و عفونت ادرار در مردان شیوع کمتری دارد اما سوزش ادرار اغلب به دلیل پروستاتیت یا بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و درمان آن معمولاً نیازمند دوره طولانی‌تر آنتی‌بیوتیک یا داروهای اختصاصی برای STI است. در برخی موارد، پزشک بررسی‌های بیشتری برای اطمینان از عدم وجود انسداد یا مشکلات پروستات انجام می‌دهد.

علائم هشداردهنده و زمان مراجعه به پزشک

همراهی سوزش ادراری با برخی از علائم نشان‌دهنده مشکلات جدی و نیاز سریع به متخصص اورولوژی است. در این شرایط شما باید آگاه شوید که چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم و برای سوزش ادرار چی خوبه و چی بد؟ علائم خطر سوزش ادراری شامل موارد زیر می‌شوند:

• تب و لرز: نشان‌دهنده عفونت شدید یا عفونت کلیه
• وجود خون در ادرار (هماچوری): وجود سنگ کلیه، عفونت شدید، التهاب مثانه یا تومور
• درد پهلو یا کمر: عفونت یا سنگ کلیه که باعث التهاب یا انسداد شده است
• تداوم بیش از ۳ روز علائم: عفونت مقاوم یا پیچیده پروستاتیت یا مشکلات ساختاری مجاری ادرار
• سوزش زمان بارداری یا کودکان با سوزش ادرار: عفونت ادراری با عوارض مهم و جدی و نیاز به درمان فوری

هرگونه سوزش ادراری باید پیگیری شود و بفهمیم که چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم اما علائم بالا نشانه‌های جدی‌تری هستند که نیاز به درمان فوری و جدی‌تر دارند. سامانه نوبت دهی طبیبی نو با اتکا بر هوش مصنوعی و طراحی رابط کاربری آسان سریع‌ترین روش اخذ نوبت را برای شما در نظر گرفته است. حتی اگر دسترسی حضوری به متخصص زنان، اورولوژی، نفرولوژی و… ندارید، پیشنهاد می‌شود به صورت تلفنی یا آنلاین با یک پزشک ارتباط گرفته و از ایشان درباره اینکه برای سوزش ادرار چی خوبه مشاوره بگیرید.

جمع‌بندی و سخن آخر

سوزش ادرار علامتی از اختلال یا عفونت دستگاه ادراری است که نیاز به بررسی دقیق دارد. تشخیص علت (عفونی یا غیرعفونی) مسیر درمان را تعیین می‌کند و می‌تواند شامل داروهای پزشکی، روش‌های خانگی و پیشگیری‌های ساده روزانه باشد. با توجه به متفاوت بودن مسیر درمان در شرایط مختلف، بهتر است در صورت بروز هرگونه نشانه بیماری برای دریافت پاسخ چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم، به یک متخصص ماهر مراجعه نمایید. اگر تجربه‌ای در زمینه سوزش ادراری دارید، آن را در بخش نظرات این محتوا یا یکی از شبکه‌های اجتماعی طبیبی نو با سایر بیماران در میان بگذارید.

سوالات متداول پیرامون اینکه چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم