آیا دیابت بی مزه خطرناک است؟ پاسخ پزشکان و نکات مهم درمان

دیابت بی مزه به عنوان یک بیماری مزمن و جدی بر اثر اختلال در تنظیم آب در بدن شناخته می‌شود. فرد مبتلا مقدار زیادی آب از طریق ادرار رقیق از دست داده و دچار کم آبی می‌شود. برخی با این پرسش مواجه هستند که آیا دیابت بی مزه خطرناک است؟! دیابت بی مزه معمولاً به خودی خود کشنده نیست، اما در صورت درمان نشدن می‌تواند منجر به کم‌آبی شدید بدن، اختلالات الکترولیتی، آسیب به کلیه و حتی مشکلات قلبی شود. با آگاهی از اینکه دیابت بی مزه چیست و تشخیص به موقع می‌توان از خطرات احتمالی جلوگیری کرد. تست تحمل بی آبی، آزمایش خون و ادرار و در موارد خاص تصویربرداری MRI به تشخیص دقیق دیابت بی مزه کمک می‌کنند. در صورت مشاهده علائم اولیه این بیماری مزمن مانند شب ادراری و دفع مکرر ادرار به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آیا دیابت بی مزه خطرناک است؟ بررسی علمی و بالینی

دیابت بی مزه (Diabetes Insipidus) برخلاف دیابت شیرین به اختلال در تنظیم آب بدن مربوط است. این نوع دیابت کمتر شناخته شده در صورت عدم درمان خطرات جدی به همراه دارد. دفع رقیق و زیاد ادرار از نشانه‌های اصلی این بیماری به شمار می‌رود. اگر دیابت بی مزه به موقع شناسایی و درمان نگردد عوارض جدی برای بیمار به همراه دارد. خطرات این بیماری از نظر علمی و بالینی قابل بررسی هستند.

خطرات ناشی از کم آبی شدید

از مهم‌ترین پیامدهای دیابت بی مزه درگیر شدن بدن با کم آبی شدید می‌باشد. در این بیماری مقدار دفع ادرار بدون کنترل افزایش پیدا کرده و سطح آب بدن کم می‌شود. در صورت تداوم مشکل کم آبی عوارض جدی مانند:

• ضعف
• کاهش فشار خون
• گیجی
• و حتی شوک

بروز می‌کنند. این گروه از بیماران در صورت عدم دسترسی به آب و درمان مناسب در معرض کم آبی کشنده قرار می‌گیرند.

اختلالات الکترولیتی و پیامدهای آن

دفع زیاد مایعات تعادل یون‌های سدیم و پتاسیم و کلر در بدن را به هم می‌زند. در نتیجه وضعیتی ایجاد می‌شود که به آن اختلالات الکترولیتی می‌گویند. این وضعیت علائم و عوارض همچون:

• بیقراری
• ضعف عضلانی
• در موارد شدید تشنج و صرع

به همراه دارد. بی‌توجهی به تنظیم الکترولیت‌ها در دیابت بی‌مزه می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری ایجاد کند.

آسیب کلیوی در اثر عملکرد بیش از حد

پاسخ به این پرسش که آیا دیابت بی مزه خطرناک است به همین چند مورد محدود نمی‌شود. بلکه باید آسیب‌های کلیوی به دلیل کارکرد بیش از اندازه این عضو را نیز در نظر گرفت. مطالعات علمی نشان می‌دهند در صورت مزمن شدن این بیماری خطر نارسایی کلیه وجود دارد. برای پیشگیری از این نارسایی کلیوی باید مداخلات درمانی به موقع برای بهبود دیابت بی مزه انجام گیرد.

یک فرد به طور متوسط روزانه ۱ تا ۲ لیتر ادرار دفع می‌کند. افراد مبتلا به دیابت بی‌مزه می‌توانند روزانه ۳ تا ۲۰ لیتر ادرار دفع کنند. به این وضعیت پلی‌اوری می‌گویند . حجم زیاد ادرار می‌تواند شما را به طور خطرناکی دچار کم‌آبی کند. همچنین می‌تواند تعادل الکترولیت‌ها، سدیم و پتاسیم، را که برای عملکرد خوب اعصاب شما ضروری هستند، بر هم بزند.

منبع: سایت WenMD

خطر آسیب مغزی در صورت عدم درمان

از دیگر خطرات جدی و مهم دیابت بی مزه آسیب مغز به ویژه در صورت تشنج است. عوارض ناشی از کم آبی و اختلالات الکترولیتی موجب تشنج خواهند شد. زیرا فقدان مقدار کافی سدیم و آب موجب تورم سلول‌های مغزی و مختل شدن عملکرد آن‌ها می‌گردند. در موارد شدید امکان صرع، کما و حتی مرگ بیمار نیز وجود دارد. به همین دلیل باید این بیماری را جدی گرفت و برای درمان به موقع و مناسب آن اقدام کرد.

علائم شایع دیابت بی‌ مزه

دیابت بی مزه به عنوان اختلالی نادر در تنظیم آب بدن معرفی می‌گردد. برخلاف دیابت شیرین که مثلا به دنبال این بودیم که میزان قند خون در دیابت نوع ۲، روش تشخیص در این شرایط متفاوت است. این بیماری به دلیل نقص در تولید یا عملکرد هورمون ضد ادراری(ADH) ایجاد می‌گردد. دفع زیاد ادرار موجب احساس تشنگی شدید در فرد شده و نیاز به درمان تخصصی دارد. برخی از علائم این بیماری بابا آگاهی از علائم دیابت بی مزه در بزرگسالان و کودکان می‌توان به موقع آن را تشخیص داد.

علائم دیابت بی مزه در بزرگسالان

اینکه آیا دیابت بی مزه خطرناک است تا حدی به شدت علائم آن بستگی دارد. والدین باید بدانند که دیابت در کودکان از چه سنی شروع میشود؟ و علائم هر یک از انواع دیابت چیست. هر چه نشانه‌ها و علائم بیماری شدیدتر باشد خطری که بیمار را تهدید می‌کند جدی‌تر است. مهم‌ترین علائم این بیماری در بزرگسالان عبارتند از:

• پولیوریا (Polyuria): افزایش غیر طبیعی حجم ادرار از نشانه‌های اصلی این بیماری در بزرگسالان می‌باشد. افرادی که به دیابت بی مزه مبتلا هستند روزانه ۳ تا ۲۰ لیتر ادرار دفع می‌کنند. ادرار این افراد رقیق و بی‌رنگ بوده و نشان دهنده از دست دادن آب بدن است. در نتیجه فرد با کم آبی شدید و عوارض ناشی از آن مواجه می‌گردد.
• پولیدیسیا (Polydipsia): تشنگی مفرط از دیگر نشانه‌های دیابت بی مزه محسوب می‌شود. این نشانه در واقع پاسخ بدن به دفع زیاد آب و کم آبی ناشی از آن است. فرد مبتلا احساس تشنگی مفرط داشته و باید به صورت مکرر حتی در طول شب آب بنوشد. احساس تشنگی پایدار از نشانه‌های مهم و هشدار دهنده دیابت بی مزه است که نباید نادیده گرفت.
• شب ادراری: شی ادراری‌های مکرر در افراد بزرگسال مبتلا به این بیماری شایع می‌باشد. این موضوع خواب شبانه فرد را مختل کرده و باعث خستگی مفرط در طول روز می‌شود.
• کاهش وزن و ضعف عمومی: در مراحل پیشرفته از دست رفتن مایعات و آب بدن کاهش وزن شدید و خستگی مفرط به همراه دارد. در نتیجه بدن دچار ضعف عمومی و بی‌حالی می‌گردد. در این وضعیت انجام فعالیت‌های روزمره برای بیمار دشوار شده و عملا زندگی او تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

این علائم به پاسخ دقیق این سوال که آیا دیابت بی مزه خطرناک است کمک زیادی می‌کنند.

علائم دیابت بی مزه در کودکان

به دلیل ناتوانی کودکان در بیان حالات و علائم بیماری تشخیص دیابت بی مزه دشوارتر می‌گردد. با این همه برخی از نشانه‌های کلینیکی این بیماری به شناسایی آن در کودکان کمک می‌کند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحریک‌پذیری و گریه‌های مداوم: اولین نشانه دیابت بی مزه در نوزادان و کودکان خردسال گریه و بیقراری غیر معمول است. این تحریک‌پذیری به دلیل کم آبی بوده و والدین تصور می‌کنند کودک بی‌دلیل گریه می‌کند.
• شب ادراری: این نشانه به ویژه در کودکانی که قبلا توانایی کنترل ادرار در طول شب رداشته‌اند هشدار دهنده است. این نشانه وقتی با مراجعه زیاد کودک به سرویس بهداشتی همراه باشد نگران کننده است.
• کاهش وزن یا رشد کند: با از دست رفتن مایعات و مواد مغذی کودک وزن از دست داده یا به کندی رشد می‌کند. این وضعیت اغلب با نشانه‌هایی مانند بی‌اشتهایی و ضعف جسمی نیز همراه است.
• کمبود تمرکز و افت عملکرد تحصیلی: کودکانی که به دلیل دیابت بی مزه دچار کم آبی شدید هستند نمی‌توانند به خوبی تمرکز کنند. در نتیجه در مدرسه دچار کمبود تمرکز بوده و عملکرد تحصیلی آن‌ها افت می‌کند.

علائمی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند

برخی از علائم خفیف دیابت بی مزه شبیه به علائم عمومی در سایر اختلالات است. به همین دلیل اغلب نادیده گرفته می‌شود و بیماری به موقع شناسایی نمی‌گردد. تشنگی مداوم، خستگی روزانه و شب ادراری در بزرگسالان از جمله این علائم هستند. در صورت بروز مشکلات زیر حتما به متخصص مراجعه نمایید:

روش‌های تشخیص دیابت بی مزه

بعد از پاسخ به این سوال که آیا دیابت بی مزه خطرناک است و بیان عوارض آن به روش‌های تشخیص اشاره می‌کنیم.

تست محرومیت از آب (Water Deprivation)

یکی از دقیق‌ترین و مهم‌ترین روش‌های تشخیص دیابت بی مزه تست محرومیت از آب نام دارد. در این روش بیمار تحت نظارت پزشک غدد یا نفرولوژیست برای چند ساعت (بین ۸ تا ۱۲ ساعت) از نوشیدن مایعات منع می‌شود. سپس مواردی مانند:

• وزن بدن ( در فواصل منظم)
• حجم و غلظت ادرار
• سطح سدیم و اسمولالیته خون

مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اگر فرد به دیابت بی مزه دچار باشد ادرار همچنان رقیق خواهد بود. در مرحله بعد هورمون وازوپرسین تزریق و پاسخ بدن ارزیابی می‌گردد.

آزمایش خون و ادرار

در آزمایش خون سطح سدیم، اسمولالیته سرم و سایر الکترولیت‌ها سنجیده می‌شود. در دیابت بی مزه اغلب هایپرناترمی (سدیم بالا) مشاهده خواهد شد. کاهش سطح اسمولالیته نیز در آزمایش ادرار مشخص خواهد شد.

تصویربرداری MRI

در مواردی که دکتر نفرولوژیست به دیابت بی مزه مرکزی مشکوک است از تصویربرداری MRI از مغز کمک می‌گیرند. این تصاویر نشان می‌دهند که آیا آسیب‌های عصبی یا تومور وجود دارد یا خیر.

آیا دیابت بی مزه درمان قطعی دارد؟

دیابت بی مزه نوعی بیماری مزمن محسوب می‌شود که درمان قطعی ندارد. اما با روش‌های دارویی و غیر دارویی می‌توان آن را کنترل نمود. نوع درمان به علت بیماری (مرکزی یا کلیوی) بستگی زیادی دارد.

درمان دارویی

رایج‌ترین داروی تجویزی برای مدیریت دیابت بی مزه دسموپرسین است. این دارو نوع مصنوعی هورمون ADH می‌باشد و در نوع مرکزی از این بیماری کاربرد دارد. اما در دیابت بی مزه کلیوی از داروهای مانند تیازید دیورتیک استفاده می‌شود.

تغییر سبک زندگی

مصرف منظم مایعات و اجتناب از خوردن نمک و کافئین به کنترل این بیماری کمک می‌کند. تنظیم زمان خواب و مراقبت از تعادل الکترولین‌ها نیز اهمیت دارند.

روش‌های حمایتی

آموزش بیمار، استفاده از دستشویی‌های در دسترس و همراه داشتن بطری آب از جمله اقدامات حمایتی هستند.

جمع‌بندی

دیابت بی مزه نوعی بیماری مزمن ناشی از اختلال در تنظیم آب بدن می‌باشد. اینکه آیا دیابت بی مزه خطرناک است مهم‌ترین سوال درباره این مرض به شمار می‌رود. در پاسخ باید گفت که در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان مناسب، دیابت بی مزه خطرات جدی را متوجه فرد می‌کند. مطالعه فایل آموزشی دیابت و راهنمای دیابت بی مزه به تشخیص اولیه و مدیریت این بیماری کمک می‌کند.  برای دریافت خدمات آنلاین دیابت و رزرو وقت مشاوره با بهترین نفرولوژیست تهران و سایر شهرها از خدمات سایت طبیبی نو استفاده کنید.