درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت چه ارتباطی با هم دارند؟
در دوران بارداری تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک متعددی در بدن مادر رخ می‌دهد. بسیاری از علائم بارداری به دلیل همین تغییرات فیزیولوژیک ایجاد میشوند. بسیاری از مادران درد زیر شکم در بارداری را تجربه می‌کنند. این دردها بسته به محل و نوع در می‌توانند طبیعی یا نگران کننده باشد. اغلب مواقع کشش رباط‌ها و تغییر موقعیت رحم دلیل بروز درد شکم است. با توجه به اهمیت سلامت مادر و جنین لازم است هر نوع دردی در ناحیه زیر شکم توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گیرد.
برخی از باورهای سنتی اشاره دارند که درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین به یکدیگر وابسته هستند. به نحوی که درد سمت راست زیر شکم را نشانه پسر بودن جنین می‌دانند. همچنین در باورهای عامیانه درد سمت چپ زیر شکم مادر در دوران بارداری را نشانه دختر بودن جنین به شمار می‌آورند. این در حالی است که هیچکدام از این باورها و نظریات از نظر علمی اثبات نشده‌اند. با این همه همچنان ذهن مادران را در دوران حاملگی درگیر می‌کنند. این درگیری ذهنی به اضطراب و افزایش ریسک افسردگی بارداری منتهی می‌گردد. در حالی که آنچه در خصوص دردهای زیر شکمی در دوران بارداری اهمیت دارد تشخیص طبیعی یا غیرطبیعی بودن آن میباشد.
درد زیر شکم در بارداری
یکی از شایع‌ترین علائم در دوران بارداری دردهای زیر شکمی هستند. فرایندهای طبیعی و فیزیولوژیک بدن برای حمایت بیشتر از جنین دلیل اصلی بروز این دردها هستند. در اوایل بارداری به دلیل لانه‌گزینی و جاگیری جنین در دیواره رحم دردهایی در زیر شکم مادر ایجاد می‌گردد. در ماه‌های بعدی فشاری که روی رباط‌های گرد رحم وارد می‌شود دلیل بروز درد زیر شکمی است. این رباط‌ها وظیفه نگهداری از رحم در دوران حاملگی را بر عهده دارند. رشد رحم با افزایش سن بارداری و جابه‌جا شدن برخی از اندام‌ها نیز می‌تواند دردهایی در زیر شکم در ماه‌های آخر بارداری ایجاد کنند. بنابراین بیشتر از اینکه درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط باشند نشانه‌ای روند طبیعی بارداری است. این دردها گاهی به شکل تیر کشیدن در ناحیه زیر شکم نیز در مادران باردار بروز پیدا می‌کنند. اغلب دردهای زیر شکمی طبیعی موقتی هستند. همچنین هیچ علامت هشدار دهنده دیگری نظیر خونریزی با آن‌ها همراه نیست. آمارها نشان می‌دهند بیش از ۶۰ درصد زنان باردار در مقطعی از حاملگی دردهای زیر شکمی را تجربه می‌کنند. علائمی نظیر:
- تهوع
- خستگی
- تکرر ادرار
از جمله شایع‌ترین علائم همراه درد شکم در دوران بارداری هستند، نشانه‌های حالت تهوع در بارداری در هفته‌های ۶ تا ۱۲ بروز پیدا می‌کند. شدت و تعداد دفعات بروز این دردها در هر مادر باردار با دیگری تا حدی متفاوت است. اینکه درد زیر شکم در کدام سه ماهه بارداری ظاهر شود به علت آن بستگی دارد.
بر اساس گفته های nhs دردهای بی‌خطر شکمی که می‌توانند کُند یا تیز باشند، ممکن است ناشی از موارد زیر باشند:
درد لیگامانی (که اغلب به آن “درد رشد” گفته می‌شود، زیرا رباط‌ها برای حمایت از رشد شکم کشیده میشوند) – این درد ممکن است به صورت گرفتگی تیز در یک طرف زیر شکم احساس شود.
یبوست – که در دوران بارداری رایج است (در مورد راه‌های جلوگیری از یبوست اطلاعات کسب کنید).
گاز حبس‌شده در شکم
علائم غیر طبیعی درد شکم در بارداری: چه زمانی باید نگران باشیم؟
دردهای زیر شکم در دوران بارداری همیشه طبیعی نیستند و گاهی به عنوان یک هشدار مهم تلقی میشوند. مشکلات و خطراتی نظیر:
- سقط جنین
- حاملگی خارج از رحم
- پره‌اکلامپسی
از علل خطرات دردهای زیر شکم در بارداری هستند. پره‌اکلامپسی یکی از بیماری‌های خطرناک در دوران بارداری است که باعث آسیب‌های اندامی می‌شود. علت دقیق این عارضه در دوران بارداری هنوز به طور دقیق مشخص نیست. اما دردهای زیر شکمی یکی از علائم شایع و اصلی آن به شمار می‌روند.
دردهای زیر شکمی هشدار دهنده در بارداری
مهم‌تر از ارتباط درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت علائم غیرطبیعی همراه این دردها است. اگر در شکم شدید به همراه علائمی نظیر:
- خونریزی واژینال
- لکه‌بینی
- حالت تهوع
- تاری دید
- تب
همراه شد باید فورا به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید. زیرا این علائم همراه با دردهای شکمی به ویژه در سه ماهه اول بارداری نشان دهنده خطر سقط جنین هستند. بر اساس آمار انجمن زنان و زایمان آمریکا در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از بارداری‌ها با سقط خاتمه پیدا می‌کنند. از این رو باید با علائم هشدار دهنده و دردهای شکمی غیر طبیعی در حاملگی آشنا بود. حاملگی خارج از رحم نیز با درد در یک طرف شکم و خونریزی‌های خفیف تشخیص داده می‌شود.
اقداماتی که باید برای دردهای شدید زیر شکمی انجام داد
بعد از تشخیص دردهای غیر طبیعی به ویژه در ماه‌های اول بارداری باید اقدام مناسبی انجام دهید. مراجعه فوری به پزشک و مراکز درمانی در صورت بروز دردهای شدید زیر شکمی ضروری است. نکته مهم اینکه از خوددرمانی و نادیده گرفتن دردهای غیرطبیعی شکمی در بارداری بپرهیزید. زیرا این کار به شدت سلامت جنین و مادر را به خطر انداخته و اثربخشی اقدامات درمانی را کم می‌کند.
رابطه بین درد زیر شکم و جنسیت جنین: حقیقت یا افسانه
درباره دردهای زیر شکم باورهای عامیانه و افسانه‌های زیادی وجود دارد درست مانند ارتباط درد لگن در بارداری و جنسیت جنین که بسیار شایع است. اما تا حدی می‌توان به این باورها اعتقاد داشت و تا چه مبنای علمی دارند؟!
افسانه‌های رایج درباره درد زیر شکم و جنسیت جنین
برخی از مادران باور دارد که درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط هستند. بر اساس این باورها گفته می‌شود که درد در سمت چپ شکم مادر نشان دهنده دختر بودن جنین است. همچنین اگر مادر در اوایل بارداری در سمت راست شکم احساس درد کند فرزند او پسر است. این فرضیه بیشتر از آنکه مبنای علمی داشته باشد بر باورهای سنتی و تجربه فردی استوار است.
دیدگاه علم پزشکی درباره دردهای شکمی مادران
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که محل درد زیر شکم مادر ارتباطی به جنسیت جنین وی ندارد. چرا که این دردها به به دلیل تغییرات طبیعی بدن مادر و حرکات جنین ایجاد میشوند. به همین دلیل از نظر علم پزشکی این باور سنتی افسانه‌ای بیش نبوده و هیچ مبنای واقعی ندارد. اما چرا برخی از مادران در سمت چپ و بعضی دیگر در سمت راست شکم درد دارند؟! پاسخ علم پزشکی به این سوال بسیار ساده است و آن تفاوت در آناتومی بدن مادران میباشد. وضعیت رحم، جایگیری جنین در آن و فعالیت‌های روزمره مادر تعیین کننده محل دردهای زیر شکمی در بارداری هستند. از این رو توصیه می‌شود برای تعیین جنسیت جنین از روش‌های علمی اثبات شده مانند سونوگرافی استفاده گردد. زیرا این باورهای سنتی و غیر علمی فقط باعث تنش روانی در مادران و اضطراب آن‌ها خواهند شد.
مدیریت و درمان درد شکم در بارداری
هر چند درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط نیستند اما باید مدیریت و درمان شوند. در بیشتر موارد این دردها زودگذر و موقت هستند و نیاز به درمان پزشکی وجود ندارد. با این حال مدیریت درد بارداری به کاهش اضطراب مادران و ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها کمک می‌کند. بهترین راهکارهای درمان درد شکم در بارداری عبارتند از:
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات به ویژه آب به مقدار کافی
- استفاده از کمپرس گرم (نه داغ) روی شکم و در ناحیه دردناک
- انجام برخی از ورزش‌های سبک و مناسب دوران بارداری
- یوگای بارداری
مصرف برخی از گیاهان دارویی تسکین دهنده درد نظیر زنجبیل هم در بهبود دردهای زیر شکم در حاملگی موثر هستند. توجه داشته باشید که گیاهان دارویی در بارداری باید با نظر پزشک مصرف شوند تا برای مادر و جنین ضرری نداشته باشند. در مواردی که مادر دردهای شدیدی را تجربه می‌کند برخی از داروها مانند استامینوفن هم کارساز است. البته مصرف دارو در حاملگی مانند گیاهان دارویی باید با تجویز پزشک باشد.
خطرات مرتبط با درد زیر شکم در بارداری: آگاهی از علائم هشدار دهنده
بیشتر دردهایی که مادران در دوران بارداری در زیر شکم خود حس می‌کنند طبیعی و بی‌خطر هستند. اما گاهی اوقات این دردها می‌توانند به مشکلات جدی نظیر:
- جدا شدن زودرس جفت
- زایمان زودرس
- عفونت دستگاه ادراری
اشاره کنند. آمارها نشان می‌دهند در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنانب اردار قبل از سقط با درد زیر شکم مواجه شده‌اند. در صورت نادیده گرفتن این نشانه مهم سلامت مادر و جنین به طور جدی به خطر خواهد افتاد. خونریزی واژینال و سوزش ادرار از علائم هشدار دهنده همراه درد زیر شکم در حاملگی هستند. توصیه می‌شود در صورت شدت گرفتن و طولانی شدن دردهای زیر شکمی حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
سوالات متداول
۱- آیا درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین به هم مرتبط هستند؟
خیر. اطلاعات علمی و موثق مبنی بر وجود ارتباط بین درد زیر شکم و جنسیت جنین وجود ندارد. این باور که درد در سمت راست به پسر بودن و درد سمت چپ با دختر بودن اشاره دارد صحیح نیست.
۲- دلایل درد زیر شکم در اوایل بارداری چیست؟
درد در سه ماهه اول بارداری به دلیل لانه گزینی جنین در دیواره رحم میباشد. کشیدگی رباط‌ها و تغییرات هورمونی نیز می‌توانند دردهای در زیر شکم مادر در دوران بارداری ایجاد کنند.
۳- آیا درد زیر شکم در بارداری می‌تواند خطرناک باشد؟
بله در برخی از موارد این دردها می‌تواند نشان دهنده حاملگی خارج از رحم باشند. همچنین اگر درد زیر شکم با خونریزی واژینال و تب همراه باشد خطر سقط را افزایش می‌دهد.
۴- آیا همه زنان در بارداری درد زیر شکم را تجربه می‌کنند؟
بسیاری از زنان در دوران حاملگی خود درجاتی از دردهای زیر شکمی را تجربه می‌کنند، و با نشانه های دیگری مثل خستگی، تهوع یا لاغر شدن صورت در بارداری همراه هستند.
نتیجه‌گیری
تحقیقات علمی نشان داده‌اند باورهای سنتی درباره ارتباط بین درد زیر شکم در اوایل بارداری و جنسیت جنین نادرست هستند. این دردها در صورتی که خفیف و زودگذر باشند اغلب طبیعی هستند. بسیاری از مادران در ماه‌های مختلف بارداری به درد زیر شکم دچار میشوند. استراحت کافی، نوشیدن آب به مقدار کافی و کمپرس گرم می‌تواند درد شکمی بارداری را تسکین دهد. خونریزی واژینال، لکه‌بینی و سوزش ادرار از نشانه‌های هشدار دهنده‌ای هستند که همراه درد شکم در بارداری ظاهر میشوند. در صورت مشاهده این علائم باید فورا به مراکز درمانی و پزشک متخصص مراجعه شود. در غیر این صورت دردهای شکمی خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه دارند. توجه داشته باشید که در این وضعیت از خود درمانی و اقدام بدون مشورت پزشک خودداری کنید. برای مشورت با بهترین پزشکان زنان و زایمان و پرسش و پاسخ آنلاین از طریق سایت طبیبی نو اقدام کنید.
