راهنمای درمان یبوست کودکان بالای ۳ سال
بهترین روش درمانی یبوست در کودکان
از جمله بیماری‌های نسبتا رایج در بین کودکان که همه حداقل یکبار با آن مواجه شده‌اند یبوست است. اگر کودکی برای دو روز یا بیشتر با مشکل دفع مواجه باشد به یبوست دچار شده است. این مشکل در دفع می‌تواند دفع خشک و بزرگ یا عدم دفع مدفوع باشد.یبوست در کودکان بیشتر به دلیل تغذیه نامناسب و عدم تحرک کافی رخ می‌دهد. در اغلب موارد با اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی غنی و سرشار از فیبر این مشکل برطرف می‌گردد. درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال را در چند بخش مختلف می‌توان تقسیم‌بندی کرد.
اولین اقدام درمانی مناسب برای درمان یبوست در کودکان داشتن تحرک است. مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر نیز به بهبود یبوست در کودکان کمک زیادی می‌کند.
در موارد شدید می‌توان از داروهای ملین و برطرف کننده یبوست نیز برای بهبود وضعیت کودک استفاده کرد. توصیه می‌شود برای یبوست مزمن در کودکان حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
یبوست در کودکان: تعریف و علل شایع
یبوست از مشکلاتی است که در بین کودکان زیاد مشاهده می‌شود. این عارضه دارای انواع مختلفی است که هر کدام از انواع آن نیز به دلیل خاصی ایجاد می‌گردد. تشخیص به موقع یبوست و درمان آن کمک می‌کند کودک به یبوست مزمن دچار نشود.
تعریف یبوست و علائم آن
هرگونه اشکال در دفع طبیعی مدفوع را به طور کلی یبوست می‌گویند. با این تعریف بیماری یبوست دارای انواع مختلفی می‌باشد که در کودکان نیز بروز می‌کنند:
- یبوست با دفع طبیعی: در این نوع یبوست مشکل از ماهیچه‌ها و اعصابی است که حرکات روده را کنترل می‌کنند.
- یبوست با دفع کند: اگر حرکت غذا در روده کودک به کندی انجام گیرد با این نوع یبوست مواجه می‌شود.
- یبوست بر اثر اختلال عملکرد کف لگن: اگر ماهیچه‌های حوالی مقعد و دهانه راست روده ضعیف باشد این نوع یبوست در کودک بروز می‌کند.
درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال، بسته به نوع آن تا حدی متفاوت است.
علل شایع یبوست در کودکان
عوامل متعددی وجود دارند که موجب یبوست در کودکان می‌شوند که در راس همه آن‌ها تغذیه نادرست قرار دارد. مصرف بیش از اندازه غذاهای جامد و خوراکی‌های نامناسب و دیر هضم، بی‌تحرکی و عدم دریافت فیبر کافی از دلایل اصلی این مشکل هستند. گاهی نیز مصرف غیر ضروری برخی از مکمل‌ها و ویتامین‌ها موجب بروز یبوست در کودکان بالای ۳ سال می‌شود.
درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال: روش‌های طبیعی و خانگی
راه‌کارهای طبیعی و خانگی متعددی وجود دارند که به درمان یبوست کودکان کمک زیادی می‌کند. این روش‌های درمان سریع یبوست به راحتی در خانه در دسترس و قابل اجرا هستند. مهم‌ترین اقدامات برای درمان یبوست در سنین پایین عبارتند از:
- رژیم غذایی غنی از فیبر: کمبود فیبر در بدن کودک از رایج‌ترین دلایل ابتلا به یبوست محسوب می‌شود. کاهش مقدار فیبر در بدن کودک موجب سفت شدن مدفوع در نتیجه دشواری عمل دفع خواهد شد. توصیه می‌شود کودک را برای خوردن مواد غذایی سرشار از فیبر نظیر غلات و میوه‌ها و سبزیجات تازه تشویق کنید.
- نوشیدن مایعات کافی: مایعات به هضم سریع‌تر مواد غذایی در بدن کودک کمک زیادی می‌کنند.آب میوه‌های طبیعی سرشار از فیبر محلول و نامحلول هستند و به عنوان ملین عمل می‌کنند. نوشیدن آب کافی هم موجب حرکت فیبر در روده‌ها و تشکیل مدفوع می‌گردد.
- فعالیت بدنی و ورزش: از روش‌های موثر درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال داشتن تحرک و فعالیت بدنی است. به همین خاطر توصیه می‌شود کودک را به راه رفتن و ورزش کردن تشویق کنید تا یبوستش برطرف گردد. ورزش و فعالیت بدنی موجب تنظیم حرکت روده در کودکان بالای سه سال می‌شود.
درمان فوری یبوست کودکان: زمانی که روش‌های خانگی کافی نیستند
گاهی اوقات یبوست در کودکان شدت زیادی پیدا می‌کند و روش‌های خانگی به تنهایی کارساز نیستند. در این شرایط توصیه می‌شود از درمان سریع یبوست در کودکان استفاده گردد.
شربت‌های ملین
درمان یبوست کودکان بالای ۳ سال با شربت ملین بسیار کارساز و موثر است. گاهی با گذشت چند روز از شروع یبوست و انجام درمان‌های طبیعی و خانگی مشکل دفع کودک برطرف نمی‌شود. در این موارد بهتر است مصرف شربت‌های ملین مناسب کودکان بالای ۳ سال را آغاز کرد. از این شربت‌ها روزی یک الی دو بار و هر بار ۵ سی‌سی به کودک بدهید. چنانچه بعد از دو روز مشکل یبوست کودک برطرف نشد حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درمان‌های پزشکی
برخی از داروهای برطرف کننده یبوست مخصوص کودکان وجود دارند که باید با تجویز پزشک مصرف کرد. از جمله این داروهای مورد تایید پزشکان برای رفع یبوست کودکان می‌توان به:
- پودر پیدرولاکس
- لوبیپروستون
- شیاف گلیسیرین
- لاکتولوز
- سدیم دوکوزات
اشاره نمود. این داروها باید بر اساس دستورالعمل پزشک کودک مصرف شوند.
درمان یبوست در نوزادان: نکات ویژه برای درمان یبوست در سنین پایین
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین درمان یبوست در نوزادان است. یبوست در نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند شایع‌تر از نوزادی است که شیر مادر می‌خورند.
تغذیه مناسب نوزادان
برای رفع یبوست نوزادان چند قطره آب جوشیده خنک را با چند قاشق آب آلو ترکیب کرده و به نوزاد بدهید. تغییر رژیم غذایی مادر نیز می‌تواند روی بهبود یبوست نوزاد اثر زیادی داشته باشد.
روش‌های ماساژ شکم
از دیگر شیوه‌های درمان فوری یبوست نوزاد ماساژ دادن شکم او است. ابتدا کمی روغن زیتون را به نوک انگشتان خود بزنید تا چرب شوند. سپس به آرامی و با حرکات دایره‌ای روی شکم نوزاد بچرخانید. زانوها و پاهای نوزاد را در کنار هم نگه دارید با پاهای او حرکت دوچرخه را اجرا کنید. این شیوه ماساژ روی رفع یبوست نوزادان اثر سریعی دارد.
تشخیص و درمان یبوست مزمن در کودکان
یکی از انواع بسیار سخت و آزاردهنده از یبوست در کودکان یبوست مزمن است. اقدام به موقع برای درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال از یبوست مزمن در آن‌ها جلوگیری می‌کند.
یبوست مزمن چیست؟
اگر دفع مدفوع به سختی صورت گیرد و با درد یا خونریزی همراه باشد فرد به یبوست مزمن دچار شده است. همچنین یبوست‌های طولانی مدت را نیز با عنوان یبوست مزمن می‌شناسند. اصلی‌ترین تفاوت‌های یبوست مزمن و یبوست معمولی در کودکان عبارتند از:
- دردهی شکمی و دفع سخت مدفوع
- بی‌اشتهایی و بیقراری کودک
- حالت تهوع
- مشاهده رگه‌های خون در مدفوع کودک
توصیه می‌شود با مشاهده علائم یبوست مزمن در کودکان به پزشک متخصص مراجعه شود.
راه‌های درمان یبوست مزمن
روش‌های درمان این نوع یبوست شامل:
- دریافت مواد غذایی سرشار از فیبر
- مصرف مایعات فراوان
- دارو درمانی تحت نظارت پزشک
می‌باشند.
پیشگیری از یبوست در کودکان: نکات کلیدی برای والدین
برای اینکه کودک ما به یبوست دچار نشود چند نکته مهم را مد نظر قرار دهیم.
- رعایت رژیم غذایی سالم: اولین عاملی که به بروز یبوست در کودکان منتهی می‌شود مواد غذایی نامناسب است. بنابراین بهتر است در رژیم غذایی کودک از میوه و سبزیجات تازه و آب به مقدار کافی وجود داشته باشد. همچنین از خوراکی‌های فراوری شده نیز تا جایی که امکان دارد دوری شود.
- تنظیم عادات حرکتی: از دیگر اقدامات لازم برای پیشگیری از یبوست ایجاد عادت‌های درست حرکتی در کودک است. ورزش و تحرک بهترین عامل برای حرکت روده و دفع کامل و راحت مدفوع است.
با ایجاد عادت‌های روزانه مناسب در کودک تا حد زیادی می‌توان از یبوست جلوگیری نمود.
نتایج درمانی و نکات پایانی
برای درمان یبوست در کودکان بالای ۳ سال روش‌های خانگی و درمان‌های پزشکی متعددی وجود دارند. استفاده از مایعات کافی و مواد غذایی سرشار از فیبر در کنار داشتن تحرک از جمله درمان‌های طبیعی و خانگی یبوست هستند. اگر این روش‌ها در بهبود یبوست کودکان موثر واقع نشوند باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
داروهای رفع یبوست کودکان به درمان یبوست به ویژه یبوست مزمن کمک می‌کنند. این داروها باید تحت نظارت و با تجویز پزشک مصرف شوند. اگر بعد از ۲ الی ۳ روز یبوست کودک بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید. بی‌توجهی به مشکل یبوست در کودکان می‌تواند به یبوست مزمن و عوارض جدی بعدی منجر گردد.