زگیل تناسلی چیست و چه علائمی دارد؟
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی چیست؟ زگیل‌های تناسلی برجستگی‌های نرمی هستند که روی اندام تناسلی زنان و مردان ظاهر می‌شوند و می‌توانند باعث درد، احساس ناراحتی و خارش نیز شوند. زگیل تناسلی در واقع یک نوع بیماری مقاربتی (STI) است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) کم‌خطر ایجاد می‌شود. لازم به ذکر است که سویه‌های کم‌خطر این ویروس (HPV 6 و HPV 11) با سویه‌های پرخطر آن که می‌توانند منجر به دیسپلازی دهانه رحم و سرطان شوند، متفاوت‌اند.
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، HPV شایع‌ترین بیماری مقاربتی است. اکثر افرادی که از نظر جنسی فعال‌اند، در معرض خطر عوارض HPV از جمله زگیل تناسلی قرار دارند. البته لازم به ذکر است که خطر عفونت HPV و انواع زگیل تناسلی برای زنان در مقایسه با مردان بسیار بیشتر است؛ زیرا سویه‌های پرخطر آن می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم و بدخیمی شوند. درمان سریع و اصولی در کنترل این بیماری مقاربتی بسیار مهم است.
علائم زگیل تناسلی
اما علائم زگیل تناسلی چیست؟ زگیل‌های تناسلی برجستگی‌های زبر، هم‌رنگ پوست یا به رنگ خاکستری مایل به سفید بر روی پوست هستند. زگیل تناسلی اغلب ظاهری شبیه گل‌کلم با برجستگی‌های ریز دارد، اما ظاهر برخی از انواع زگیل تناسلی ممکن است صاف باشد. زگیل تناسلی معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است علائم زیر را به همراه داشته باشد:
- خونریزی خفیف
- احساس سوزش
- خارش یا تحریک ناحیه تناسلی
برخی زگیل‌ها بسیار ریز هستند، اما به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را حس کرد یا دید. گاهی اوقات زگیل‌ها به‌صورت گروهی کنار هم جمع می‌شوند و ظاهری ساقه مانند پیدا می‌کنند. اکثر زگیل‌های تناسلی به‌صورت برجستگی‌های ریز و نرم شروع به رشد می‌کنند و ممکن است در ابتدا قابل‌مشاهده نباشند.
علت زگیل تناسلی
برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند. زگیل تناسلی از طریق تماس مستقیم پوست با پوست در هنگام رابطه جنسی منتقل خواهد شد. سویه‌های دیگری از HPV نیز وجود دارد که باعث ایجاد زگیل‌هایی در سایر نقاط بدن می‌شود. ابتلا به زگیل تناسلی از طریق لمس‌کردن خود یا تماس با فرد دیگری که روی دست‌وپایش زگیل دارد ممکن نیست.
به‌طورکلی راه‌های انتقال ویروس پاپیلومای انسانی و ابتلا به اشکال زگیل تناسلی عبارت‌اند از:
- دخول مقعدی و واژینال
- تماس تناسلی (تماس مستقیم پوست با پوست بدون انزال)
- رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا به ویروس پاپیلومای انسانی
باید توجه داشت که ممکن است افراد به‌نوعی از ویروس HPV مبتلا شده باشند که از انواع ایجادکننده زگیل باشد، اما هیچ‌گونه زگیلی بر روی بدن آنان ایجاد نشود. در چنین شرایطی فرد مبتلا به ویروس، بدون اینکه از بیماری خود اطلاع داشته باشد، می‌تواند HPV را به شریک جنسی خود منتقل کند و شریک جنسی او نیز مبتلا به زگیل تناسلی شود.
زگیل تناسلی پس از چه مدتی نمایان می‌شود؟
حالا که متوجه شدید زگیل تناسلی چیست، بد نیست کمی بیشتر از دوره بروز این ضایعه پوستی بدانید. در برخی افراد، زگیل تناسلی تنها طی چند هفته پس از برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا به HPV ایجاد می‌شود، بااین‌حال، اغلب اوقات ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا زگیل‌ها خود را نشان دهند. به همین دلیل، تعیین اینکه زگیل تناسلی دقیقاً پس از چه مدتی ظاهر می‌شود، کمی دشوار است.
علاوه بر این، ممکن است فردی در عین ابتلا به ویروس HPV زگیل تناسلی نداشته باشد یا ممکن است از وجود زگیل در داخل مقعد یا واژن خود بی‌اطلاع باشد. در چنین شرایطی، اگر فردی مبتلا به ویروس HPV باشد و از شرایط خود اطلاع نداشته باشد، ممکن است ناخواسته ویروس را به دیگران منتقل کند.
نحوه تشخیص ابتلا به زگیل تناسلی
راه تشخیص زگیل تناسلی چیست؟ در صورت تجربه هر یک از علائم این بیماری پس از رابطه جنسی پر خطر با فردی که مشکوک به ابتلاست، باید در سریع‌ترین زمان ممکن اقدامات لازم برای تشخیص بیماری را انجام داد. مراجعه به پزشک متخصص قدم اول در تشخیص است. به‌منظور تشخیص این بیماری، پزشک اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
- پرسیدن سوالاتی در مورد سلامتی و سابقه جنسی و علائم احتمالی بیماری
- معاینه فیزیکی نواحی مشکوک به زگیل تناسلی
پزشک متخصص به‌منظور مشاهده بهتر و واضح‌تر زگیل‌های تناسلی، محل مورد نظر را با محلول اسیدی ملایمی به نام تست استووایت (acetowhite test) آغشته می‌کند که سوزش خفیفی را در پی خواهد داشت. علاوه این، برای تشخیص دقیق‌تر زگیل تناسلی در زنان، ممکن است تست‌هایی از جمله پاپ‌اسمیر، بیوپسی، معاینه لگن و کولپوسکوپی را نیز انجام دهد.
درمان زگیل تناسلی
اما درمان زگیل تناسلی چیست؟ باوجوداینکه درمان‌ها می‌توانند زگیل تناسلی را از بین ببرند، اما باید به این موضوع توجه داشت که احتمال بازگشت آن‌ها نیز وجود دارد. در برخی موارد، زگیل تناسلی بدون درمان برطرف می‌شود؛ اما در مواردی نیز اگر مداخله صورت نگیرد، ممکن است زگیل تناسلی رشد کرده و گسترده‌تر شود. استفاده از داروهای تجویز شده برای ازبین‌بردن زگیل‌های دست یا پا، روی ناحیه تناسلی توصیه نمی‌شود. روش‌های رایج در درمان زگیل تناسلی عبارت‌اند از:
- داروهای موضعی: فرد به مدت چند هفته و هر هفته چند روز، کرم یا مایع را مستقیماً روی زگیل‌ها می‌مالد.
- کرایوتراپی (Cryotherapy): در این روش، پزشک متخصص با فریز کردن ناحیه با نیتروژن مایع زگیل‌های تناسلی را برمی‌دارد.
- جراحی با جریان الکتریکی (Electrocautery): در این روش، پزشک متخصص پس از تزریق بی‌حسی موضعی، از جریان الکتریکی برای برداشتن زگیل کمک می‌گیرد.
- لیزردرمانی: در این روش پزشک متخصص با استفاده از لیزر، زگیل‌ها را برمی‌دارد.
- جراحی: زگیل تناسلی توسط جراحی برداشته می‌شود. قبل از برداشتن زگیل توسط جراح، فرد بی‌حسی موضعی دریافت می‌کند.
این درمان‌ها ممکن است باعث ایجاد درد یا سوزش شوند. در صورت احساس درد یا سورش، داروهای مسکن می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. گذشته از این، ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا درمان‌ها اثر کنند. برای برخی افراد، این روش‌های درمانی مؤثر نیستند و همان‌طور که ذکر شد، ممکن است نتایج درمان همیشگی نباشد.
برای رسیدن به بهترین نتیجه، پزشک متخصص ممکن است از ترکیبی از چندین روش درمانی استفاده کند و در نهایت باید توجه داشت که ازبین‌بردن و درمان زگیل‌های تناسلی ممکن است لزوماً به از بین ویروس HPV منجر نشود.
راه‌های انتقال زگیل تناسلی
عفونت HPV می‌تواند پس از تماس مستقیم با مناطقی که به شکل واضحی دارای زگیل تناسلی است، یا تماس با مناطقی از پوست ناحیه تناسلی که صرفاً مشکوک به حضور ویروس است، رخ بدهد. این اتفاق حتی در صورت عدم وجود زگیل‌های قابل‌مشاهده نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
به‌طورکلی انواع زگیل تناسلی و ویروس HPV می‌توانند از طریق تماس مستقیم پوست به پوست در موارد زیر منتقل شوند:
- رابطه جنسی واژینال
- رابطه جنسی آنال
- رابطه جنسی دهانی (انتقال HPV از طریق رابطه جنسی دهانی نادر است)
ممکن است زگیل‌ها چند هفته پس از برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا به HPV ظاهر شوند.
گاهی اوقات نیز ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا زگیل‌ها ظاهر شوند، یا اصلاً ظاهر نشوند. این امر می‌تواند تشخیص اینکه چه زمانی فرد به ویروس مبتلا شده و از چه کسی آن را گرفته است، دشوار کند.
چه زمانی برای زگیل تناسلی به پزشک مراجعه کنیم؟
افرادی که از نظر جنسی فعال‌اند و شریک‌های جنسی متعددی دارند، باید به طور منظم و در بازه‌های زمانی مشخصی از نظر ابتلا یا عدم ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی و زگیل تناسلی چکاپ بشوند؛ با وجود این، اگر شخصی پس از برقراری رابطه جنسی از هر نوعی، با فردی که مشکوک به ابتلا به زگیل تناسلی است، علائم انواع زگیل تناسلی را تجربه کند، باید برای اطمینان از ابتلا یا عدم ابتلا در اولین فرصت به پزشک متخصص عفونی تجربه کند و هرگز اهمیت موضوع را نادیده نگیرد یا به درمان خانگی و به‌اصطلاح «خوددرمانی» اکتفا نکند.
نکات مهم در صورت ابتلا به زگیل تناسلی
در صورت ابتلا به هر یک از اشکال زگیل تناسلی باید به نکات زیر توجه کنید:
- از برقراری رابطه جنسی با افراد سالم خودداری کنید.
- شریک جنسی خود را مطلع کنید که به این بیماری مبتلا شده‌اید.
- حتماً درمان اصولی را زیر نظر پزشک متخصص عفونی شروع کنید، پروسه درمان را تا انتها دنبال کنید و درمان را نیمه‌کاره رها نکنید.
- از ابتلا به انواع زگیل تناسلی یا سایر بیماری‌های مقاربتی شرمگین نباشید.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی
در نهایت سؤال اینجاست که روش‌های پیشگیری از زگیل تناسلی چیست؟ به‌منظور پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی، تزریق واکسن‌های HPV، استفاده از کاندوم و سایر روش‌های محافظتی پیشنهاد می‌شود:
- واکسن‌های گارداسیل (Gardasil) می‌توانند تمام افراد را در برابر شایع‌ترین سویه‌های HPV که باعث زگیل تناسلی می‌شوند محافظت کنند. این واکسن‌ها در برابر سویه‌های HPV مرتبط با سرطان دهانه رحم نیز مؤثر هستند.
- افراد بین ۹ تا ۴۵ سالگی می‌توانند این واکسن‌ها را دریافت کنند. بسته به سن، این واکسن‌ها در دو یا سه نوبت تزریق می‌شوند. هر دو نوع واکسن باید قبل از شروع فعالیت جنسی فرد تزریق شوند، زیرا بیشترین اثرگذاری را قبل از قرارگیری در معرض HPV دارند.
- استفاده از کاندوم یا محافظ دهانی (dental dam) در هر رابطه جنسی نیز می‌تواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد. استفاده از یک سد فیزیکی برای جلوگیری از انتقال ویروس ضروری است.
- در نهایت به‌منظور پیشگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی و زگیل تناسلی، محدود بودن به یک شریک جنسی یا خودداری از برقراری روابط جنسی با افراد پر خطر نیز ضروری است.
جمع‌بندی
در این مقاله در مورد این صحبت کردیم که زگیل تناسلی چیست و افراد چطور می‌توانند پی ببرند که به این بیماری مبتلا شده‌اند، سپس در خصوص علت زگیل تناسلی صحبت کردیم و روش‌های تشخیص و درمان آن را برشمردیم. در نهایت نیز در خصوص روش‌های انتقال ویروس پاپیلومای انسانی و روش‌های پیشگیری از ابتلا به آن نکاتی را یادآوری کردیم.
سؤالات متداول
آیا زگیل تناسلی درد دارد؟
زگیل تناسلی به‌خودی‌خود دردناک نیست، اما به دلیل ایجاد آن در نواحی حساس بدن مانند ناحیه تناسلی و به دلیل ایجاد احساس سوزش و خارش، ممکن است آزاردهنده باشد.
درمان زگیل تناسلی چقدر زمان می‌برد؟
زمان لازم برای درمان زگیل تناسلی به تعداد، اندازه و محل زگیل‌ها، نوع درمان انتخابی توسط پزشک متخصص و سیستم ایمنی بدن هر فرد بستگی دارد، بنابراین نمی‌توان زمان دقیقی را برای درمان این بیماری مشخص کرد.
آیا مادر باردار می‌تواند HPV را به فرزند خود منتقل کند؟
بله مادر باردار می‌تواند HPV را در حین زایمان به فرزند خود منتقل کند.
آیا ابتلا به زگیل تناسلی منجر به ابتلا به سرطان می‌شود؟
ابتلا به زگیل تناسلی به‌خودی‌خود منجر به سرطان نمی‌شود؛ اما برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (سویه‌های ۱۶ و ۱۸) که باعث زگیل تناسلی می‌شوند، می‌توانند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهند.