کاملترین راهنمای علائم پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان‌ها با توجه به میزان آن، با ۲ دسته از علامت‌های ابتدایی و پیشرفته قابل تشخیص هستند. وجود لکه‌های رنگی، بوی بد دهان و حساسیت نسبت و دما و شیرینی، اولین علائم پوسیدگی دندان هستند. در موارد پیشرفته، فرد علائمی نظیر درد و وجود حفره روی دندان را تجربه می‌کند.

شناخت عواملی که باعث بروز کرم‌خوردگی (پوسیدگی) یا تشدید آن می‌شوند، به شما در مراقبت صحیح از دندان‌هایتان کمک می‌کند. همچنین، اقدام به موقع برای تشخیص قطعی پوسیدگی دندان و شروع فرایند درمان، برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از بروز عوارض جدی بسیار حائز اهمیت است.

«علائم پوسیدگی دندان: چگونه زودتر تشخیص دهیم و از پیشرفت آن جلوگیری کنیم؟»

پوسیدگی دندان، یک نوع بیماری دندانی است که در تمامی بازه‌های سنی ممکن است رخ دهد. علائم پوسیدگی دندان در اثر سایش، تحلیل و خورندگی بافت های سطحی و محافظ دندان که شامل مینا و عاج دندان هستند، ایجاد می شوند. به عبارتی، مینای دندان، مواد معدنی خود را از دست می‌دهد و پس از بروز علائمی نظیر آسیب‌دیدگی لثه، تغییر رنگ دندان و دندان‌درد، باعث نابودی آن می‌شود.

عدم درمان سریع پوسیدگی و کرم‌خوردگی دندان باعث بزرگ‌ترشدن و بیشترشدن مقدار آن می‌شود. حتی ممکن است علائم پوسیدگی دندان تا حدی پیشرفت کند که ناگهان متوجه شوید کل دندان شما پوسید و از بین رفته است. در نهایت، چهره و لبخند شما از حالت طبیعی خارج خواهد شد.

طبق آمارهای به دست‌آمده، بیش از ۹۰ درصد مردم جهان در طول زندگی خود به پوسیدگی مینای دندان و خرابی دندان مبتلا می‌شوند؛ اما تمامی آن‌ها برای معالجه این آسیب دندانی و بررسی علائم پوسیدگی به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند؛ زیرا، از فرایند درمان پوسیدگی دندان، درد و هزینه‌های آن می‌ترسند.

در صورت انتخاب دندانپزشک و کلینیک مناسب، فرایند درمان شما با کمترین درد، مناسب‌ترین هزینه، کمترین حساسیت دندانی و کمترین آسیب به دندان‌ها انجام خواهد شد. در نهایت، به بهترین شکل با این مشکلات دندانپزشکی مقابله خواهید کرد.

علائم اولیه پوسیدگی دندان

علائم پوسیدگی دندان با توجه به میزان نفوذ آن به لایه‌های دندان یا عاج دندان و موقعیت قرارگیری آن‌ها متفاوت است. معمولا در ابتدای شروع فرایند آسیب‌دیدگی مینا و پالپ، علائم خاصی قابل مشاهده نیست. علائم اولیه پوسیدگی یا پوسیدگی سطحی تغییر رنگ‌دندان‌ها، حساسیت به دما و شیرینی و بوی بد دهان هستند، در بسیاری از موارد کمبود ویتامین علت پوسیدگی دندان است. بروز هر یک از این علائم و شدت آن در افراد، متفاوت است.

 موارد زیر از برجسته ترین علائم پوسیدگی دندان است:

• دندان‌درد و سایر دردهای دهانی

• حساسیت دندانی

• درد خفیف تا شدید هنگام خوردن یا نوشیدن چیزهای شیرین، داغ یا سرد

• وجود سوراخ‌ها یا حفره‌هایی قابل مشاهده روی دندان

• تغییر رنگ دندان (لکه‌های قهوه‌ای، سیاه یا سفید روی سطوح دندان)

• درد هنگام فشار یا گاز گرفتن غذا

منبع مایوکلینیک

تغییر رنگ دندان

از علائم مینای ضعیف و شروع فرایند پوسیدگی دندان، تغییر رنگ دندان‌ها است. در اثر پوسیدگی، لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه روی قسمت‌های مختلف دندان ایجاد می‌شود. ایجاد لکه‌های سیاه و قهوه‌ای روی دندان‌های خلفی نسبت به دندان‌های جلو، شایع‌تر است.

ایجاد لکه سفید روی دندان نیز از نشانه‌های خرابی دندان و آسیب‌دیدگی مینای آن است. در صورت مشاهده این لکه‌های غیرطبیعی، بایستی به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید تا پوسیدگی دندان به طور قطعی تشخیص داده شود و فرایند درمان‌را آغاز کنید.

حساسیت به دما و شیرینی

اگر هنگام خوردن غذا و نوشیدنی‌های شیرین، گرم یا سرد درد جزئی تا شدید  را تجربه کنید، نباید آن را نادیده بگیرید. این موضوع نشان می‌دهد که دچار حساسیت دندانی (حساس شدن دندان) شده‌اید و دندان شما در حال پوسیدگی است. بنابراین، بایستی برای جلوگیری از پیشرفت آن به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

بوی بد دهان

شروع فرایند پوسیدگی مینایی دندان‌ها، با بوی بد دهان همراه است؛ زیرا آسیب‌دیدگی دندان باعث بروز عفونت و مشکلات لثه می‌شود. در صورت وجود حفره‌ کوچک، این بوی نامطبوع شدت بیشتری خواهد داشت؛ زیرا محل مناسبی برای تجمع باکتری‌ها ایجاد می‌شود که با استفاده از مسواک نیز به خوبی قابل تمیزکردن نیست.

بوی بد ناشی از آسیب‌دیدگی دندان به گونه‌ای است که هنگام تنفس و صحبت‌کردن، خود یا اطرافیانتان متوجه آن خواهید شد. بنابراین، علاوه‌بر خودتان، باعث نارضایتی دیگران نیز خواهید شد.

علائم پیشرفته پوسیدگی دندان

پس از بروز علائم پوسیدگی دندان (علائم اولیه)، با بزرگترشدن پوسیدگی، علائم آشکارتری ظاهر می‌شود که نشان می‌دهد، دندان شما در سطح پوسیدگی و خوردگی مینای دندان پیشرفته قرار دارد. دندان‌درد مداوم و ناگهانی، وجود سوراخ قابل مشاهده و درد هنگام جویدن اصلی‌ترین علائم پوسیدگی دندان‌ها در سطح پیشرفته هستند.

دندان‌درد مداوم یا ناگهانی

کرم‌خوردگی و پوسیدگی دندان‌ها در ابتدا باعث بروز درد شدید و ناگهانی می‌شود. مداوم‌بودن و شدیدبودن این درد به نحوی است که زندگی روزمره شما را مختل می‌کند. دندان‌درد شبانه نیز نشانه پوسیدگی و حساسیت دندان در سطح پیشرفته است.

وجود سوراخ قابل مشاهده

حفره دندانی در اثر خرابی پیشرفته به وجود می‌آید. این علامت، یک هشدار جدی جهت اقدام برای درمان پوسیدگی دندان است. قند و مواد غذایی باقی‌مانده روی سطح دندان باعث ایجاد حفره دندان می‌شوند. سوراخ دندان به مرور باعث درد شدید و از بین‌رفتن کامل دندان می‌شود.

درد هنگام جویدن

در صورت پوسیدگی عمیق دندان، هنگام گازگرفتن یا جویدن مواد خوراکی معمولی، درد قابل توجهی در ناحیه دندان خود احساس می‌کنید. البته این درد ممکن است ناشی از پوسیدگی، ترک خوردگی یا عفونت دندان باشد. در هر صورت، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص علت این درد و درمان آن ضروری است.

تفاوت علائم پوسیدگی در کودکان، بزرگسالان و سالمندان

رعایت بهداشت دهان در سنین مختلف، ضروری است؛ زیرا پوسیدگی ممکن است در هر بازه سنی رخ دهد. علائم پوسیدگی دندان در سالمندان، بزرگسالان و کودکان تقریبا یکسان است، اما مراقبت از دندان کودکان و جلوگیری از بروز پوسیدگی شیری نسبتا دشوارتر است؛ چرا که کودکان قادر به مراقبت صحیح از دندان‌های خود نیستند و علاقه زیادی به مصرف خوراکی و نوشیدنی‌های شیرین دارند.

بزرگسالان نسبت به کودکان، سریع‌تر متوجه شروع فرایند پوسیدگی دندان می‌شوند؛ چرا که علائم آن را می‌شناسند و با نحوه بررسی خانگی سلامت دندان‌ها آشنا هستند، درمان خانگی دندان درد می تواند تا حدودی از درد شما بکاهد اما درمان مناسبی برای پوسیدگی نیستند. بنابراین، در صورت نیاز، فورا اقدامات لازم را انجام می‌دهند.

با این حال، می‌توانید به فرزندانتان کمک کنید تا علائم پوسیدگی دندان را بشناسد و در صورت مشاهده درد و علائم ظاهری، به شما اطلاع دهند تا برای بررسی وضعیت دندان‌ها توسط دندانپزشک و شروع فرایند درمان اقدام کنید.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان، می‌توانید کودک را با نحوه مراقبت از دندان‌ها آشنا کنید و برای بررسی وضعیت سلامت دندان‌هایش، در فواصل زمان مشخص به دندانپزشک مراجعه کنید؛ استفاده از آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بهترین گزینه درمان خانگی است. در این صورت، از ابتدای ظاهرشدن پوسیدگی، فورا مطلع خواهید شد.

عوامل تشدیدکننده و خطرساز پوسیدگی

رژیم غذایی نامناسب، مصرف قند (نوشیدنی و خوراکی‌های حاوی قند)، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن برخی بیماری‌های زمینه‌ای، برخی از عادات اشتباه هستند که می‌توانند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش دهند و باعث تشدید آن شوند.

رژیم غذایی و مصرف قند

مصرف مکرر غذاهای چسبنده و غذاهای شیرین، باعث آسیب‌دیدگی و بروز علائم پوسیدگی دندان می‌شوند. شیر، بستنی، عسل، شکر، نوشابه، میوه خشک، کیک، کلوچه، آبنبات‌های سفت، غلات خشک و چیپس در دسته این خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های چسبناک و شیرین قرار دارند. مصرف این خوراکی‌ها و عدم شست‌و‌شوی صحیح دهان و دندان پس از مصرف آن‌ها، عمل اصلی ایجاد حفره دندانی خواهد بود.

عدم رعایت بهداشت

در صورت عدم مسواک‌زدن یا خوب تمیز‌نکردن دندان‌ها، عدم استفاده از دهانشویه و نخ‌دندان به صورت صحیح، پلاک دندانی به سرعت تشکیل می‌شود. این موضوع، اولین زمینه ساز شروع مرحله پوسیدگی دندان و التهاب لثه خواهد بود.

بیماری‌های زمینه‌ای

ابتلا به برخی از بیماری‌های زمینه‌ای نظیر کمبود بزاق و خشکی دهان، باعث بروز علائم پوسیدگی دندان می‌شود؛ زیرا، بزاق با شستن غذا از روی دندان‌ها و جلوگیری از تشکیل پلاک دندانی، به جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. همچنین، دیابت و ابتلا به اختلالاتی که با افزایش اسید معده همراه هستند، اسید معده با پوشان دندان‌ها باعث از بین‌رفتن مینای آن‌ها می‌شود.

کمبود بزاق ممکن است در اثر مصرف برخی داروها، برخی شرایط پزشکی، پرتودرمانی سر یا گردن یا برخی داروهای شیمی درمانی رخ دهد و باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان شود.

روش‌های تشخیص دقیق پوسیدگی دندان

با توجه به شدت پوسیدگی دندان می‌توان از روش‌های خانگی و معاینات بصری دندانپزشک برای تشخیص و بررسی علائم پوسیدگی دندان استفاده کرد. استفاده از تجهیزات پیشرفته برای تشخیص باکتری و تشخیص زودهنگام و دقیق پوسیدگی نیز در کلینیک‌های دندانپزشکی پیشرفته و مجهز نیز با کمترین خطا امکان‌پذیر است.

تشخیص خانگی vs حرفه‌ای

چطور بفهمیم دندان پوسیده است؟ احساس درد خفیف تا شدید هنگام خوردن و آشامیدن غذاها و مایعات شیرین یا گرم و سرد از علائم پوسیدگی دندان است. با مشاهده این مورد، خودتان قادر به تشخیص پوسیدگی دندان یا شروع فرایند آن در مراحل اولیه خواهید بود. همچنین، بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان یا وجود حفره قابل مشاهده نیز به شما در تشخیص خانگی این آسیب‌دیدگی کمک خواهد کرد.

در صورتی که آسیب‌دیدگی و پوسیدگی دندان در سطح پیشرفته قرار داشته باشد، علائم آن واضح‌تر است و راحت‌تر می‌توانید آن را در خانه تشخیص دهید؛ اما، بهترین کار این است که در مراحل اولیه، فرایند درمان را آغاز کنید.

فلورسانس، رسانایی الکتریکی و لیزر فناوری‌های جدیدتر در حوزه دندانپزشکی هستند که به متخصصان کمک می‌کنند تا پوسیدگی دندان و حتی پوسیدگی بدون درد را در همان مراحل اولیه، تشخیص دهند و امکان مداخله زودهنگام را فراهم می‌کنند. در صورت مراجعه به دندانپزشک و کلینیک‌های تخصصی دندانپزشکی می‌توانید از این روش تشخیص حرفه‌ای بهره‌مند شوید.

ابزارهای تشخیصی (رادیوگرافی، معاینه چشمی)

دندانپزشکان به دلیل تخصص و مهارتی که در زمینه دهان و دندان دارند، می‌توانند با معاینه چشمی و لمسی، آسیب‌دیدگی و علائم پوسیدگی دندان را تشخیص دهند؛ اما، در برخی موارد، تنها معاینه چشمی و لمسی کافی نیست. به همین دلیل، برای انجام معاینه دهانی و تشخیص پوسیدگی به صورت دقیقی‌تر، بایستی از روش‌های بررسی دندان پیشرفته‌تر مانند رادیوگرافی استفاده شود.

در تصاویر رادیوگرافی، پوسیدگی دندان‌ها به صورت نواحی کم‌تراکم در زیر ساختار دندان نشان داده می‌شوند. این نوع عکس‌برداری دندان، دمینرالیزاسیون و حل‌شدن بافت سخت را نشان می‌دهد. البته در این تصویربرداری دندان‌ها ترمیم‌شده نیز با همین ویژگی‌ها نشان داده می‌شوند. به همین دلیل، تصاویر رادیوگرافی بایستی توسط دندانپزشک در یک جلسه بررسی تخصصی، ارزیابی شوند تا تمایزهای آن‌ها به طور دقیق تشخیص داده شود.

پیشگیری از پوسیدگی دندان

با انجام چند راهکار ساده می‌توانید از بروز علائم پوسیدگی دندان جلوگیری کنید یا به موقع آن را تشخیص دهید. این راهکارها شامل رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت روزانه، مصرف فلوراید و انجام معاینات دوره‌ای توسط دندانپزشک است. در اثر رعایت این موارد، دهان و دندان سالم‌تری خواهید داشت و هزینه‌های کمتری برای درمان پوسیدگی و آسیب‌دیدگی دندان متحمل خواهید شد.

بهداشت دهان و دندان

بعد از خوردن یا آشامیدن هر ماده خوراکی، با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و مسواک، دندان‌ها و محیط دهان خود را کاملا تمیز کنید. مسواک زدن صحیح روزانه به این صورت است که شما بعد از هر وعده غذایی با استفاده از مسواک، دندان‌ها و محیط دهان خود را کاملا تمیز کنید. سعی کنید حداقل دو بار در روز این کار را انجام دهید.

برای تمیزکردن بین دندان‌هایتان، از نخ دندان استفاده کنید. نخ‌دندان به پاکسازی قسمت‌هایی که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد، کمک می‌کند. استفاده از دهان‌شویه فلورایدی و جرم‌گیری در زمان مناسب نیز از دیگر راهکارهای جلوگیری از بروز این مشکل دندانی هستند.

مصرف فلوراید

فلوراید باعث ایجاد وارنیش فلوراید و محافظت از مینای دندان می‌شود. به همین دلیل، برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از بروز علائم پوسیدگی دندان بسیار مفید است. اگر دندانپزشک شما احساس کند که احتمال ابتلای شما به پوسیدگی دندان، بسیار بالا است، شست‌و‌شوی دهان با فلوراید را توصیه می‌کند.

معاینات دوره‌ای

در فواصل زمانی مشخص برای انجام معاینات دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه کنید. این بازه معمولا شش ماه یکبار است؛ اما ممکن است مقدار آن برای هر فرد با توجه به وضعیت سلامت دهان و دندان او متفاوت باشد.

جرم‌گیری دندان‌ها و بررسی فواصل بین دندانی که توسط فرد قابل بررسی نیستند، توسط دندانپزشک بررسی خواهند شد. این موارد به پیشگیری پوسیدگی و سایر آسیب‌دیدگی‌های دندان و اقدام به موقع برای درمان آن‌ها کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

فرایند پوسیدگی دندان به صورت تدریجی رخ می‌دهد و عدم اقدام به موقع برای درمان آن باعث می‌شود که لایه‌های عمیق‌تر دندان نیز دچار آسیب‌دیدگی شوند. در نهایت، بیمار درد دندان شدید و حتی از دست‌دادن دندان  خود را تجربه خواهد کرد. بنابراین، در صورت مشاهده علائم پوسیدگی دندان (علائم اولیه) مانند حساسیت به سرما و گرما، تغییر رنگ و بوی بد دهان، بایستی سریعا برای تشخیص و شروع درمان دندان اقدام کنید.

با توجه به اهمیت به موقع تشخیص این آسیب‌دیدگی، جلوگیری از پوسیدگی پیشرفته و اقدام به موقع برای درمان آن، وقت را از دست ندهید و همین امروز برای رزرو آنلاین نوبت دندانپزشکی جهت بررسی تخصصی دندان‌هایتان اقدام کنید. از طریق تماس با ما نسبت به رزرو نوبت از دکترهای طبیبی نو اقدام کنید تا از مشاوره رایگان درباره راه نجات دندان‌ها بهره‌مند شوید.