علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن چیست؟ آیا خطرناک است؟
خونریزی لثه، در اغلب اوقات به عنوان نشانه‌ای از بیماری‌های لثه شناخته می‌شود. یکی از شایع‌ترین انواع خونریزی لثه زمانی است که مسواک می‌زنیم. اگرچه خونریزی موقع مسواک زدن، شایع است اما به هیچ وجه نباید طبیعی تلقی شود. رایج‌ترین علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن، بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان است. آلودگی در محیط دهان موجب رشد باکتری‌ها و در نتیجه التهاب شدید لثه می‌شود.
التهاب لثه، بخش داخلی دهان را به شدت مستعد خونریزی می‌کند. در نتیجه هنگام مسواک زدن لثه‌ی ملتهب به سرعت خونریزی خواهد کرد. مصرف دخانیات و کمبود ویتامین C و K نیز این عارضه را ایجاد می‌کند. از دیگر دلایل خونریزی لثه در زمان مسواک زدن بیماری‌های عفونی پیشرفته لثه می‌باشد. بنابراین بهتر است از این مشکل در هنگام مسواک زدن به سادگی عبور نکنید. مراجعه به دندانپزشک می‌تواند در شناسایی علت اصلی این مشکل و رفع آن کمک شایانی نماید.
۱- چرا خونریزی لثه هنگام مسواک زدن نگران کننده است؟
لثه‌های سالم در هنگام مسواک زدن دچار خونریزی نمی‌شوند. بنابراین اگر با این مشکل در حین مسواک زدن مواجه هستید باید به فکر کشف علت و درمان باشید. دلایل خونریزی لثه از عدم استفاده صحیح از مسواک تا بیماری‌های پیشرفته لثه متغیر است. بنابراین در صورت بی‌توجهی به این عارضه ممکن است عواقب جبران ناپذیری برای فرد رخ دهد. گاهی اوقات خونریزی دهان می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری مانند دیابت باشد. بنابراین هرگز نسبت به خونی که از دهان شما در حین مسواک زدن جاری می‌شود بی‌تفاوت نباشید.
دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است لثه‌هایتان هنگام مسواک زدن خونریزی کنند. برخی از این دلایل جدی‌تر از بقیه هستند. شایع‌ترین دلایل شامل موارد زیر می‌باشند:
- ژنژیویت (التهاب لثه)
- داروها
- تغییرات در روال بهداشت دندان
- مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان به‌طور بیش از حد قوی یا با فشار زیاد
- ژنژیویت بارداری
منبع : colgate
۲- دلایل اصلی خونریزی لثه هنگام مسواک زدن
خونریزی لثه موقع مسواک زدن، گاهی به سادگی رفع می‌شود و برخی اوقات نیاز به درمان‌های جدی‌تری دارد. شیوه درمان و حل این مشکل، رابطه مستقیمی با علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن دارد.
۱-۲التهاب لثه (ژنژیویت) و نقش آن در خونریزی لثه
التهاب لثه که با نام ژنژیویت نیز شناخته می‌شود، دلیل اصلی بسیاری از خونریزی‌های لثه موقع مسواک زدن است. هنگامی که لثه ملتهب باشد با کوچکترین تحریک و فشار خونریزی خواهد کرد. اصلی‌ترین عامل ایجاد کننده التهاب در لثه انباشت پلاک در دهان است. پلاک‌های دهانی از تجمع باکتری و زائده‌های مواد غذایی ایجاد می‌شوند. اغلب کسانی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت نمی‌دهند با این مشکل مواجه می‌شوند. مسواک زدن روی لثه‌ی ملتهب موجب خونریزی در دهان می‌گردد. لازم است تا در اولین فرصت برای درمان التهاب لثه اقدامات لازم صورت گیرد. در غیر این صورت، لثه به مرور استحکام خود را از می‌دهد. در نتیجه شاهد لق شدن و افتادن دندان‌های خود به علت التهاب طولانی مدت لثه خواهید بود.
۲-۲ پریودنتیت: بیماری‌های پیشرفته لثه و اثرات آن
پریودنتیت یک بیماری عفونی به حساب می‌آید که لثه را درگیر می‌کند. خونریزی دهان موقع مسواک زدن از نشانه‌های مهم ابتلا به این بیماری عفونی است. از آنجایی که در این بیماری نیز با التهاب لثه مواجه هستیم بسیار آن را با ژنژیویت اشتباه می‌گیرند. پریودنتیت نسبت به ژنژیویت پیشرفته‌تر بوده و به معنای التهاب بافت نرم و سختی است که دندان را در می‌گیرد. این بیماری موجب آسیب به بافت‌های لثه و استخوان فک در فرد مبتلا می‌شود. نکته قابل توجه اینکه اگر ژنژیویت به موقع درمان نشود ممکن است به پریودنتیت تبدیل گردد. مسواک زدن غیر اصولی، سیگار کشیدن و بارداری از عواملی هستند که احتمال ابتلا به پریودنتیت را افزایش می‌دهند. بنابراین اگر علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن پریودنتیت باشد باید به پزشک مراجعه نمود. در کنار درمان تخصصی این بیماری، رعایت بهداشت دهان و دندان و غرغره کردن آب نمک هم می‌تواند مفید باشد. استفاده از محلول آب نمک به کاهش باکتری‌های دهان و بهبود التهابات لثه کمک شایانی می‌کند.
۳-۲ کمبود ویتامین‌ها و تاثیر آن‌ها بر سلامت لثه
کمبود ویتامین K در بدن به خونریزی‌های شدید لثه منجر می‌شود. علاوه بر ویتامین K کمبود ویتامین C نیز موجب خونریزی موقع مسواک زدن می‌گردد. ویتامین C نقش مهمی در رشد و ترمیم بافت‌های بدن ما بر عهده دارد. بعلاوه کمبود این ویتامین موجب التهاب در لثه و اسکوربوت در فرد نیز می‌شود. نقش ویتامین C در بهبود لثه و پیشگیری از خونریزی آن هنگام مسواک زدن انکارناپذیر است. ویتامین K نیز از عوامل مهم در لخته شدن و انعقاد خون است. خونریزی لثه اگر به دلیل کمبود این ویتامین‌ها باشد، به راحتی و با رعایت رژیم غذایی مناسب حل می‌شود. برای دریافت مقادیر مناسبی ویتامین C باید از مواد غذایی نظیر:
- مرکبات
- توت فرنگی
- گوجه فرنگی
- سیب زمینی
- کلم بروکلی
در رژیم غذایی خود استفاده کنید. همچنین مصرف اسفناج، کاهو و روغن زیتون و سویا نیاز بدن به ویتامین K را برطرف می‌کند. کمبود این دو ویتامین در بدن علائم و مشکلات دیگری به جز خونریزی لثه هم ایجاد می‌کنند.
۴-۲ مسواک نامناسب و تکنیک اشتباه مسواک زدن
علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن همیشه جدی و چندان مهم نیست. گاهی به دلیل استفاده از مسواک‌های نامناسب یا اشتباه مسواک زدن دچار خونریزی دهان می‌شویم. اگر موقع مسواک زدن فشار زیادی به دندان و لثه خود وارد کنید احتمال خونریزی لثه افزایش می‌یابد. بعلاوه استفاده از مسواک‌های سفت و نامناسب هم عامل دیگری برای خونریزی لثه محسوب می‌شوند. توصیه می‌شود از برندهای معتبر و شناخته شده، مسواک بخرید تا کیفیت خوبی داشته باشد. اگر لثه‌های حساسی دارید باید مسواک مناسب با شرایط خود خریداری کنید. یک مسواک مناسب برای لثه‌های حساس باید موهای نرم و یا بسیار نرمی داشته باشد. مسواک نرم برای لثه حساس اثر زیادی، در پیشگیری از خونریزی آن دارد. به این نکته هم توجه کنید که مسواک زدن بیش از حد، هم باعث خونریزی لثه خواهد شد. علاوه بر این موارد استفاده نادرست از نخ دندان هم از عوامل تشدید کننده خونریزی لثه است.
۵-۲ تاثیر سیگار و دخانیات بر روی خونریزی لثه
استفاده از سیگار و دخانیات تغییرات سریع و جدی روی وضعیت دهان و دندان افراد ایجاد می‌کند. موادی در دود سیگار وجود دارد که به لثه می‌چسبد و ایجاد التهاب می‌کند. لثه‌ای که با این مشکل مواجه شده باشد به شدت حساس شده و به آسانی خونریزی می‌کند. بنابراین می‌توان گفت رابطه سیگار و لثه ثمری جز آسیب به سلامت دهان و دندان ندارد.
۳- روش‌های درمان و پیشگیری از خونریزی لثه هنگام مسواک زدن
با توجه به دلایل خونریزی لثه موقع مسواک زدن چندین راه‌کار موثر را می‌توان پیشنهاد کرد.
۱-۳ رعایت بهداشت دهان و دندان: اولین گام برای جلوگیری از خونریزی
اگر علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن استفاده نامناسب از مسواک باشد به راحتی قابل حل است. همچنین یکی از راه‌های موثر، پیشگیری از خونریزی لثه مراقبت‌های بهداشتی دهان و دندان است. استفاده از دهانشویه در درمان لثه به عنوان درمان خانگی خونریزی لثه شناخته می‌شود.
۲-۳ تغذیه مناسب و تاثیر آن بر سلامت لثه‌ها
داشتن یک رژیم غذایی مناسب که ویتامین‌های مورد نیاز لثه را تامین کند در جلوگیری از خونریزی آن موثر است. برای داشتن لثه‌های سالم و مستحکم نوشیدن آب به مقدار کافی را نیز فراموش نکنید. داشتن یک رژیم غذایی مناسب به ویژه برای کسانی که به بیماری‌هایی نظیر دیابت مبتلا هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد. زیرا مشکلات لثه در دیابت بسیار شایع و در برخی از اوقات شدید است.
۳-۳ مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌های تقویتی برای لثه
برای داشتن لثه‌های قوی که موقع مسواک زدن خونریزی نکنند نیاز به برخی از ویتامین‌ها دارید. اگر با کمبود ویتامین‌های مورد نیاز لثه از جمله ویتامین C و K مواجه هستید مصرف مکمل‌ها را فراموش نکنید. برای انتخاب بهترین مکمل‌های تقویتی لثه می‌توانید از پزشک خود مشاوره دریافت کنید. به ویژه اگر در رژیم غذایی شما منابع کافی برای تامین ویتامین‌ها وجود ندارد، لزوم استفاده از مکمل‌ها بیشتر می‌شود.
۴-۳ مشاوره و مراجعه به دندانپزشک برای درمان حرفه‌ای
اگر دلیل خونریزی لثه موقع مسواک زدن، بیماری پریودنتال یا التهابات مزمن لثه باشد لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید. زیرا این بیماری می‌تواند روی بافت لثه و استخوان‌های اطراف دندان اثر منفی به جا گذارد. لزوم مراجعه به دندانپزشک هنگام استمرار خونریزی لثه دو چندان می‌شود. دندانپزشک با شیوه‌های درمانی تخصصی، نظیر جرمگیری و درمان عفونت و التهاب لثه، برای رفع این مشکل اقدام می‌کند. بیماری‌های لثه در اغلب اوقات بدون درمان‌های پزشکی بهبود پیدا نمی‌کنند. پس اگر مدتی است که موقع مسواک زدن دچار خونریزی لثه می‌شوید از دندانپزشک خود نوبت مشاوره بگیرید.
نتیجه‌گیری
کشف علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن می‌تواند به درمان آن کمک زیادی بکند. استفاده از مسواک نامناسب و بیش از حد مسواک زدن ساده‌ترین دلایل این مشکل هستند. اما گاهی دلیل خونریزی لثه موقع مسواک زدن، بیماری‌های عفونی لثه و یا کمبود بعضی از ویتامین‌ها است. در این شرایط لازم است تا به پزشک خود مراجعه کرده و با درمان تخصصی از خونریزی لثه جلوگیری کنیم. بیماری‌های سیستم ایمنی بدن و دیابت نیز از دیگر عوامل ایجاد کننده خونریزی لثه هستند. مصرف دخانیات نیز روی سلامت دهان و دندان اثر منفی زیادی به جای می‌گذارد. اغلب کسانی که سیگار می‌کشند با مشکل خونریزی لثه در حین مسواک زدن مواجه هستند. برای جلوگیری از خونریزی دهان هنگام مسواک زدن، باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه بیشتری داشته باشیم. زیرا تجمع باکتری‌ها و تشکیل پلاک در دهان از فاکتورهای مهم التهابات لثه و خونریزی آن محسوب می‌شوند. در کنار مسواک زدن از نخ دندان و دهانشویه‌های مناسب هم استفاده کنید تا دچار خونریزی لثه نشوید.