کاربرد عالی آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان
باکتری‌های موجود در دهان از عوامل اصلی پوسیدگی دندان‌ها و عفونت در لثه‌ها هستند. بعلاوه مشکلات دیگری نظیر بوی بد دهان با وجود مسواک زدن نیز تا حد زیادی ناشی از این باکتری‌ها می‌باشد. غرغره کردن آب نمک یکی از راه‌های بسیار موثر در کاهش تعداد باکتری‌های موجود در دهان است. از این رو آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان یک محلول بسیار کارآمد به شمار می‌رود. از آب نمک به عنوان جایگزین دهانشویه‌ها که بعضا حاوی الکل نیز هستند استفاده کرد. بسیاری از دندانپزشکان معتقد هستند که شستشوی دهان با آب نمک باعث قوی‌تر شدن لثه‌ها هم خواهد شد.
همچنین علاوه بر پیشگیری از پوسیدگی دندان و تقویت لثه آب نمک موجب از بین بردن التهاب لثه‌ها نیز می‌گردد. تمیز کردن پلاک‌های دندان، که از عوامل مهم ایجاد کننده پوسیدگی هستند از دیگر فواید غرغره کردن آب نمک است. استفاده مرتب از آب نمک برای تمیز کردن دهان، به سفید شدن دندان‌ها نیز کمک شایانی می‌کند. عوامل عفونی ایجاد کننده بوی بد دهان بعد از غرغره کردن آب نمک از بین می‌روند. در نتیجه بعد از مدتی استفاده از محلول آب و نمک دیگر خبری از رایحه بد بوی دهان نخواهد بود. کمک به سلامت دهان و دندان، با محلول آب و نمک بسیار مقرون به صرفه و ارزان هم هست.
چرا آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان مفید است؟
تاثیر آب نمک روی کاهش پوسیدگی دندان قابل انکار نیست. این محلول هم محیط دهان را ضدعفونی می‌کند و از رشد باکتری‌ها در دهان پیشگیری به عمل می‌آورد. در ادامه با نقش آب نمک به عنوان یک دهانشویه طبیعی در جلوگیری از پوسیدگی دندان بیشتر آشنا خواهیم شد. مطابق با منابع بین المللی مانند هلث لاین:
Saltwater rinses kill many types of bacteria via osmosis, which removes the water from the bacteria,They’re also good guards against infection, especially after procedures.
شستشو با آب نمک بسیاری از انواع باکتری‌ها را از طریق اسمز از بین می‌برد، که باعث می‌شود آب از باکتری‌ها خارج شود. این روش همچنین به‌عنوان محافظ خوبی در برابر عفونت عمل می‌کند، به‌ویژه پس از انجام درمان‌ها
اثر آب نمک بر کاهش باکتری‌ها
ضد عفونی دهان با محلول آب نمک موجب توقف رشد باکتری‌ها می‌شود. باکتری‌های موجود در دهان اغلب به محیطی اسیدی برای رشد بیشتر، نیاز دارند. شستشوی دهان با آب نمک، محیط اسیدی دهان را کاهش داده و مانع رشد باکتری‌ها می‌گردد. کاهش رشد باکتری در دهان کمک زیادی به کم شدن التهاب لثه می‌کند. از این رو با غرغره کردن محلول آب نمک دهان و دندانی سالم‌تر خواهید داشت. نکته جالب توجه اینکه کاهش تعداد باکتری‌های دهان باعث تشکیل کمتر پلاک روی دندان‌ها نیز می‌شود. پلاک‌ها می‌توانند به مرور زمان باعث التهاب در لثه‌ها و پوسیدگی در دندان‌ها می‌شوند. آب نمک محلولی است که به عنوان درمان خانگی درد دندان نیز شناخته می‌شود. این خاصیت از دیگر فواید و مزایای غرغره کردن محلول آب نمک است.
ارتباط آب نمک با تعادل PH دهان
یکی دیگر از فاکتورهای مهم در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها تنظیم بودن PH دهان است. PH در واقع مقیاسی است که سطح اسیدی و قلیایی بودن یک ماده را نشان می‌دهد. در حالت طبیعی و نرمال PH دهان توسط بزاق تنظیم و متعادل می‌شود. اما برخی از غذاها و داروها می‌توانند تعادل این پارامتر مهم در دهان را بر هم بزنند و به سمت اسیدی شدن ببرند. از جمله مواد غذایی که تعادل PH دهان را از بین می‌برند و آن را اسیدی می‌کنند، عبارتند از:
- نوشیدنی‌های انرژی زا
- قهوه
- نوشیدنی‌های الکلی
- غذاهای شیرین
- انواع نوشابه
تنظیم نبودن PH دهان، به مرور زمان باعث از بین رفتن مینای دندان‌ها می‌شود. در نتیجه دندان‌ها نیز به مرور و به همین دلیل دچار پوسیدگی خواهند شد. اینجاست که غرغره کردن آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و تنظیم PH دهان به کمک ما می‌آید. اگر به دنبال درمان خانگی پوسیدگی دندان هستید حتما محلول آب نمک را امتحان کنید. آب نمک کمک می‌کند علاوه بر دندان‌های سالم‌تر، لثه‌های مقاوم‌تری هم داشته باشید.
بهبود وضعیت لثه‌ها با استفاده از آب نمک
بسیاری از اوقات پوسیدگی دندان‌ها به دلیل مشکلات و بیماری‌های لثه رخ می‌دهد. لثه بافتی است که دندان‌ها را در خود جای داده است. اگر لثه‌های مستحکم و سالمی نداشته باشید دندان‌های خود را از دست می‌دهید. استفاده از آب نمک برای شستشوی دهان، کمک می‌کند التهاب لثه بهبود پیدا کند. همچنین محلول آب و نمک استحکام لثه را بالا برده و از آن در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کند. توجه داشته باشید که برای درمان بیماری‌های لثه، در کنار غرغره کردن آب نمک با دندانپزشک خود نیز مشورت کنید. با این همه نقش آب نمک در کاهش التهاب و عفونت لثه را نمی‌توان نادیده گرفت.
نحوه استفاده از آب نمک برای بهبود سلامت دهان و دندان
تهیه محلول آب نمک و استفاده از آن باید اصولی انجام گیرد تا نتیجه‌بخش باشد. سرم‌های نمکی موجود در داروخانه‌ها برای این منظور گزینه‌ی مناسبی هستند. اما اگر به این سرم‌ها دسترسی ندارید خودتان می‌توانید محلول آب و نمک، برای شستشوی دهان تهیه کنید.
طرز تهیه و روش استفاده از محلول آب نمک
تهیه آب نمک برای شستشوی دهان در منزل کار ساده‌ای است. برای تهیه این محلول فقط به آب و مقداری نمک نیاز دارید. توصیه می‌شود از آبی که قبلا جوشیده و سرد شده است استفاده شود. نمک مورد استفاده هم می‌تواند از نوع معمولی یا نمک دریایی باشد. در تهیه آب نمک به منظور شستشوی دهان از نمک‌های یددار یا معطر و طعم‌دار استفاده نشود. برای یک لیوان آب در حدود ۲.۵ گرم نمک، معادل نصف قاشق مرباخوری کافی است. از این مقدار آب نمک برای شستشوی دهان در ۲۴ ساعت می‌توان استفاده کرد. بعد از گذشت این بازه‌ی زمانی بهتر است باقی مانده آب نمک را دور بریزید. غرغره کردن آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کار سختی نیست. بیشتر افراد می‌دانند که چطور آب نمک یا سایر دهانشویه‌ها را دهان چرخانده و به اصطلاح غرغره کنند. مقدار مناسبی از محلول را در دهان خود ریخته و سپس به آرامی بچرخانید. بلعیدن آب نمک بعد از غرغره کردن آن توصیه نمی‌شود. زیرا علاوه بر طعم شور و زننده‌ی آن، موجب کم آبی بدن، افزایش فشار خون و کمبود کلسیم هم می‌گردد.
بهترین زمان استفاده از آب نمک برای اثربخشی بیشتر
زمان مناسب استفاده از محلول آب و نمک از دیگر فاکتورهای مهم در اثربخشی آن است. توصیه می‌شود شستشوی دهان با آب نمک بعد از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان انجام گیرد. بنابراین صبح‌ها و شب پیش از خواب بهترین زمان استفاده از آب نمک برای تمیز کردن دهان است. با این همه آب نمک، قبل از مسواک زدن هم می‌تواند به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک کند.
مدت زمان و تعداد دفعات استفاده از آب نمک
استفاده از آب نمک به صورت روزانه و مرتب برای شستشوی دهان توصیه نمی‌شود. تعداد دفعات مناسب استفاده از آب نمک ۲ الی ۳ بار در هفته است. زیرا استفاده بیش از اندازه از آب نمک باعث تحریک لثه‌ها خواهد شد. در هر بار استفاده نیز باید به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه محلول را دهان خود نگه داشته و بچرخانید. بهتر است بعد از غرغره کردن آب نمک، دهان خود را نشویید تا املاح محلول، در دهان باقی بماند. اما اگر شوری آب نمک برایتان آزاردهنده است می‌توانید کمی آب ولرم بنوشید.
تاثیر آب نمک بر مشکلات دیگر دهان و دندان
تنها فایده آب نمک پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها نیست. این محلول ساده اما کاربردی در رفع مشکلات دیگر دهان، نظیر بوی بد و درد دندان هم اثربخش است.
آب نمک و کاهش بوی بد دهان
آب نمک به عنوان یک دهانشویه طبیعی و ارزان قیمت شناخته می‌شود که به کاهش بوی بد دهان کمک می‌کند. در واقع استفاده از آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان یکی از چند کاربرد این محلول به شمار می‌رود. ترکیب آب و نمک با کاهش تعداد باکتری‌های دهان سهم زیادی در بهبود بوی بد دهان دارد. شستشوی دهان با آب نمک در رفع بوی بد دهان، که حتی با مسواک زدن هم رفع نمی‌شود موثر است.
نقش آب نمک در بهبود درد و التهاب دندان
نمک ماده‌ای است که خواص ضد عفونی و ضد التهابی دارد. وجود التهاب در لثه و دندان از عوامل اصلی درد در این ناحیه می‌باشند. محلول آب نمک به عنوان یک دهانشویه طبیعی کمک می‌کند این التهابات و عفونت‌ها از بین برود. به همین خاطر استفاده از آب نمک به عنوان درمان سریع درد دندان نیز شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده از محلول آب نمک درمان قطعی دندان درد نیست و باید به دندانپزشک مراجعه نمود. این روش بیشتر به عنوان یک راه‌کار خانگی و در دسترس برای تسکین موقت و سریع دندان درد کاربرد دارد. در کنار غرغره کردن آب نمک می‌توانید از داروهای مسکن مناسب هم برای بهبود دندان درد کمک بگیرید.
آب نمک به عنوان دهانشویه طبیعی پس از جراحی دندان
یکی از اقدامات مهم بعد از جراحی و کشیدن دندان استفاده از دهانشویه‌های مناسب است. دهانشویه‌ها کمک می‌کنند تا خطر ابتلا به عفونت بعد از جراحی دندان کاهش پیدا کند. استفاده از آب نمک پس از کشیدن دندان، به تمیزی دهان هم کمک زیادی می‌کند. زیرا تا مدتی بعد از جراحی و کشیدن دندان امکان مسواک زدن در نزدیکی محل جراحی وجود ندارد. التهابات لثه که اغلب بعد از جراحی و کشیدن دندان رخ می‌دهد به کمک آب نمک بهبود پیدا می‌کند. این دهانشویه طبیعی در کاهش و التیام درد بعد از جراحی دندان نیز موثر و مفید است. توجه داشته باشید که غرغره کردن آب نمک را یک روز بعد از جراحی دندان آغاز کنید.
مزایا و معایب استفاده از آب نمک برای سلامت دهان و دندان
استفاده از آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان توسط بسیاری از دندانپزشکان نیز توصیه می‌شود. اما این محلول ساده و در دسترس چه مزایا و معایبی به همراه دارد؟!
مزایای استفاده از آب نمک
شستشوی دهان به کمک آب نمک فواید زیادی از جمله:
- جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها
- کاهش بوی بد دهان
- تسکین درد دندان
- کاهش التهابات لثه
- کمک به بهبود سریع‌تر بعد از جراحی و کشیدن دندان
- حفظ بهداشت دهان و تنظیم PH آن
به همراه دارد. این فواید به دلیل خاصیت ضد باکتریایی بودن آب نمک می‌باشد.
عوارض احتمالی استفاده بیش از حد از آب نمک
استفاده از آب نمک برای بهداشت دهان و دندان در سنین مختلف توصیه می‌شود. با این همه اگر در استفاده از این محلول زیاده‌روی کنید احتمالا با عوارضی از جمله:
- خشک شدن دهان
- کاهش توان تولید بزاق
- فرسایش مینای دندان
- افزایش حساسیت لثه
مواجه خواهید شد. توجه داشته باشید که تنها در صورت افراط در شستشوی دهان با آب نمک احتمالا به این مشکلات دچار می‌شوید. ترکیب مقدار مناسبی نمک با آب به جلوگیری از بروز این عوارض احتمالی کمک می‌کند.
روش‌های دیگر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان همراه با آب نمک
روش‌های دیگری وجود دارند که به عنوان مکمل آب نمک به جلوگیری موثرتر از پوسیدگی دندان کمک می‌کنند.
مسواک زدن صحیح و استفاده از نخ دندان
مسواک زدن و استفاده اصولی از نخ دندان، به اثربخشی بیشتر آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کنند.
نقش رژیم غذایی در جلوگیری از پوسیدگی دندان
اشاره کردیم که برخی از مواد غذایی مانند شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های الکی موجب از بین رفتن تعادل PH دهان می‌شوند. برهم خوردن تعادل PH دهان، عامل مهمی در پوسیدگی دندان‌ها می‌باشد. در نتیجه مصرف مواد غذایی قلیایی و حاوی کلسیم موجب پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
نتیجه‌گیری
آب نمک به عنوان یک محلول ضدعفونی کننده و آنتی باکتریال قوی شناخته می‌شود. این ویژگی‌ها موجب می‌شود تا غرغره کردن آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان توسط دندانپزشکان توصیه شود. بعلاوه بهبود بوی بد دهان و کاهش التهابات لثه نیز از دیگر مزایای غرغره کردن آب نمک است. استفاده از آب نمک در شرایطی که بوی بد دهان بعد از مسواک زدن هم باقی است، لزوم بیشتری دارد. چرا که با شستن دهان به کمک آب نمک پلاک‌های روی دندان و باکتری‌های دهان کاهش چشمگیری پیدا خواهند کرد.
این محلول یک دهانشویه طبیعی و ارزان قیمت است که در دسترس همه قرار دارد. از این رو همه، به راحتی می‌توانیم از خاصیت و فواید آب نمک در بهداشت دهان و دندان خود کمک بگیریم. اگر به دفعات مناسب و هفته ای ۲ الی ۳ بار از آب نمک استفاده شود هیچ عارضه جانبی ندارد. در کنار آب نمک، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و رعایت رژیم غذایی مناسب هم توصیه می‌شود. رعایت همین چند راه‌کار ساده اثرات شگفت‌انگیز آب نمک در بهبود وضعیت دهان و دندان را به خوبی نشان می‌دهد.