نشانه های اندومتریوز شدید چیست؟ چه باید کرد؟

یکی از بیماری‌های نسبتا شایع در بین زنان در سنین باروری اندومتریوز نام دارد. این بیماری یک اختلال رحمی دردناک می‌باشد که بافتی مشابه بافت داخلی رحم شروع خارج از رحم شروع به رشد می‌کند. در موارد شدید این بیماری‌ تخمدان‌‌ها، لوله‌های فالوپ و بافت پوشاننده رحم درگیر می‌گردد. آشنایی با نشانه های اندومتریوز شدید به شناسایی به موقع این بیماری زنانه کمک زیادی می‌کند.

زنان مبتلا به این بیماری علاوه در درد شدید، خونریزی زیادی در دوره قاعدگی خود تجربه می‌کنند. زیرا این بافت‌ها در زمان قاعدگی تخریب شده و به داخل شکم و رحم می‌ریزند. اگر در مراحل ابتدایی و اولیه بیماری، علائم آندومتریوز شدید تشخیص داده شود درمان راحت‌تری خواهد داشت.

درد شدید در زمان قاعدگی و خونریزی زیاد به همراه دردهای مزمن لگنی از اصلی‌‌تریتن نشانه های این بیماری هستند. دردهای شدید در حین نزدیکی و مشکلات ناباروری و گوارشی نیز از دیگر نشانه های این بیماری هستند. در ادامه این مقاله اطلاعات جامع‌تری درباره شناسایی و درمان اندومتریوز شدید ارائه کرده‌ایم.

اندومتریوز چیست؟

به رشد بافت شبیه اندومتر در خارج از حفره رحم اندومتریوز گفته می‌شود. این بیماری با توجه به مقدار پیشرفت آن دارای چهار مرحله:

• شروع و آغاز بیماری
• مرحله خفیف
• مرحله متوسط بیماری
• و مرحله پیشرفته و شدید

تقسیم می‌گردد. این بیماری در حالت خفیف و متوسط علائم چندانی ندارد و به نوعی خاموش محسوب می‌شود. اما آندومتریوز شدید و پیشرفته به علائم و نشانه های مختلفی در فرد همراه است. دلایل و عوامل بروز این بیماری عبارتند از:

• آغاز دوره قاعدگی از سنین پایین
• عفونت‌های لگنی
• نداشتن سابقه فرزندآوری
• آلرژی نسبت به برخی از مواد غذایی و آلرژی‌های پوستی
• تماس بدن با سموم
• مصرف الکل و کافئین به مقدار زیاد
• عدم فعالیت ورزشی و تحرک

آیا اندومتریوز می تواند باعث افزایش وزن شود؟

بر اساس مقاله ای که در سایت clevelandclinic منتشر شده است:

Endometriosis doesn’t cause weight gain, but the bloating and fluid retention can make you feel like you’re gaining weight.

اندومتریوز به طور مستقیم باعث افزایش وزن نمی‌شود، اما می‌تواند منجر به نفخ و احتباس مایعات در بدن شود، که ممکن است باعث شود فرد احساس کند که وزنش افزایش یافته است.

دلایل ژنتیکی و وراثتی

برای درمان این بیماری متدهای مختلفی وجود دارد که بسته به شرایط بیماری به کار می‌روند. در گام نخست درمان از داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری برای بهبود اندومتریوز استفاده می‌شود. در مراحل بعدی روش‌های تهاجمی نظیر جراحی و لاپاراسکوپی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

علائم و نشانه های اندومتریوز شدید

اندومتریوز در پاره‌ای از اوقات بدون هیچ نشانه و علامتی در بدن ایجاد می‌شود. اما گاهی این بیماری موجب بروز برخی از نشانه‌ها و علائم در فرد شده که به شناسایی آن کمک می‌کنند.

درد قاعدگی شدید

یکی از رایج‌ترین و شناخته شده ترین نشانه های اندومتریوز شدید دردناک بودن بیش از حد قاعدگی است. این دردها قبل از شروع عادت ماهانه در فرد آغاز و تا چند روز بعد از اتمام دوره ادامه می‌یابند. درد شدید در این وره اغلب در نواحی مختلفی مانند:

• لگن
• کمر
• شکم

فرد ایجاد می‌گردد. شدت دردهای قاعدگی در فرد مبتلا به اندومتریوز به حدی است که در زندگی روزمره وی اختلال زیادی ایجاد می‌کند.

درد لگنی مزمن

درد در ناحیه لگن هم در روزهای عادی و هم در دوران قاعدگی در فرد ایجاد می‌شود. در دوران قاعدگی دردهای لگنی گاهی به صورت گرفتگی نیز احساس می‌شوند.

درد در حین رابطه جنسی

بانوانی که به بیماری اندومتریوز مبتلا هستند در حین رابطه جنسی و یا بعد از آن دردهای شدیدی را تجربه می‌کنند. این دردها می‌تواند روی کیفیت رابطه زناشویی آن اثر منفی زیادی به جا بگذارد.

خونریزی شدید و نامنظم

از دیگر نشانه های اندومتریوز شدید خونریزی‌های طولانی مدت و غیر طبیعی است. همچنین در برخی از اوقات این بیماری با لکه بینی نیز می‌تواند خود را نشان دهد.

مشکلات گوارشی

حالت تهوع، نفخ و گاز و تغییرات ایجاد شده در عادات اجابت مزاج همگی از نشانه‌ها و علائم اندومتریوز هستند. البته این نشانه‌ها باید به همراه سایر علائم بیماری دیده شوند. زیرا نفخ، حالت تهوع و سایر موارد گفته شده می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند.

مشکلات ناباروری

بسیاری از اوقات این بیماری در افرادی تشخیص داده می‌شد که برای درمان ناباروری مراجعه می‌کنند. اندومتریوز می‌تواند دلیل ناباروری در زوجین باشد. چون در بسیاری از افراد این بیماری بدون علامت است هنگام مراجعه برای درمان ناباروری تشخیص داده می‌شود.

علائم اندومتریوز پیشرفته

این بیماری اغلب در مراحل اولیه خود بدون نشانه و علامت می‌باشد. اما در مرحله چهارم بیماری که شدیدترین حالت آن است نشانه هایی با خود به همراه دارد. نکته مهم اینکه این بیماری در مراحل شدید آن می‌تواند آسیب‌هایی جبران ناپذیر به سلامت فرد وارد کند. از جمله آسیب‌ها و علائم اندومتریوز شدید می‌توان به:

چسبندگی‌های داخلی: بر اثر این بیماری احتمال چسبندگی در بافت اسکار در لگن بسیار زیاد است. در نتیجه لوله‌های فالوپ در فرد مسدود شده و امکان حرکت تخمک وجود ندارد.

آسیب به ارگان‌های دیگر: اندومتریوز می‌تواند به مثانه و روده‌ی فرد نیز آسیب وارد کند. به همین دلیل است که افراد مبتلا گاهی در هنگام ادرار کردن با درد مواجه می‌شوند. همچنین تاثیر این بیماری روی روده از علل ابتلای بیمار به مشکل یبوست است.

اضطراب و افسردگی در فرد: این بیماری روی کیفیت رابطه زناشویی فرد اثر منفی به جای می‌گذارد. همچنین دردها و سایر مشکلات ناشی از اندومتریوز زندگی روتین فرد را مختل می‌کنند. از این رو افسردگی و حس تنهایی و اضطراب از عوارض روحی اندومتریوز به شمار می‌روند.

اشاره کرد. برای از بین رفتن این بیماری و درمان سریع اندومتریوز باید به پزشک متخصص مراجعه شود.

چگونه اندومتریوز شدید تشخیص داده شود؟

بعد از نشانه های اندومتریوز شدید که یک راه شناسایی این بیماری هستند می‌توان از روش‌های تشخیصی دیگری استفاده کرد. پزشک از طریق این شیوه‌ها می‌تواند اندومتریوز خفیف از شدید را تشخیص دهد. در نتیجه امکان در پیش گرفتن درمان مناسب و کارآمد بیماری وجود دارد. روش‌های تشخیص این بیماری را می‌توان به دو گروه تهاجمی و غیرتهاجمی تقسیم کرد.

روش‌های غیرتهاجمی تشخیص اندومتریوز

از جمله روش‌های غیرتهاجمی تشخیص این بیماری می‌توان به معاینه لگن و سونوگرافی اشاره نمود. همچنین آزمایش خون نیز به تشخیص بهتر بیماری اندومتریوز کمک می‌کند. MRI از دیگر شیوه‌های موثر و مفید در تشخیص این بیماری و شدت آن در فرد است.

در تشخیص این بیماری تعیین مرحله پیشرفت اندومتریوز در بدن فرد اهمیت بالایی دارد. به همین دلیل بهترین و مناسب‌ترین متد با توجه به ارزیابی‌های پزشک و توسط او انتخاب می‌شود.

روش‌های تهاجمی تشخیص اندومتریوز

لاپاراسکوپی روشی بسیار ایده‌آل و کارآمد برای تشخیص اندومتریوز به شمار می‌رود. در این روش که باید توسط جراح انجام شود برش کوچکی روی شکم بیمار ایجاد می‌کنند. لوله لاپاراسکوپی از طریق این شکاف وارد بدن شده و بافت اندومتر خارج از رحم بررسی می‌گردد. بیمار در طول لاپاراسکوپی بیهوش می‌شود و تحت مراقبت قرار می‌گیرد.

لاپاراسکوپی روش تشخیص طلائی این بیماری محسوب می‌شود که اندومتریوز شدید از خفیف را شناسایی می‌کند. اطلاعات مختلفی از طریق این روش تشخیص در اختیار پزشکان قرار می‌گیرد از جمله:

• محل بیماری
• وسعت و اندازه کاشت‌های سلولی

نکته خوب این روش تشخیص امکان برداشتن بافت بیوپسی در حین لاپاراسکوپی توسط جراح است. بنابراین لاپاراسکوپی هم شیوه تشخیص اندومتریوز و هم یک راه درمان آن به حساب می‌آید. برای انتخاب بهترین روش تشخیص بیماری و شروع درمان مناسب باید با پزشک خود مشورت کنید.

درمان‌های اندومتریوز شدید

بعد از تشخیص بیماری از طریق نشانه های اندومتریوز شدید و متدهای تشخیصی تکمیلی باید آن را درمان کرد. از جمله ایندرمان‌ها می‌توان به:

• درمان‌های دارویی: شامل داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری، آگونیست‌های GnRHt، داروهای ضد التهابی
• درمان جراحی: در صورت موثر نبودن درمان‌های غیرتهاجمی
• درمان‌های جایگزین و خانگی: تغذیه مناسب، داروهای گیاهی مانند اسطوخودوس، چای سبز و بابونه، ورزش و تحرک بدنی
  اشاره نمود.

نتیجه‌گیری

اندومتریوز یک بیماری جدی با عوارض متعدد و بعضا جبران ناپذیر می‌باشد که بافت خارج رحم را درگیر می‌کند. از نشانه های اندومتریوز شدید، درد و خونریزی زیاد در دوران قاعدگی و درد در حین رابطه جنسی می‌باشد. در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود نتایج بهتری به دست می‌آید.

به همین دلیل باید مراجعات دوره‌ای و بررسی‌های لازم برای شناسایی بیماری را با مراجعه به پزشک متخصص انجام داد. پزشک از طریق معاینات لگنی و سونوگرافی و MRI نتایج تشخیصی خوبی به دست می‌آورد. در شرایط حادتر امکان ارجاع به جراح برای تشخیص به روش لاپاراسکوپی نیز وجود دارد. نکته حائز اهمیت در این زمینه مراجعه به موقع به پزشک برای تشخیص و درمان بیماری اندومتریوز است.