چک لیست کامل مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل

به جرات می‌توان گفت آنژیوگرافی یکی از حساس‌ترین آزمایش‌ها برای تشخیص سلامت قلب و عروق فرد است. فردی که آنژیوگرافی شده باید دوره نقاهت کوتاهی را تحت عنوان مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل، پشت سر بگذارد. در دوره نقاهت رعایت مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل برای بهبود سریع‌تر فرد لازم است. فرد باید در ۲۴ ساعت اول بعد از آنژیوگرافی در منزل به طور کامل استراحت کند. همچنین محل کانتر باید تمیز نگه داشته شود تا از بروز عفونت پیشگیری شود.

داروهایی توسط پزشک برای کاهش درد و جلوگیری از بروز عفونت نیز تجویز می‌شوند. این داروها باید در زمان تعیین شده و به طور کامل توسط فردی که آنژیوگرافی کرده مصرف شوند. زندگی بعد از آنژیوگرافی مستلزم رعایت رژیم غذایی مناسب و سرشار از فیبر است. بهتر است از خوردن مواد غذایی که حاوی چربی اشباع شده هستند بعد از آنژیوگرافی پرهیز کنید. در صورت بروز هرگونه مشکل از قبیل درد شدید و تورم در محل کانتر به پزشک خود مراجعه کنید. در ادامه این مطلب به طور دقیق‌تر خواهیم گفت که مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل چیست.

توصیه های بازیابی

قبل از ترک بیمارستان در مورد کارهایی که باید در طول دوران نقاهت باید انجام دهید یا اجتناب کنید، به شما توصیه می شود، این موارد توصیه هایی است که در مجله nhs.uk نوشته شده است:

نمونه هایی از توصیه هایی که ممکن است به شما داده شود عبارتند از:

• برای یک روز یا بیشتر از حمام کردن خودداری کنید. هنوز هم می توانید دوش بگیرید، اما سعی کنید زخم را تا حد امکان خشک نگه دارید.
• اگر روی کشاله ران خود گچ دارید، می توان آن را روز بعد از عمل برداشت و معمولاً نیازی به تعویض ندارد.
• تا زمانی که به شما اطلاع داده نشود که این کار بی خطر است، رانندگی نکنید، که ممکن است تا ۳ روز طول بکشد.
• برای حدود ۲ روز از ورزش، فعالیت زیاد یا بلند کردن چیزهای سنگین خودداری کنید.

اگر به طور کلی در مورد زخم یا بهبودی خود نگرانی دارید با واحد بیمارستانی که در آن عمل انجام شده است تماس بگیرید.

مراقبت های ضروری بعد از آنژیوگرافی

برای بهبود سریع بعد از آنژیوگرافی باید مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب در منزل را به دقت انجام دهید. این مراقبت‌ها به دو بخش مهم استراحت و مراقبت از محل کانتر تقسیم می‌شوند.

استراحت و مراقبت در خانه

اغلب بیماران بعد از آنژیوگرافی احساس ضعف و خستگی زیادی می‌کنند. از این رو وقتی بعد از آنژیوگرافی به خانه برمی‌گردید باید در ۲۴ ساعت اول استراحت کامل داشته باشید. از حمام رفتن در یکی دو روز اول بعد از آنژیوگرافی نیز خودداری کنید. جای زخم حاصل از آنژیوگرافی بهتر است خشک و تمیز نگه داشته شود. نوشیدن آب و مایعات فراوان به دفع سریع‌تر مایع حاجب از بدن بیمار کمک می‌کنند.

درد و تورم از جمله عوارض آنژیوگرافی در یکی دو روز اول هستند. توصیه می‌شود از هیچ پماد  و لوسیونی بدون هماهنگی با پزشک در محل زخم بعد از آنژیوگرافی استفاده نشود. برای تسکین درد و تورم محل کانتر می‌توانید از کیسه یخ استفاده کنید. البته قبل از هر اقدامی باید با پزشک خود مشورت کرده و احتیاط لازم را به خرج دهید.

مراقبت از محل کانتر

از دیگر مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل مراقبت از محل کانتر است. آنژیوگرافی از طریق شریان فمورال که در کشاله ران قرار دارد یا شریان رادیال که در بازو است انجام می‌شود. روی محل زخم در بیمارستان پانسمان قرار داده می‌شود تا دچار عفونت نشود. بعد از بازگشت به خانه باید پانسمان را عوض کرده و محل کانتر را تمیز نمود. در صورت دیده شدن هرگونه علامت عفونت در محل زخم آنژیوگرافی باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

داروها و رژیم درمانی پس از آنژیوگرافی

داروهای مورد نیاز توسط پزشک تجویز می‌شوند که در کنار رژیم غذایی دوره نقاهت آنژیوگرافی را کاهش می‌دهند.

داروهای تجویز شده

اغلب داروهایی که برای فرد بعد از آنژیوگرافی تجویز می‌شوند مانع از تشکیل پلاکت خون می‌شوند. نکته مهم اینکه از مصرف خودسرانه هرگونه دارو بعد از آنژیوگرافی در منزل باید خودداری کرد. پس اگر از داروهای مختلفی مانند آسپرین، وارفارین و پلاویکس استفاده می‌کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا اغلب اوقات این داروها بعد از آنژیوگرافی برای فرد تجویز می‌شوند و نباید دوز نهایی آن‌ها خیلی زیاد باشد.

آسپرین جزو داروهایی است که بیماران بعد از آنژیوگرافی باید تا آخر عمر مصرف کنند. اما داروهای دیگر مانند پلاویکس را بسته به نظر پزشک تا ۶ ماه بعد از آنژیوگرافی باید مصرف کرد. اگر در مصرف این داروها از دستور پزشک پیروی نکنید ممکن است با عوارض جدی مواجه شوید.

رژیم غذایی مناسب بعد از آنژیوگرافی

در این بخش خواهیم گفت که نقش تغذیه در مراقبت بعد از آنژیوگرافی چیست. رژیم غذایی سالم تاثیرات بسیار زیادی روی سلامت قلب و عروق فرد به ویژه بعد از آنژیوگرافی به جا می‌گذارد. در ۲۴ ساعت اولیه بعد از آنژیوگرافی فرد باید مایعات زیادی دریافت کند. چای کمرنگ، آب و سوپ از جمله مواد غذایی مناسب برای ۲۴ ساعت اول بعد از آنژیوگرافی هستند.

همچنین در رژیم غذایی کسی که آنژیوگرافی کرده باید میوه و سبزیجات تازه به وفور وجود داشته باشد. مصرف ماهی سالمون و شاه ماهی به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی امگا ۳ نیز لازم است. بهتر است از چربی‌های اشباع شده در رژیم غذایی فرد بعد از آنژیوگرافی استفاده نشود. غذاهای غنی شده با فیبر نیز کمک زیادی به بازیابی سلامت فرد بعد از آنژیوگرافی می‌کنند.

فعالیت بدنی و تغییرات سبک زندگی بعد از آنژیوگرافی

داشتن فعالیت بدنی مناسب و ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی از جمله مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل هستند. رعایت این موارد کمک می‌کند زندگی بعد از آنژیوگرافی کیفیت بالاتری پیدا کند.

آغاز فعالیت بدنی بعد از آنژیوگرافی

تا چند روز اول بعد از آنژیوگرافی هیچ فعالیت بدنی شدیدی نباید انجام گیرد. بالا رفتن از پله در این دوره برای کسانی که محل کانتر روی کشاله ران آن‌ها است ممنوع می‌باشد. افرادی که آنژیوگرافی انجام داده‌اند بعد از طی شدن دوره نقاهت باید به ورزش‌های سبک روی آورند. بهتر است ۲ الی ۳ ساعت در هفته فرد پیاده‌روی سبک انجام دهد.

در هفته اول بعد از آنژیوگرافی به هیچ وجه نباید اجسامی که سنگین‌تر از ۵ کیلوگرم هستند را بلند کرد. تا ۴ هفته بعد از آنژیوگرافی نیز رانندگی توسط فرد توصیه نمی‌شود. به تدریج می‌توان فعالیت‌های ورزشی سنگین‌تر را موافقت و نظر پزشک وارد برنامه زندگی نمود. برای دریافت برنامه زمانی مناسب برای شروع فعالیت‌های بدنی و رزش‌های سنگین به پزشک خود مراجعه کنید.

تغییرات سبک زندگی برای پیشگیری از مشکلات قلبی

ایجاد عادات سالم برای بهبود کیفیت زندگی به ویژه بعد از آنژیوگرافی ضروری است. از جمله عادات سالمی که باید بعد از آنژیوگرافی در زندگی خود ایجاد کنیم عبارتند از:

• ترک سیگار
• ترک مشروبات الکلی
• بالا بردن کیفیت خواب
• کاهش استرس‌های روزانه در زندگی
• تحرک کافی
• تغذیه مناسب و اصولی

با رعایت این موارد در زندگی از بروز مشکلات قلبی جدی در آینده جلوگیری به عمل می‌آید. توصیه می‌شود به متخصصین تغذیه برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب مراجعه کنید.

علائم هشداردهنده و مراقبت از عوارض احتمالی

تنها مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل برای حفظ سلامت فرد کافی نیست. بلکه باید با نشانه‌های خطر و علائم هشداردهنده بعد از آنژیوگرافی قلب نیز آشنا بود. برخی از نشانه‌ها بعد از آنژیوگرافی وجود دارند که باید آن‌ها را به عنوان هشدارهایی مهم در نظر گرفت. در صورت مشاهده هر کدام از نشانه‌ها باید فورا به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا بررسی‌های بیشتر انجام گیرد.

علائم خطرناک بعد از آنژیوگرافی

نشانه‌های خطرناک و مهم بعد از آنژیوگرافی عبارتند از:

• درد شدید در قفسه سینه
• تنگی نفس
• تورم و التهاب بیش از حد در محل کانتر

با مشاهده این نشانه‌ها باید فورا با پزشک خود تماس گرفته و به مراکز درمانی مراجعه کنید.

درمان‌های فوری در صورت بروز عوارض

با وجودی که عوارض جدی آنژیوگرافی اغلب نادر هستند اما باید مورد توجه قرار داشته باشند. در وهله اول باید خونسردی خود را حفظ کرده تا واکنش‌های منطقی از خود نشان دهید.

در صورت مشاهده نشانه‌های خطرناک در فرد بعد از آنژیوگرافی به مراکز درمانی مراجعه کنید. در صورت وخیم بودن شرایط بیمار حتما با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. انجام چکاپ‌های بعد از آنژیوگرافی به شناسایی علائم خطر و درمان فوری و موثر آن‌ها کمک می‌کنند.

پیگیری و بازگشت به زندگی روزمره

همه مراقبت های گفته شده در راستا بازگشت به زندگی بعد از آنژیوگرافی می‌باشد. توجه داشته باشید که فرد بعد از آنژیوگرافی باید بیشتر به سبک زندگی و معاینات دوره‌ای خود توجه نشان دهد.

نیاز به پیگیری‌های منظم پزشکی

ارزیابی سلامت قلب بعد از آنژیوگرافی از مهم‌ترین اقداماتی است که به فرد برای بازگشت به زندگی کمک می‌کند. پزشک معالج بعد از انجام آنژیو دوره‌هایی را برای معاینه فرد اعلام می‌کند. لازم است برای بررسی‌های دوره‌ای و معاینات تکمیلی حتما در این بازه‌های زمانی به پزشک مراجعه شود. هرگونه تغییر و علائم خطر در معاینات دوره‌ای به خوبی تشخیص داده شده و درمان می‌شود.

بازگشت به زندگی عادی

برای بازگشت به زندگی عادی باید تلاش کنید سطح استرس خود را کاهش دهد. استرس و اضطراب فشار زیادی روی قلب وارد می‌کند و برای سلامت فرد بعد از آنژیوگرافی مضر می‌باشند. همدلی و حمایت اعضای خانواده از فاکتورهای مهم حمایتی برای بازگشت فرد به زندگی روزمره محسوب می‌شوند. بعد از آنژیوگرافی بهتر است از پرداختن به مشاغل پرخطر و پر استرس خودداری کنید.

نتیجه‌گیری

مراقبت های بعد از آنژیوگرافی در منزل به فرد برای بازگشت دوباره به زندگی روزمره و تسریع دوره نقاهت کمک می‌کنند. پرهیز از فعالیت‌های بدنی سنگین در فواصل زمانی نزدیک به آنژیوگرافی و استراحت از اولین و مهم‌ترین این مراقبت‌ها هستند. داروهایی که دکتر برای فرد تجویز می‌کند نیز باید مصرف شوند.

برای مصرف دوباره داروهایی که قبل از آنژیوگرافی استفاده می‌کردید با پزشک خود مشورت کنید. رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی به کاهش بیماری‌های قلب و عروق کمک زیادی می‌کنند. اگر علائم خطرناک مانند درد شدید در قفسه سینه و تورم در محل کانتر مشاهده شد فورا به پزشک مراجعه نمایید.

برای بررسی‌‎های دوره‌ای بعد از آنژیوگرافی حتما به پزشک معالج خود مراجعه نمایید. مشورت با متخصصین تغذیه نیز برای داشتن رژیم غذایی غنی و مناسب به خصوص بعد از آنژیوگرافی کمک می‌کنند.