درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان به چه صورت است؟

یکی از انواع بیماری روماتیسم که نوعی عارضه خود ایمنی و التهابی به شمار می‌رود روماتیسم قلبی است. این بیماری هم گروه سنی بزرگسال و هم کودکان را درگیر می‌کند. عفونت‌های استرپتوکوکی که موجب تب روماتیسمی می‌شوند از دلایل ابتلا به این بیماری است.

التهاب ناشی از این بیماری موجب می‌شود دریچه قلب افراد دچار آسیب‌های جدی گردد. آسیب دریچه قلب نیز موجب کاهش توان پمپاژ قلب در بیمار می‌شود. از جمله علائم این بیماری می‌توان به سنگینی و درد در ناحیه قفسه سینه اشاره کرد. تپش قلب و تنگی نفس و خستگی از دیگر علائم شایع روماتیسم قلبی در بزرگسالان به شمار می‌روند. برای درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان از رو‌ش‌های مختلفی مانند دارو درمانی استفاده می‌شود.

داروهای ضد التهابی و آنتی بیوتیک‌ها از جمله داروهای موثر روی روماتیسم قلبی هستند. در مراحل پیشرفته نیز با جرحی آسیب‌های وارده به دریچه قلب بیمار ترمیم می‌گردد. در درمان موثر روماتیسم قلبی تشخیص به موقع بیماری توسط پزشک متخصص اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود با مشاهده علائم و قبل از وخامت حال بیمار حتما به پزشک متخصص مراجعه شود.

میزان شیوع بیماری روماتیسم قلبی

بر اساس تحقیقاتی که در مجله clevelandclinic صورت گرفته است:

بیماری روماتیسم قلبی در ایالات متحده نادر است. این بیماری در مناطق کم‌درآمد یا در حال توسعه که دسترسی به آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی وجود ندارد، شایع‌تر است. هر سال حدود ۳۰۰,۰۰۰ نفر در سراسر جهان به دلیل بیماری روماتیسم قلبی جان خود را از دست می‌دهند. بیش از ۴۰ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند.

کودکان و نوجوانان با عفونت‌های درمان‌نشده استرپتوکوکی بیشتر در معرض ابتلا به تب روماتیسمی هستند، معمولاً بین سنین ۵ تا ۱۵ سال. علائم آسیب قلبی می‌تواند سال‌ها پس از ناپدید شدن عفونت و تب ظاهر شود. افراد معمولاً علائم بیماری روماتیسم قلبی را در دوران بزرگسالی نشان می‌دهند.

روماتیسم قلبی در بزرگسالان چیست؟

این بیماری مدت کوتاهی بعد از عفونت استرپتوکوکی در فرد بروز می‌کند و موجب آسیب‌های دائمی به دریچه قلب می‌شود.

تعریف روماتیسم قلبی

بیماری روماتیسم قلبی نوعی بیماری التهابی است که به بافت‌های همبند قلب آسیب وارد کرده و آن‌ها را ملتهب می‌کند. دریچه‌های قلب بیمار به مرور بر اثر این بیماری زخم می‌شوند. باریک شدن یا بروز نشتی در دریچه قلب از عوارض روماتیسم قلبی در فرد مبتلا می‌باشد.

در نتیجه عملکرد قلب با اختلال و مشکلات جدی روبه‌رو خواهد شد. عدم درمان به موقع و کامل عفونت‌‎های استرپتوکوکی از علل اصلی ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند. پاسخ سیستم ایمنی بدن باکتری‌های ایجاد کننده این نوع عفونت ایجاد یک وضعیت التهابی شدید خواهد کرد. این وضعیت التهابی با نام روماتیسم قلبی، می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به دریچه قلب وارد کند.

این بیماری در گروه امراض ارثی قرار ندارد اما تحقیقات نشان داده عامل ژنتیک در آن بی‌اثر هم نیست. به همین دلیل ابتلای یکی از افراد خانواده به روماتیسم قلبی ریسک ابتلای سایر اعضا را نیز افزایش می‌دهد. برای درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان توجه به علت بروز بیماری نیز اهمیت دارد.

علائم روماتیسم قلبی در بزرگسالان

برای تشخیص به موقع روماتیسم قلبی در بزرگسالان باید به علائم هشدار بیماری آشنا باشیم. شایع‌ترین علائم روماتیسم قلبی در افراد بزرگسال عبارتند از:

• درد در قفسه سینه به ویژه در سمت چپ
• صداهای غیرعادی در قلب (سوفل قلبی)
• تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی و ورزش
• تورم در معده یا متورم شدن دست و پاها
• تپش قلب یا آریتمی قلب
• سرفه‌های خونی

این علائم و ناشنه‌ها گاهی سال‌ها بعد از ابتلای فرد به بیماری روماتیسم قلبی بروز پیدا می‌کنند. اگر این نشانه‌ها جدی گرفته نشوند عوارض جدی و بعضا جبران ناپذیری ایجاد می‌گردد. آسیب‌های دائمی به دریچه قلب از جمله عوارض طولانی مدت روماتیسم قلبی هستند.

دلایل و علل روماتیسم قلبی در بزرگسالان

روماتیسم قلبی به دلایل مختلفی در افراد بزرگسال بروز پیدا می‌کند. با شناخت عوامل خطر می‌توان تا حدی از بروز این نوع روماتیسم در فرد جلوگیری نمود.

پاسخ ایمنی به عفونت‌های استرپتوکوکی

نوعی عفونت باکتریایی به نام عفونت استرپتوکوکی وجود دارد که به نام عفونت استرپتوکوکی شناخته می‌شود. فرد در اثر ابتلا به این عفونت با واکنش سیستم ایمنی برای از بین بردن عامل خطر مواجه می‌شود. در نتیجه حمله سیستم ایمنی به این باکتری در بدن فرد التهاب شدید ایجاد می‌شود.

این التهاب به بافت‌های همبند قلب نظیر دریچه‌ها صدمه می‌زند. به همین دلیل از بیماری روماتیسم قلبی به عنوان نوعی بیماری خودایمنی یاد می‌شود. زیرا آسیب‌های وارده به قلب که بسیار جدی و خطرناک هستند در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌گردد.

سایر عوامل موثر در بیماری روماتیسم قلبی

به جز عفونت‌های استرپتوکوکی فاکتورهای دیگری نیز روی بروز بیماری روماتیسم قلبی اثرگذار هستند. ناکارآمدی‌های سیستم ایمنی ضعف‌های جدی در بدن افراد ایجاد می‌کند. در نتیجه امکان ابتلا به بیماری روماتیسم قلبی در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر است.

از این رو درمان رماتیسم قلبی در بزرگسالان با تقویت سیستم ایمنی آن‌ها همراه است. ژنتیک نیز از دیگر فاکتورهای مهم در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری است. البته از روماتیسم قلبی به عنوان یک بیماری ژنتیکی و ارثی نمی‌توان نام برد. اما تاثیر ژنتیک در بروز روماتیسم قلبی را هم نمی‌توان نادیده گرفت.

تشخیص روماتیسم قلبی در بزرگسالان

علاوه بر علائم روماتیسم قلبی که به ما در تشخیص بیماری کمک می‌کنند روش‌های پزشکی متعددی نیز وجود دارد. تشخیص‌های پزشکی قطعیت بالایی داشته و شدت روماتیسم قلبی را نشان می‌دهند. روش‌های تشخیص پزشکی از ملاک‌های عمل برای انتخاب روش درمان این بیماری است.

آزمایشات و تست‌های تشخیصی

بعد از مراجعه به پزشک در صورت وجود احتمال ابتلا به این بیماری تست‌ها و آزمایشاتی درخواست می‌گردد. از جمله آزمایش‌ها و تیت‌های تشخیصی روماتیسم قلبی عبارتند از:

• اکوکاردیوگرافی قلب: در این روش تشخیصی امکان بررسی حفره‌ها و دریچه‌های قلب بیمار وجود دارد. از این طریق پزشک تشخیص می‌دهد که آیا بخش‌هایی از قلب بر اثر بیماری روماتیسم قلبی بزرگ‌تر شده است یا خیر.
• نوار قلب: از طریق نوار وضعیت ضربان قلب و وجود آریتمی تشخیص داده می‌شود. آریتمی از علائم شایع بیماری روماتیسم قلبی در بزرگسالان به شمار می‌رود.
• آزمایش خون: از آزمایش‌های خون برای بررسی وجود عفونت و التهاب در بدن بیمار استفاده می‌شود. این آزنایش‌ها کمک می‌کنند پزشک متخصص اشراف بهتری نسبت به پیشرفت بیماری روماتیسم قلبی در بدن فرد پیدا کند.

استفاده از فناوری‌های نوین

برخی از فناوری‌ها و تکنولوژی‌های روز در دنیای پزشکی به تشخیص دقیق بیماری روماتیسم قلبی در بزرگسالان کمک می‌کند. استفاده از فناوری‌های نوین اهمیت تشخیص بیماری، در درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان را نشان می‌دهد. روش‌های نوین و پیشرفته تشخیص این بیماری شامل:

• تصویربرداری MRI: در تصویرهای MRI وضعیت قلب و دریچه‌های آن با جزئیات بیشتری قابل مشاهده است.
• تصویربرداری با اشعه ایکس: در تصاویر به دست آمده با اشعه ایکس بافت قلب و هرگونه تغییر در آن قابل مشاهده می‌باشد.

می‌باشند.

درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان

درمان روماتیسم قلبی تا حد زیادی به شدت آسیب وارده به دریچه‌های قلب بستگی دارد. به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع این بیماری اهمیت زیادی در روند بهبود دارد. متاسفانه هیچ روش درمان قطعی تا به امروز برای بیماری روماتیسم قلبی وجود ندارد. اما پزشکان با روش‌های مختلف تلاش می‌کنند بیماری را کنترل کنند.

همچنین درمان‌هایی برای اسیب‌های وارده به دلیل این بیماری نیز وجود دارد. با توجه به عوارض و آسیب‌های ناشی از بیماری روماتیسم قلبی می‌توان گفت که بهترین درمان برای آن پیشگیری است. با توجه به وضعیت بدنی بیمار و پیشرفته روماتیسم قلبی از دو روش دارو درمانی و جراحی استفاده می‌شود.

درمان‌های دارویی روماتیسم قلبی

اگر روماتیسم قلبی به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شود دارو درمانی انجام می‌گیرد. چند گروه از داروها به کنترل و بهبود بیماری روماتیسم قلبی در فرد کمک می‌کنند.

• داروهای مسکن: درد در قفسه سینه یکی از عوارض شایع این بیماری است که به کمک برخی از مشکن‌ها تسکین می‌یابد. اغلب از انواع غیراستروئیدی مسکن نظیر ایبوپروفن و استامینوفن برای بهبود درد ناشی از روماتیسم قلبی کمک می‌گیرند. آسپرین نیز از دیگر داروهایی است که توسط پزشک متخصص برای افراد مبتلا به این نوع روماتیسم تجویز می‌گردد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: تجویز آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از بازگشت عفونت و تب روماتیسمی تجویز می‌گردد. بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی نیاز دارند برای یک دوره آنتی‌بیوتیک مصرف کنند.
• داروهای ضدالتهابی: این گروه از داروها کمک می‌کنند تا عوارض و علائم بیماری تا حد زیادی کنترل و درمان شود. نوع داروهای ضدالتهابی و دوز و دوره مصرف آن باید توسط پزشک متخصص تعیین گردد.
• داروهای ضد انعقاد: این گروه از داروها موجب پیشگیری از لخته شدن خون در بیماری روماتیسم قلبی می‌شوند. زیرا ضعف دریچه‌های قلب ناشی از بیماری می‌تواتند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.

درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان با دارو جزو درمان‌های اولیه محسوب می‌شود. زیرا در صورت پیشرفت بیماری و صدمات جدی به دریچه قلب بیمار چندان موثر و کارآمد نخواهند بود.

درمان‌های جراحی روماتیسم قلبی

اگر روماتیسم قلبی در مراحل اولیه تشخیص داده نشود آسیب‌های جدی به قلب وارد می‌کند. در این وضعیت برای ترمیم صدمات وارده به دریچه‌های قلب نیاز به درمان‌های تهاجمی وجود دارد. جراحی روماتیسم قلبی دارای دو مرحله است. مرحله اول که با هدف باز کردن دریچه میترال قلب انجام می‌شود کمتر تهاجمی است.

اما اگر آسیب‌های وارده به دریچه‌های قلب زیاد باشد نیاز به جراحی ترمیمی یا جایگذاری دریچه‌های مصنوعی می‌باشد. این عمل جراحی ریسک‌های خاص خود را به همراه دارد و باید مراقبت‌‌های بعد از آن انجام شود. بعد از این عمل جراحی باید دوره بازتوانی قلب را پشت سر بگذارید. پیاده‌روی آرام و استراحت به مقدار کافی از دیگر مراقبت‌های مهم بعد از عمل روماتیسم قلبی هستند. توجه به مراقبت‌های بعد از عمل انس موفقیت‌آمیز بودن جراحی روماتیسم قلب را بالا می‌برد.

پیشگیری از روماتیسم قلبی در بزرگسالان

با توجه به عوارض و خطرات بسیار شدید روماتیسم قلبی پیشگیری ازاین بیماری اقدامی هوشمندانه است. چرا که درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان روند پیچیده و سختی دارد.

اقدامات پیشگیرانه از روماتیسم قلبی در بزرگسالان

اولین اقدام پیشگیرانه از روماتیسم قلبی رعایت بهداشت فردی و به ویژه بهداشت دهان و دندان است. با معاینات دوره‌ای و مراجعه به دندانپزشک می‌تواند از وضعیت سلامت دهان و دندان خود مطمئن شوید. مورد بعدی درمان به موقع و کامل انواع عفونت‌های استرپتوکوکی می‌باشد. درمان به موقع عفونت از ابتلا به تب روماتیسمی و در نتیجه روماتیسم قلبی جلوگیری می‌کند. گلودرد و دندان‌ دردهای عفونی را به موقع و با مراجعه به پزشک متخصص درمان کنید.

سبک زندگی سالم

سبک زندگی سالم اعم از رژیم غذایی مناسب و ورزش و فعالیت بدنی بر پیشگیری ازاین بیماری خودایمنی کمک می‌کند. دریافت مقادیر کافی از ویتامین C و D موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. همچنین برای پیشگیری از این بیماری بهتر است از دخانیات و الکل نیز اجتناب کنید.

عوارض و پیامدهای درمان نکردن روماتیسم قلبی

روماتیسم قلبی نوعی بیماری خودایمنی مزمن است که می‌تواند آسیب‌های جدی به قلب وارد کند. از جمله عارضه‌های شایع عدم درمان به موقع روماتیسم قلبی  عبارتند از:

• فشار خون ریوی
• اختلالات ریتمی قلب
• نارسایی دریچه‌های قلب

اما پیامدهای بلند مدت این بیماری شامل:

• کاهش کیفیت زندگی فرد
• نارسایی قلبی
• تشکیل لخته‌های خون
• سکته مغزی

می‌باشد. در صورت بی‌توجهی به درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان حتی احتمال مرگ بیمار نیز وجود دارد. بنابراین به هیچ وجه نباید در درمان این بیماری خودایمنی مزمن کوتاهی نمود.

نتیجه‌گیری

بیماری روماتیسم قلبی عارضه‌ای است که بر اثر ابتلای فرد به تب روماتیسمی ایجاد می‌شود. عفونت‌های استرپتوکوکی از مهم‌ترین عوامل ایجادکننده این بیماری هستند. برای درمان از روش‌های مختلفی مانند تجویز داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی کمک گرفته می‌شود. این داروها علائم بیماری روماتیسم قلبی را تا حد زیادی بهبود می‌بخشند.

اما اگر بیماری دیرهنگام تشخیص داده شود آسیب‌های جدی به دریچه‌های قلب وارد می‌شود. در این شرایط به جراحی قلب و ترمیم دریچه‌های آسیب دیده وجود دارد. درمان بیماری روماتیسم قلبی در بزرگسالان از آخرین روش‌هایی است که توسط پزشک متخصص انجام می‌گیرد. اگر درمان روماتیسم قلبی به موقع انجام نشود پیچیدگی‌های بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع بیماری توسط پزشک متخصص از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.